
Η νευρική ορθορεξία είναι μια πάθηση που συναντάται σε ανθρώπους, οι οποίοι παθαίνουν εμμονή με την υγιεινή διατροφή.
Πότε εμφανίστηκε;
Πρωτοεμφανίστηκε σαν όρος το 1997 από τον Steven Brahman, έναν Αμερικανό ιατρό, ο οποίος μέσω αυτού του όρου προσπάθησε να εξηγήσει την διαταραχή αυτή. Η παγκόσμια ιατρική κοινότητα δεν την αναγνωρίζει ως επίσημη ιατρική διάγνωση και δεν έχει καταχωρηθεί στο DSM-I. Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις κατά τις οποίες η διαταραχή αυτή μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρό υποσιτισμό έως και τον θάνατο.
Σύμφωνα με τον Bergman η διαταραχή της νεφρικής ορθορεξίας, είναι η εμμονή που έχουμε με την υγιεινή διατροφή. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή επιλέγουν συνεχώς τρόφιμα τα οποία θεωρούν ότι είναι υγιεινά-κατάλληλα. Κατά το Μπέργκμαν εδώ συμβαίνει το αντίθετο, δηλαδή η διατροφή που επιλέγουν να κάνουν είναι ελλιπής. Επιλέγοντας μόνο τροφές χαμηλές σε λιπαρά, συντηρητικά ή ζωικά υποκατάστατα, χάνουν σημαντικές πηγές συστατικών ικανών να προσφέρουν οφέλη στον οργανισμό τους.
Πώς δημιουργείται αυτή η εμμονή;
Πολλοί άνθρωποι τείνουν κάποια στιγμή στην ζωή τους να θέλουν να την αλλάξουν, υιοθετώντας πιο υγιεινές συνήθειες. Αυτό συνήθως συνδυάζεται με την άσκηση. Επιλέγουν μια ισορροπημένη δίαιτα βασιζόμενη στην ποιότητα των τροφών και επικεντρώνονται σε πιο συγκεκριμένες, όπως φρούτα και λαχανικά. Αποφεύγουν άλλες όπως επεξεργασμένα σνακς, και επικεντρώνονται στην καταγωγή των τροφών που καταναλώνουν.
Το 2009 έγινε μια δήλωση στην βρετανική The Guardian από την πρόεδρο της Βρετανικής Διαιτητικής Εταιρίας για την νευρική ορθορεξία. Υποστήριζε ότι, τα άτομα αυτά ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με την ποιότητα των τροφών. Έτσι, περιορίζουν την διατροφή τους και δημιουργούν προβλήματα στην πέψη. Το αποτέλεσμα της νευρικής ορθορεξίας είναι η ανησυχία που τους προκαλείται για την καλυτέρευση της ζωής τους. Η διαδικασία αυτή κινεί την ψυχική τους υγεία.
Ψυχικές επιπτώσεις της νευρικής ορθορεξίας
Η νευρική ορθορεξία πλήττει το 1-2% του πληθυσμού. Τα άτομα αυτά επιθυμούν να έχουν τον πλήρη έλεγχο της ζωής τους. Η ευχαρίστηση που νιώθει το άτομο από την λήψη της υγιεινής τροφής, σύντομα δίνει την θέση της στην ανησυχία για το αν η επιλογή του ήταν σωστή. Έτσι, οδηγείται στο κυνήγι της επόμενης διατροφικής επιλογής του.
Στην πορεία, δημιουργείται έντονα το αίσθημα ενοχής για τις επιλογές του, πράγμα που του δημιουργεί έντονο άγχος. Το άτομο αποκτά υποχονδριακές τάσεις, διότι προσέχει ακόμα περισσότερο την υγεία του, ώστε να αναγνωρίσει πιθανά ψυχοσωματικά συμπτώματα. Εκδηλώνουν ασθένειες που υποστηρίζουν ότι θα τις αντιμετωπίσουν με την σωστή διατροφή. Κατά αυτόν τον τρόπο, αποκτά εμμονή με την διατροφή του και ταλαιπωρείται ψυχικά και σωματικά.
Διαφορά «νευρικής ορθορεξίας» και «νευρικής ανορεξίας»
Η νευρική ορθορεξία μπορεί να μοιάζει κατά πολύ με την νευρική ανορεξία, όμως μεταξύ των δύο διαταραχών υπάρχει μία σημαντική διαφορά. Στην νευρική ορθορεξία τα άτομα επιλέγουν να τρώνε κυρίως υγιεινά για να έχουνε έναν κατά την δική τους κρίση σωστό τρόπο ζωής. Στην περίπτωση της νευρικής ανορεξίας, τα άτομα επιθυμούν να χάσουν βάρος.
Διαγνωστικά κριτήρια νευρικής ορθορεξίας
Η νευρική ορθορεξία σύμφωνα με τους Domini και συνεργάτες, είναι μια διατροφο-κεντρική εκδήλωση της ψυχαναγκαστικής αυτής διαταραχής. Θεωρείται πως υπόκεινται σε βιολογικά αίτια. Ο Bratman, δημιούργησε ένα τεστ προκειμένου να αναγνωρίσει την διαταραχή στον εκάστοτε ασθενή. Αρχικά έθεσε δυο ερωτήσεις αυτοελέγχου, οι οποίες ορίζουν το που υπόκεινται η διαταραχή και εάν το άτομο απομονώνεται κοινωνικά. Σύμφωνα με το τεστ αυτό, αν το άτομο έχει απαντήσει θετικά σε 4-5 ερωτήσεις, τότε καλό θα είναι να χαλαρώσει με την διατροφή του και να επισκεφθεί κάποιον ειδικό. Εάν, έχει απαντήσει σε περισσότερες απαντήσεις θετικά, τότε έχει φτάσει στα όρια της εμμονής.
Τρόποι αντιμετώπισης της νευρικής ορθορεξίας
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα άτομα με νευρική ορθορεξία δεν εμφανίζουν σωματικές διαταραχές και τείνουν να κρύβουν την ψυχική οδύνη που νιώθουν. Οι επιστήμονες προσεγγίζουν τα άτομα αυτά με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουν τα άτομα με νευρική ανορεξία. Πρωταρχικός στόχος είναι να κατανοήσει το άτομο το πρόβλημα του και να αποκτήσει την επιθυμία να το αντιμετωπίσει. Εν συνεχεία, μέσα από τις κατάλληλες διατροφικές παρεμβάσεις και την ψυχολογική υποστήριξη που θα τους γίνει, θα ξεκινήσει η θεραπεία. Η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί όταν το άτομο πάψει να πιστεύει ότι για να γίνει αποδεκτό από το κοινωνικό σύνολο θα πρέπει να τρέφεται με τον τρόπο που προστάζει η νευρική ορθορεξία.
-
Πηγές
Νευρική ορθορεξία: Εμμονή με την υγιεινή διατροφή – ιατροnet – 17/1/2012 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: iatronet.gr (Τελευταία πρόσβαση 19/9/2020)
Νευρική ορθορεξία: Η νέα επικίνδυνη εμμονή με την διατροφή – ONMED – 9/7/2019 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: onmed.gr (Τελευταία πρόσβαση 19/9/2020)
Νευρική ορθορεξία | Μια αθώα διατροφική συνήθεια ή μια νέα ψυχική διαταραχή; – logo diatrofis – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: logodiatrofis.gr (Τελευταία πρόσβαση 19/9/2020)
Νευρική ορθορεξία: Όταν η «υγιεινή διατροφή» εγκυμονεί κινδύνους – Με οδηγό τον Διαβήτη – 21/1/2020 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: meodigotondiaviti.gr (Τελευταία πρόσβαση 19/9/2020)