Η Δήμητρα Κοντοχρήστου αποφοίτησε από το Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2003. Σήμερα εργάζεται ως ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ο όρος που χρησιμοποιείται κυρίως σήμερα είναι σχολική ψυχολόγος. Η ειδικότητα του σχολικού ψυχολόγου στα σχολεία κρίνεται αναγκαία, όπως μας λέει και η ίδια.
Η Δήμητρα Κοντοχρήστου είναι ψυχοθεραπεύτρια Gestalt μετά τις σπουδές της στο Gestalt Foundation – Κέντρο Ψυχοθεραπείας και Εκπαίδευσης το 2010. Στο επόμενο διάστημα ολοκλήρωσε το πρώτο μεταπτυχιακό με το Παιδαγωγικό Παιχνίδι και Παιδαγωγικό Υλικό στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το δεύτερο στη Ψυχική Υγεία στο ΤΕΙ Θεσσαλίας το 2019. Τέλος, η Δήμητρα Κοντοχρήστου έλαβε μεγαλύτερη εξειδίκευση στην ειδική αγωγή και στο Interventions in Psychosomatic Disorders.
Να σας καλωσορίσω στο Maxmag.gr. Είστε ψυχοθεραπεύτρια Gestalt. Μπορείτε να εξηγήσετε με απλά λόγια στους αναγνώστες μας τον όρο Gestalt;
Σας ευχαριστώ για το κάλεσμα. Χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ και μου δίνεται η ευκαιρία να μιλήσω για την ψυχολογία που τόσο αγαπώ. Έχω εκπαιδευθεί στην ψυχοθεραπευτική προσέγγιση Gestalt και σύμφωνα με αυτή φροντίζω να δουλεύω θεραπευτικά. Η λέξη gestalt είναι γερμανική και δεν έχει αντίστοιχη μετάφραση στα αγγλικά. Έχει διπλή σημασία, από τη μία σημαίνει μορφή, φιγούρα και από την άλλη, σημαίνει σχήμα, σύνολο, όλο. Η κεντρική ιδέα της θεραπείας gestalt είναι η αντιμετώπιση του ατόμου σαν μία ολότητα – σώμα και νους – που βρίσκεται σε συνεχή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Η θεραπεία Gestalt αποτελεί ουσιαστικά μία φιλοσοφία ζωής, έναν τρόπο ζωής που μας βοηθά να αποκτήσουμε συνειδητότητα του τι συμβαίνει μέσα μας και γύρω μας στο εδώ και τώρα και έτσι να αναπτύξουμε μία αυθεντική σχέση με τον εαυτό μας.
Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπευτής, Ψυχαναλυτής. Ποια είναι η δουλειά του καθενός.
Σε πολλά άτομα δεν είναι ξεκάθαρος ο διαχωρισμός ανάμεσα στις 3 αυτές ειδικότητες. Ο Ψυχολόγος, λοιπόν, κατέχει πτυχίο ψυχολογίας από Πανεπιστημιακή σχολή της ημεδαπής ή της αλλοδαπής και επίσης, κατέχει και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για όλη την επικράτεια. Με την άδεια που του χορηγεί το Υπουργείο Υγείας μπορεί να παρέχει ψυχολογική υποστήριξη μέσω ατομικών ή ομαδικών συνεδριών. Ο Ψυχοθεραπευτής έχει κάνει μία 4ετή τουλάχιστον εκπαίδευση σε μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση (π.χ. συστημική, γνωστικοσυμπεριφορική, gestalt κ.λ.π.), όπως και προσωπική θεραπεία και εποπτεία και μπορεί στη συνέχεια να δουλέψει θεραπευτικά με άτομα ή ομάδες ακολουθώντας τις αρχές (θεωρία και τεχνικές) της προσέγγισης στην οποία έχει εκπαιδευθεί.
Ο Ψυχαναλυτής έχει εκπαιδευθεί στην ψυχαναλυτική προσέγγιση και δουλεύει θεραπευτικά σύμφωνα με τις αρχές της ψυχανάλυσης. Επειδή, ακριβώς, υπάρχει αυτή η σύγχυση στο ευρύ κοινό, είναι σημαντικό το άτομο που αναζητά θεραπεία να γνωρίζει τις βασικές σπουδές του/της θεραπευτή/τριας, αν κατέχει πτυχίο ψυχολογίας και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος όπως και σε ποια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση έχει εκπαιδευθεί και να προσέξει κατά πόσο είναι αναγνωρισμένη και δεν αφορά ένα σεμινάριο λίγων ωρών που σε καμία περίπτωση δεν δίνει την απαιτούμενη εξειδίκευση και γνώση.
Πότε χρειάζεται να επισκεφτώ έναν ψυχολόγο; Και για ποιο λόγο να στραφώ στη βοήθεια ενός ψυχολόγου;
Αυτό που θα φέρει τον καθένα/την καθεμία από μας στο γραφείο ενός ψυχολόγου ποικίλει. Όταν διαπιστώσω πως η λειτουργικότητά μου είναι μειωμένη στη καθημερινή μου ζωή, στις προσωπικές μου σχέσεις ή στην επαγγελματική μου ζωή και πως αδυνατώ να το διαχειριστώ ή οι στρατηγικές αντιμετώπισης που χρησιμοποιούσα μέχρι πρότινος πλέον δεν είναι αποτελεσματικές, εκεί είναι σημαντικό να βρω τη δύναμη να αναζητήσω βοήθεια από έναν ειδικό. Οι λόγοι που μπορεί να μειώσουν την λειτουργικότητά μου μπορεί να είναι έντονα αισθήματα δυσφορίας, επίμονες σκέψεις, έντονο άγχος, τραυματικά βιώματα, πένθος / απώλεια, δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, ψυχοσωματικά συμπτώματα, κ.α. Επίσης, ορισμένοι ξεκινούν ψυχοθεραπεία με σκοπό να αποκτήσουν καλύτερη επίγνωση και μία πιο αυθεντική σχέση με τον εαυτό τους.
Πώς ξεκινάει η πρώτη συνεδρία; Ποια είναι η συμπεριφορά του θεραπευόμενου π.χ. είναι διστακτικός;
Η πρώτη συνεδρία είναι αναγνωριστική και για τις δύο πλευρές και για τον/την θεραπευτή/τρια όσο και για τον/την θεραπευόμενο/η. Στην ουσία, δίνεται ο χώρος και ο χρόνος προκειμένου να αποφασίσουν εάν η θεραπεία μπορεί να είναι χρήσιμη για το συγκεκριμένο αίτημα και συμφωνείτε το πλαίσιο συνεργασίας και το θεραπευτικό συμβόλαιο, το οποίο περιλαμβάνει την συχνότητα, τον τόπο και τον χρόνο των συνεδριών, την πολιτική σε περίπτωση ακύρωσης μιας συνεδρίας, τον υπολογιζόμενο χρόνο που χρειάζεται η θεραπευτική διαδικασία και το κόστος των συνεδριών. Επίσης, γίνονται σαφή τα όρια της εμπιστευτικότητας και το πώς λειτουργεί το απόρρητο.
Επιπλέον, φροντίζω, έτσι ώστε να πω ορισμένα στοιχεία για μένα, κυρίως για τις σπουδές μου και τον τρόπο που δουλεύω θεραπευτικά όπως και για την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση gestalt στην οποία έχω ειδικευθεί και πώς λειτουργεί. Είναι σημαντικό η πρώτη συνεδρία να δομηθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε να υπάρχει εύλογος χρόνος για τον/την θεραπευόμενο/η να εκφράσει το αίτημα του και να μιλήσει για τον λόγο που τον/την φέρνει στο γραφείο του ψυχολόγου την προκειμένη στιγμή, όπως και να δώσει ορισμένα στοιχεία από το ιστορικό του, χρήσιμα για την πορεία της θεραπευτικής διαδικασίας.
Υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου; Ισχύει το απόρρητο του ασθενούς;
Η εμπιστοσύνη στη θεραπευτική σχέση θεραπευτή – θεραπευόμενου/νης αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την θεραπευτική διαδικασία. Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας των ψυχολόγων, ο ψυχολόγος έχει πρωταρχική υποχρέωση να τηρεί πλήρη εχεμύθεια για ό,τι περιέχεται σε γνώση του από την ιδιωτική ζωή και τις πράξεις του θεραπευόμενου/νης. Λύση της υποχρέωσης για την τήρηση του απορρήτου επιτρέπεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου ο ψυχολόγος έχει σχηματίσει τη γνώμη ότι κινδυνεύει η ζωή (ασφάλεια) του πελάτη του ή η ζωή και η σωματική ακεραιότητα τρίτων προσώπων. Στη περίπτωση αυτή, η ανακοίνωση γίνεται μόνο σε αρμόδια πρόσωπα ή φορείς (οικείους, κηδεμόνα, δικαιοσύνη). Σχετικά με αυτό ενημερώνεται ο θεραπευόμενος/η από τη πρώτη συνεδρία.
Ποιος καθορίζει την διάρκεια μιας ψυχοθεραπείας; Ο θεραπευτής ή ο θεραπευόμενος;
Η διάρκεια της ψυχοθεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον καθορισμό της. Η διάρκεια θα εξαρτηθεί από τους στόχους που έχει θέσει το κάθε άτομο, από το αίτημά του και την κατάσταση την οποία βιώνει, από τις προσδοκίες που έχει από την θεραπεία, όπως και από το αν έχει ή όχι υποστήριξη από το περιβάλλον του. Επίσης, είναι σημαντικό να έχουμε στο νου μας πως κάθε άτομο έχει διαφορετικό ρυθμό επεξεργασίας και εξέλιξης, για αυτό και είναι δύσκολο να καθοριστεί εξαρχής η διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας. Ορισμένα άτομα αναζητούν θεραπεία με στόχο την προσωπική τους ανάπτυξη και αυτογνωσία και κάποια άλλα αναζητούν υποστήριξη για ένα συγκεκριμένο αίτημα, οπότε και ορίζεται σε συμφωνία με τον/την θεραπευτή/τρια ο αριθμός των συνεδριών και το συγκεκριμένο πλαίσιο δουλειάς.
Σας έχει τύχει περίπτωση θεραπευόμενου όπου η ψυχοθεραπεία δεν έχει θετική έκβαση; Και πώς διαχειριστήκατε αυτή την κατάσταση;
Δεν θα έλεγα κάτι τέτοιο, όχι. Αυτό που μου έχει συμβεί στην επαγγελματική μου πορεία και μπορώ να περιγράψω, είναι να μην ταιριάξει η θεραπευτική προσέγγιση που χρησιμοποιώ και το προσωπικό θεραπευτικό μου στυλ με τις προσδοκίες και τις ανάγκες του θεραπευόμενου, με αποτέλεσμα να σταματήσουμε τη θεραπεία και να αναζητήσει άλλη θεραπευτική προσέγγιση που να ταιριάζει περισσότερο στο αίτημά του.
Διαβάζοντας το βιογραφικό σας, εκτός από τις συνεδρίες που κάνετε είστε και σχολική ψυχολόγος. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό. Ποιος είναι ο ρόλος του ψυχολόγου στα παιδιά;
Στα σχολεία η ειδικότητα του Σχολικού Ψυχολόγου είναι αναγκαία. Αυτό το διαπιστώνω καθημερινά μέσα από τη δουλειά μου τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ο ρόλος του σχολικού ψυχολόγου στο σχολείο είναι πολυδιάστατος και αφορά στη πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση και στη συμβουλευτική τόσο των μαθητών/τριών, όσο και των γονέων/κηδεμόνων τους και των εκπαιδευτικών, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες. Τα παιδιά είναι πλέον εξοικειωμένα με την ειδικότητα του ψυχολόγου στο σχολικό περιβάλλον και η ανάγκη τους για συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη είναι ολοένα και μεγαλύτερη.
Τελικά ποια είναι τα πλεονεκτήματα αν κάποιος κάνει ψυχοθεραπεία;
Θα μπορούσα να γράψω πάρα πολλά αναφορικά με τα πλεονεκτήματα της ψυχοθεραπείας, κρίνοντας και από την προσωπική μου εμπειρία, ωστόσο θα σταθώ στα λόγια μιας θεραπευόμενης μου που θεωρώ πως τα λέει όλα με τον πιο περιεκτικό τρόπο. «Η ψυχοθεραπεία είναι το καλύτερο δώρο που θα μπορούσα να κάνω στον εαυτό μου!»
Ποιο είναι το αγαπημένο σας moto και ποια η συμβουλή σας για ψυχική υγεία.
Ξεκινήσαμε με την Gestalt, θα ήθελα να κλείσουμε κι έτσι με αυτό που αποκαλούμε η «προσευχή» της θεραπείας Gestalt.
“I do my thing and you do your thing,
I am not in this world to live up to your expectations,
And you are not in this world to live up to mine.
You are you, and I am I,
And if by chance we find each other, it’s beautiful,
If not, it can’t be helped.”
(Μετάφραση: «Κάνω το δικό μου και εσύ κάνεις το δικό σου. Δεν υπάρχω σε αυτό τον κόσμο για να ζήσω σύμφωνα με τις προσδοκίες σου και δεν είσαι σε αυτόν τον κόσμο για να ζήσεις σύμφωνα με τις δικές μου. Εσύ είσαι εσύ και εγώ είμαι εγώ. Και αν κατά τύχη βρούμε ο ένας τον άλλο, θα είναι πολύ ωραία. Εάν όχι, δεν υπάρχει τίποτα που μπορούμε να κάνουμε.»)
Η ψυχική μας υγεία θέλει φροντίδα και προσοχή. Είναι σημαντικό να αφιερώνω χώρο και χρόνο στο να παρατηρώ τον εαυτό μου, να εντοπίζω τις αλλαγές και τα σημάδια που μπορεί να με δυσκολεύουν, να με εμποδίζουν και να αναζητώ βοήθεια όταν αδυνατώ να βοηθήσω εγώ τον εαυτό μου.
Μπορείτε να βρείτε την Δήμητρα Κοντοχρήστου εδώ:
