Ο Νίκος Γιούπης πήρε την απόφαση να δημιουργήσει μια διαφορετική λέσχη βιβλίου στην οποία δεν έχει καμία σημασία αν είσαι «διαβασμένος». Η βιωματική λέσχη βιβλίου «Έλευση BookEra» δημιουργήθηκε πριν από δύο χρόνια, μετά από την ανάγκη του να άρει τη διστακτικότητα του αναγνωστικού κοινού στη βιωματική προσέγγιση των βιβλίων, του οποίου η μέχρι τώρα εμπειρία του συχνά σχετίζεται με τη άχρωμη συμμετοχή σε ένα ακροατήριο. Στόχος του είναι λοιπόν να μετατρέψει τον παθητικό αναγνώστη ή ακροατή σε ενεργό και συμμετοχικό μέλος μιας αναγνωστικής ομάδας.
Η «Έλευση BookEra» μέχρι σήμερα έχει φιλοξενήσει δεκάδες συμμετέχοντες αλλά και συγγραφείς που έχουν την δυνατότητα να δώσουν τη σκυτάλη της «Λογοτεχνοδρομίας» στον επόμενο συγγραφέα. Στην καθιερωμένη πλέον βιβλιοσυνάντηση της βιωματικής λέσχης βιβλίου «Έλευση BookEra» θα παρουσιαστεί το νέο βιβλίο του συγγραφέα Μιχάλη Αλμπάτη, «Οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους». Μέσα από βιωματική αφήγηση και πρωτότυπες δραστηριότητες, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στην ιστορία του βιβλίου μαζί με τον συγγραφέα του.
Επιμέλεια συνέντευξης: Γιώργος Βιτωράτος
Τι σας ενέπνευσε να δημιουργήσετε μια βιωματική λέσχη βιβλίου και τι είναι αυτό που την κάνει να διαφέρει από μια συνηθισμένη λέσχη βιβλίου;
Λίγοι άνθρωποι συντονίζουν στις μέρες μας λέσχες βιβλίου. Πάντα εκτιμούσα όσους από το περίσσευμα του χρόνου τους κατάφερναν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό και να το μπολιάσουν με το άνθος της ανάγνωσης. Η ανάγνωση στο σύγχρονο κόσμο είναι είδος προς εξαφάνιση. Ένιωσα ότι δεν μου ήταν αρκετό απλά να είμαι αναγνώστης αλλά να προσπαθήσω στους προσωπικούς μου κύκλους να επικοινωνήσω την αξία που έχει η ομαδική ανάγνωση. Η καινοτομία της λέσχης αυτής είναι ότι παρουσιάζει ένα βιβλίο χωρίς να είναι προαπαιτούμενη η ανάγνωσή του και μάλιστα αυτό γίνεται μέσα από την ενεργή συμμετοχή των μελών της ομάδας της. Αυτό το γνωρίζει και ο συγγραφέας που είναι παρών. Έτσι κάθε μέλος δεν νιώθει το άγχος του μισοδιαβασμένου. Ξέρετε, από τα μαθητικά χρόνια το βιβλίο έχει ταυτιστεί με τις εξετάσεις και την αποστήθιση. Στη λέσχη καλλιεργείται ένα κλίμα φιλικό και οικείο που οι συμμετέχοντες δεν κρίνονται για το βαθμό αφομοίωσης της ύλης.
Πώς γίνεται η επιλογή των βιβλίων; Μιλήστε μου για την πρωτότυπη δράση σας, τη «Λογοτεχνοδρομία».
Στην Έλευση πραγματοποιούνται δυο δράσεις. Η πρώτη είναι η επιλογή του βιβλίου και πρόσκληση στον συγγραφέα αν αυτό είναι εφικτό. Η επιλογή γίνεται από τον συντονιστή και μέλη της ομάδας που φέρνουν τις προτιμήσεις τους. Η δεύτερη ονομάζεται «Λογοτεχνοδρομία».
Η «Λογοτεχνοδρομία» είναι μια δράση όπου ο προηγούμενος συγγραφέας προσκαλεί τον επόμενο. Η βιβλιοσκυτάλη περνά από χέρι σε χέρι και δίνει τη δυνατότητα σε συγγραφείς που γράφουν στην ελληνική γλώσσα να παρουσιάσουν το βιβλιογραφικό τους έργο. Τη σκυτάλη έχει παραλάβει ήδη ο κ. Λαμπράκος Γιώργος με το βιβλίο του Ψηφιακός νάρκισσος. Ενώ το βιβλίο έχει γραφτεί πριν μια δεκαετία αγγίζει θέματα τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια και μη. Είμαι πραγματικά χαρούμενος που το βιβλίο αυτό έφτασε στα χέρια μου, μέσα από αυτή τη δράση. Η «Λογοτεχνοδρομία» είναι μια δράση που όσο εξελίσσεται θα προκύπτει ένα δίκτυο συγγραφέων, που έχει μεγάλη αξία για μένα , αφού σφυγμομετρείται η αναγνωστική προτίμηση των σύγχρονων συγγραφέων.
Είναι μια λέσχη η οποία είναι ανοιχτή και στους «αδιάβαστους» συμμετέχοντες, στους οποίους δίνεται η δυνατότητα να προσεγγίσουν το βιβλίο μέσα από τη δική τους βιωματική εμπειρία. Βάσει της επαγγελματικής εμπειρίας σας στον τομέα της εκπαίδευσης, είναι καλύτερη μια βιωματική εμπειρία στους διαβασμένους ή στους αδιάβαστους;
Η Έλευση είναι ανοικτή και στους δύο τύπους. Στη λέσχη αυτή η κατάθεση της προσωπικής εμπειρίας στην ομάδα λειτουργεί ως ψηφίδα για να συνθέσουμε από κοινού το ψηφιδωτό της βιβλιοσυνάντησης. Ως δάσκαλος προσπαθώ να εκμαιεύσω την προσωπική σφραγίδα που θα αποτυπώσουν τα μέλη πάνω στο διαβασμένο ή αδιάβαστο εμπειρικό κομμάτι τους.
Η μέθοδος που ακολουθείται σε κάθε βιβλιοσυνάντηση είναι εμπνευσμένη από τη μέθοδο της Παιδαγωγικής Θεάτρου του Λάκη Κουρετζή. Μπορείτε να μας μυήσετε στη λέσχη σας περιγράφοντας την εμπειρία που βιώνουν οι συμμετέχοντες;
Η μέθοδος είναι εμπνευσμένη από τη μέθοδο της Παιδαγωγικής Θεάτρου του Λάκη Κουρετζή. Στην αρχή της συνάντησης γίνεται γνωριμία των μελών με σκοπό τη συγκρότηση της ομάδας και την απελευθέρωσή της. Έπειτα, με πρωτότυπες δράσεις αναδεικνύεται το περιεχόμενο του βιβλίου, ακολουθεί η παρουσίαση του προσωπικού αποτυπώματος κάθε μέλους και κλείνουμε με συζήτηση. Ο αριθμός των μελών κυμαίνεται από 15 έως 20 άτομα έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η διάδραση και η αμφίδρομη επικοινωνία. Δεν μου αρέσει ένα άχρωμο ακροατήριο. Πολλές φορές μου ζητούν να περιγράψω τι είναι… τι συντελείται ακριβώς στη λέσχη. Πραγματικά επειδή όμως είναι βιωματικό και συμμετοχικό είναι δύσκολο να εξηγήσω με λόγια αυτό το βίωμα.
Τι θέλετε να επιτύχετε μέσα από τις βιωματικές βιβλιοσυναντήσεις σας; Τι θα «πάρει» κάποιος μαζί του φεύγοντας;
Η λέσχη επιζητά κάθε μέλος να βρει ένα ασφαλές μέρος για να συζητήσει τα αναγνώσματά του, να γνωρίσει ανθρώπους με το ίδιο ενδιαφέρον, να περάσει ένα όμορφο απόγευμα σε κάποιο βιβλιοκαφέ της Αθήνας, να επικοινωνήσει με συγγραφείς και να γνωρίσει σύγχρονες συγγραφικές πένες , να νιώσει ότι ανήκει σε μια ομάδα και να καταθέσει ισότιμα το προσωπικό του ίχνος. Στόχος της είναι λοιπόν να μετατρέψει τον παθητικό αναγνώστη ή ακροατή σε ενεργό και συμμετοχικό μέλος μιας αναγνωστικής ομάδας.
Εσείς από την άλλη, τι παίρνετε φεύγοντας;
Συνήθως δεν παίρνω. Αφήνω έννοιες της καθημερινότητας, αφήνω προβλήματα του σύγχρονου τρόπου ζωής. Νιώθω ότι στις βιβλιοσυναντήσεις μας παγώνει ο χρόνος. Ο συντονιστής κρεμά το ρολόι του και συν-αποδρά.
Έχετε φιλοξενήσει ήδη σπουδαίους συγγραφείς όπως τον Κώστα Ακρίβο, την Έλενα Μαρούτσου, την Μαρία Γιαγιάννου, και σε λίγες ήμερες θα φιλοξενήσετε τον Μιχάλη Αλμπάτη και τον Γιώργο Λαμπράκο. Τι ξεχωριστό φέρνει ο συγγραφέας συμμετέχοντας στην βιβλιοσυνάντηση;
Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς, που αποδέχτηκαν με χαρά την πρόσκληση της λέσχη μας, ειδικά στα πρώτα της βήματα. Όταν ο,η συγγραφέας είναι παρών στη συνάντηση χαρίζει ένα ξεχωριστό χρώμα και λειτουργεί σαν πρισματικός φακός. Το βιβλίο αρχίζει και αναπνέει και να ζωντανεύει με αφηγήσεις για το παρελθόν ή το μέλλον. Πολλές φορές φαντάζομαι τα βιβλία σαν άλογα και τον συγγραφέα αναβάτη που σου ζητά να γίνεις συνεπιβάτης.
Η ψυχοθεραπεία και η αυτοβελτίωση είναι λέξεις που πλέον δεν αποτελούν ταμπού. Πιστεύετε πως οι βιωματικές εμπειρίες έχουν ενισχύσει ανθρώπους με εσωτερικές αναζητήσεις;
Πράγματι, στα πλαίσια της βιβλιοσυνάντησης υπήρξαν προσωπικές καταθέσεις που αφορούσαν όλη την παλέτα συναισθημάτων της ανθρώπινης ψυχής. Προσωπικές αναζητήσεις και ανησυχίες σχετικά με τη ζωή, τον θάνατο, τον σύγχρονο τρόπο ζωής μέσα σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία, το πένθος, το άγχος αναδύονται και συχνά βρίσκουν τόπο να ακουστούν με αφορμή ένα βιβλίο. Πρόσφατα μάλιστα, με άγγιξε το πώς η ομάδα κατέθεσε προσωπικές εμπειρίες με αφορμή το βιβλίο της κ. Μαριας Γιαγιάννου Ο θάνατός στο φέισμπουκ. Σημαντικό είναι ακόμα, πως η ομάδα επιδιώκει να ενισχύσει την αυτοπραγμάτωση. Για πολλούς αποτελεί ένα χώρο αυτοβελτίωσης και μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για περισσότερη αναζήτηση.
Ως γονέας και παιδαγωγός, υπάρχει περαιτέρω ανάγκη στην εκπαίδευση για τέχνη και έκφραση;
Δυστυχώς η τέχνη στα σημερινά σχολεία είναι υπό διωγμό. Αρκεί να αναφέρω ότι θεατρική αγωγή έχει αφαιρεθεί από το πρόγραμμα των δύο τελευταίων τάξεων του δημοτικού σχολείου. Μαθητές που βιώνουν αλλαγές στο σώμα τους λόγω εφηβείας δεν έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν σωματικά. Τεχνοκρατία, αποστήθιση, εξειδίκευση και βαθμοθηρία είναι τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης εκπαίδευσης.
Πόση ανάγκη υπάρχει γενικά στον κόσμο για έκφραση;
Ο κόσμος δεν εκφράζεται. Άπλα ακολουθεί την πραγματικότητα που είναι κοινωνικά και πολιτικά προκαθορισμένη και μέσα σε αυτά τα στενά πλαίσια προσπαθεί να ανακαλύψει κάποια στοιχεία για τον εαυτό του. Αν και όταν τα ανακαλύψει, φοβάται να τα αποκαλύψει και να τα εκφράσει στον περίγυρό του. Η έκφραση είναι συνυφασμένη με την έκθεση και αυτό είναι το ζητούμενο. Το ζητούμενο μιας άνευ όρων αποδοχής.
Τέλος, εσείς περιμένετε κάποια έλευση στη ζωή σας;
Η αναμονή είναι ψυχοφθόρα. Επιζητώ συν-έλευση.
Η συμμετοχή στις συναντήσεις γίνεται μόνο κατόπιν συνεννόησης μέσα από την ομάδα «Έλευση BookEra» στα κοινωνικά δίκτυα. Βρείτε τους εδώ.