Ο Θανάσης Κουρλαμπάς, μαζί με τον Γιώργο Γαλίτη, στην πρώτη τους συνεργασία, ξετυλίγουν όλη την υποκριτική τους γκάμα επί σκηνής, τόσο σε κωμικό όσο και σε δραματικό επίπεδο, ενσαρκώνοντας όλους τους ρόλους του διηγήματος, σ’ ένα θεατρικό παιχνίδι το οποίο -αντιμάχοντας τον τίτλο- σφύζει από Ζωή! “Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς” του LeoTolstoy. Ο Τολστόι, μέσω αυτού του έργου του, επιχειρεί ένα προσκύνημα στον Θάνατο, αντιλαμβανόμενος εις βάθος τη σημασία της μνήμης Θανάτου. O Θανάσης Κουρλαμπάς, στην συνέντευξη που μας παραχώρησε, μας μίλησε για την θεατρική παράσταση-μεταφορά της νουβέλας του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα “Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς”, καθώς και για την συνεργασία του με τον συνάδελφο του και ηθοποιό Γιώργο Γαλίτη και την σκηνοθέτιδα Κωνσταντίνα Νικολαΐδη.
Επιμέλεια συνέντευξης: Μαρία Στέλλα Τσάτση
Μιλήστε μας σχετικά με τη πρώτη πανελλήνια μεταφορά της νουβέλας “Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΒΑΝ ΙΛΙΤΣ” του μεγάλου Τολστόι επί σκηνής .
Πρόκειται ακριβώς για την πρώτη πανελλήνια μεταφορά αυτού του εμβληματικού έργου του Τολστόι πάνω στην θεατρική σκηνή . Η απόδοση -διασκευή της Κωνσταντίνας Νικολαίδη είναι μια εξαιρετική δουλειά όπου έδωσε την δυνατότητα σε αυτό το εμβληματικό και κορυφαίο έργο του Τολστόι να παρασταθεί με ένα μοναδικό τρόπο πάνω στην σκηνή . Έναν τρόπο αρκετά ιδιαίτερο θα έλεγα, έχουμε μια περιστρεφόμενη καρέκλα και δύο άντρες ηθοποιούς οι οποίοι καλούνται να ερμηνεύσουν και τους 19 χαρακτήρες που παρελαύνουν από την ζωή του Ιβάν Ίλιτς , όπως επίσης και τον ίδιο τον τον Ιβάν Ίλιτς .Μια ακόμη ιδιαιτερότητα είναι πως η ραχοκοκαλιά της παράστασης αποτελείται από μια διπλή αφήγηση των δυο αυτών ηθοποιών. Ήταν ένα θεατρικό εγχείρημα που με πολύ χαρά βλέπουμε πως ακουμπά στις ψυχές των θεατών βρίσκοντας τα κατάλληλα κανάλια ώστε να μπορεί να διοχετευθεί το σπουδαίο κείμενο του Τολστόι.
Ποια πιστεύετε ότι θα ήταν τα συναισθήματα του ήρωα Ιβάν Ίλιτς λίγο πριν το τέλος;
Ο Ιβάν Ίλιτς διατρέχει μέσα σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα περίπου 4 μήνες , όλη την πορεία που μπορεί να διατρέξει ένας άνθρωπος που έρχεται αντιμέτωπος όχι μόνο με την ιδέα άλλα και με το ίδιο το γεγονός του θανάτου. Από ένα απλό ατύχημα μια πτώση αρχίζει η αντίστροφη πορεία όχι μόνο για την σωματική του κατάρρευση άλλα και για τη πνευματική διαχείριση αυτής της πορείας – κατάρρευσης. Συνδιαλέγεται με τον εαυτό του, με την ζωή που έζησε , με τα λάθη που τελικά συνειδητοποιεί πως έκανε, με τον τρόπο που έχτισε και βίωσε τις σχέσεις του στην πορεία της ζωής του, με τις επιλογές του και τελικά την μοναξιά του. Την απέραντη μοναξιά του , αυτό είναι το μεγάλο πλήγμα του Ιβάν Ίλιτς, όμως σιγά σιγά έρχεται και η αυτογνωσία και τελικά η αποδοχή του λάθους και η τελική- κυριολεκτικά στο τελευταίο δευτερόλεπτο – λύτρωση και γαλήνη.
Πώς είναι να ενσαρκώνεις τόσο αντικρουομένους ρόλους ταυτόχρονα και να ξεπηδάς από το κωμικό στο δραματικό επίπεδο;
Όταν έχεις τόσο ισχυρά εφόδια όπως ένα πολύ δυνατό κείμενο και μια εξίσου δυνατή διασκευή , μια εμπνευσμένη και όχι μόνο σκηνοθετική καθοδήγηση και έναν εξαιρετικό συνάδελφο στο πλάι σου, τα πράγματα γίνονται λιγότερο δύσκολα . Γιατί η αλήθεια είναι πως ήταν ένα δύσκολο θεατρικό στοίχημα. Μια από τις δυσκολίες του έγκειται σε αυτό ακριβώς ότι έχουμε να κάνουμε μια καταιγιστική αλλαγή ρυθμών συναισθημάτων και ερμηνειών, πολλές φορές μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα χωρίς κανένα απολύτως σκηνικό βοήθημα. Ούτε φροντιστήριο, ούτε αντικείμενο, ούτε ρούχο. Ο ηθοποιός καλείται μέσω της σκηνοθεσίας και της ερμηνείας του να είναι ο ρόλος χωρίς κανένα απολύτως βοήθημα με το συναίσθημα που πηγάζει από το συγκεκριμένο κείμενο.Όταν δε αυτό το θεατρικό στοίχημα επιτυγχάνεται, είναι πολύ μεγάλη στιγμή για την ζωή ενός καλλιτέχνη.
Πιστεύετε πως ο Τολστόι μέσα από τη νουβέλα του «Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» εμβαθύνει το νόημα του θανάτου;
Όσο περισσότερο ασχολείσαι και σκάβεις σε αυτό το μοναδικό κείμενο, τόσο σου αποκαλύπτεται το μέγεθος του και η σπουδαιότητα του. Γιατί πρόκειται για ένα ύμνο στην ζωή μέσα όμως από την καθοδική πορεία του ήρωα στην “Σκοτεινό μονοπάτι” του θανάτου όπως ο ίδιος το αποκαλεί .Λίγο πριν το τέλος με αριστοτεχνικά δομημένο τρόπο καταλήγει να συμφιλιωθεί με την ζωή που τελειώνει και να αναφωνήσει “συγνώμη”. Μια συγχώρεση που ζητά από τους ανθρώπους της ζωής του, αλλά πρωτίστως από τον ίδιο του τον εαυτό, που το μόνο που του επέτρεψε ήταν το άσκοπο κυνήγι μια αδιάφορης ζωής.
«Σκοπός της ζωής δεν είναι να εξυπηρετεί την κατώτερη ζωική φύση, αλλά τη φωτεινή δύναμη, που βρίσκεται στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και η οποία βοηθάει τον άνθρωπο να αναγνωρίζει το αγαθό.» LeoTolstoy, Θα ήθελα να σχολιάσετε το παρακάτω απόφθεγμα του Τολστόι. Συμφωνείτε με αυτό;
Νομίζω πως κάνεις δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει ουσιαστικά με μια τέτοια φράση.Κι όχι τόσο γιατί προέρχεται από ένα σπουδαίο πνεύμα άλλα γιατί περικλείει το σχήμα της ανθρώπινης αποστολής. Η ατέρμονη προσπάθεια της ανθρώπινης ψυχής με την βοήθεια του πνεύματος για την κατάκτηση του αγαθού είναι που εξυψώνει την ανθρώπινη φύση.Η εξερεύνηση αυτής της εσωτερικής φωτεινής δύναμης που όλοι διαθέτουμε και ο αγώνας να την κάνουμε δική μας είναι που μας φέρνει πιο κοντά στο θελιο με την έννοια του αγαθού.
Πείτε μας σχετικά για την συνεργασία με την σκηνοθέτιδα Κωνσταντίνα Νικολαΐδη καθώς και τον συνάδελφο σας Γιώργο Γαλίτη.
Με την Κωνσταντίνα Νικολαΐδη έχω την χαρά να συνεργάζομαι εδώ και τέσσερα χρόνια και πάμε αισίως για τον πέμπτο. Δουλέψαμε πρωτίστως στους “12 ενόρκους” , μια πολύ επιτυχημένη παράσταση που βαδίζει στον πέμπτο της χρόνο. Επίσης κάναμε το “Ζoostory” για την χριστουγεννιάτικη ιστορία και το “θάνατο του Ιβάν Ίλιτς”. Η Κωνσταντίνα είναι ένα σπουδαίο πλάσμα μιας εξαιρετικής ευφυίας ,σκηνοθέτης με μεγάλο πλούτο ψυχής και συναισθημάτων με τα οποία μπολιάζει τις σκηνοθεσίες της με ένα μοναδικό τρόπο καταφέρνοντας έτσι να εμπνέει τους συνεργάτες της. Είναι μεγάλη χαρά να δουλεύει κανείς μαζί της.
Η άλλη μεγάλη ευτυχής συνάντηση που είχα φέτος ήταν αυτή του Γιώργου Γαλίτη. Ένας εξαιρετικός ηθοποιός με ευρεία γκάμα και σπουδαία προσόντα , ικανός να διανύει την απόσταση από το κωμικό έως το δραματικό με μεγάλη σταθερότητα , ακρίβεια και ταχύτητα και ταυτοχρόνως υπέροχος και όχι μόνο ως άνθρωπος άλλα και ως συνάδελφος πάνω στην σκηνή. Αισθάνομαι πολύ τυχερός για την φετινή μου χρονιά κοντά σε αυτούς τους ανθρώπους.
Ποιο είναι το κύριο μήνυμα που αποκομίζει το κοινό φεύγοντας από την παράσταση;
Θέλω να πιστεύω και έχω την χαρά να βλέπω ότι ισχύει, σε μεγάλο βαθμό πως κάθε θεατής της παράστασης εισπράττει την αγάπη με την οποία προσεγγίσαμε αυτό το κείμενο , και την υπερπροσπάθεια που καταβάλλουμε πάνω στην σκηνή για να προσφέρουμε ακριβώς αυτό το μήνυμα του Τολστόι : Ότι η ζωή είναι ένας πλούτος καταστάσεων -συμβάντων-ευτυχιών-σχέσεων αγάπης που απλόχερα σου δίνεται αν είσαι παρών και όχι απών.
Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι εντυπώσεις του κοινού από την θεατρική διασκευή της νούβελας του μεγάλου ρώσου συγγραφέα;
Διαπιστώνουμε με το πέρασμα των παραστάσεων στο σύνολο των θεμάτων που διαπραγματεύεται το κείμενο του Τολστόι είναι μεγάλα θέματα που απασχολούν το σύνολο των ανθρώπων. Έτσι, θα έλεγα πως μια μεγάλη μερίδα των θεατών ταυτίζεται και τον συντροφεύει στο ταξίδι του, με ποικίλα συναισθήματα. Αλλά στο τέλος, μας μιλούν με πολλή αγάπη και με μια συγκινητική ευγνωμοσύνη για αυτό το ταξίδι στο οποίο τους προσκαλέσαμε. Αυτή είναι και η δική μας μεγάλη τιμή και ευτυχία.
Ποιοι θα είναι οι επόμενοι σταθμοί της παράστασης;
Είμαστε πολύ χαρούμενοι για την μέχρι τώρα πορεία παράστασης ήταν τέτοια που της εισήγαγε το εισιτήριο και για την επόμενη χρονιά. Επίσης εξετάζουμε την περίπτωση να ακολουθήσει μια περιοδεία.
Ευχαριστούμε τον Θανάση Κουρλαμπά για την παροχή του φωτογραφικού υλικού.
Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς θέατρο Αλκμήνη – επισκεφτείτε τη σελίδα της παράστασης στο facebook εδώ.
Μπορείτε να διαβάσετε βιβλιοπαρουσίαση της νουβέλας “Ο Θάνατος του Ιβαν Ίλιτς” τους Λέοντα Τολστόι εδώ.
«Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΒΑΝ ΙΛΙΤΣ»
του Λέοντος Τολστόι
σε θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη.
Σημείωμα σκηνοθέτιδας:
Πρέπει να είναι… 10 χρόνια… περίπου ναι, τόσα έχουν περάσει απ’ όταν πρωτοδιάβασα αυτό το αριστούργημα. Το είχα βρει ανάμεσα σε κάτι βιβλία της θείας μου και το «έκλεψα» με μαεστρία. Παρ’ ότι δεν έχω καλή μνήμη, θυμάμαι έντονα τη στιγμή που διάβασα το συγκεκριμένο βιβλίο. Ήταν νύχτα και ήμουν ξαπλωμένη στο κρεβάτι μου, στο πατρικό μου. Είχε ησυχία. Όταν διάβασα και την τελευταία λέξη, το έκλεισα, έμεινα λίγο στη σιωπή και στο σκοτάδι και αναρωτήθηκα -πέραν από αυτά που ένιωσα τα οποία είχαν τεράστιο όγκο για να καταφέρω να αποκρυπτογραφήσω- τι είχα μόλις δει! Ναι, πολύ σωστά! Δεν είχα διαβάσει τον Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς, τον είχα δει! Κι όχι μόνο! Τον είχα ζήσει! Η υπέροχη πένα του Τολστόι μπόρεσε, όχι μόνο να μου δημιουργήσει εικόνες, αλλά να με κάνει συμπαίκτη. Ήμουν εκεί, σε όλα όσα συνέβησαν σ’ αυτόν τον άνθρωπο… τον Ιβάν Ιλίτς. Μα αυτό το έργο είναι θέατρο! Είναι πιο θέατρο κι απ΄ το θέατρο! Το έκλεισα. Δεν ήταν τότε η ώρα του να το κάνω κάτι. Δεν μπορούσα τότε να το κάνω κάτι. Μετά, όπως συμβαίνει δυστυχώς κάποιες φορές, χαθήκαμε. Πέρασαν τα χρόνια, ξέχασα τον τίτλο, ξέχασα την υπόθεση, ξέχασα και τον συγγραφέα (συγνώμη Μέγα Τολστόι, μα αυτή είναι η αλήθεια). Θυμόμουν μόνο την απόχρωση του εξώφυλλου, ένα περίεργο όνομα κι ένα πόμολο. Α! Και μια κουρτίνα! Κι έναν Θάνατο. Τον Θάνατο. Τα τελευταία χρόνια άρχισα να το αναζητώ πιο επίμονα. Το έψαξα πάρα πολύ, σφούγγιζα το μυαλό μου να βρω μία έστω μικρή πληροφορία για κάτι… Κάτι! Δυστυχώς τίποτα. Ρώτησα πολλούς, περιέγραψα όπως-όπως την ιστορία (είχε ξεθωριάσει κι αυτή, παρ’ όλο που το συναίσθημα ήταν το ίδιο έντονο μέσα μου όπως εκείνη τη νύχτα), έψαξα στο ίντερνετ… αλλά τι να βρεις με μια κουρτίνα, ένα πόμολο κι έναν Θάνατο. Η Πίστη όμως μετακινεί βουνά κι εγώ πίστευα βαθιά μέσα μου ότι θα το βρω, ότι θα με βρει! Και με βρήκε. Αυτό με βρήκε! Μετά από 10 χρόνια. Εγώ απλώς κάτι έψαχνα για Ντοστογιέφκσι… να ‘ναι καλά! Και να ‘μαστε τώρα εδώ! Ο Γιώργος, ο Θανάσης κι εγώ, να σκαλίζουμε αυτή την υπέροχη ιστορία. Να γελάμε… να κλαίμε… να φοβόμαστε… να αγαπάμε! Αυτά κι άλλα τόσα, μέσα απ’ τον Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς. Ένας απλός Θάνατος ενός απλού ανθρώπου, όπως τον περιγράφουν. Για μένα… ένας ύμνος στη Ζωή και στον Θάνατο!
Γενική Είσοδος: 14 € / Φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ: 10 €
Προπώληση εισιτηρίων
– Θέατρο ΑΛΚΜΗΝΗ
– Ηλεκτρονικά μέσω www.viva.gr
– Τηλεφωνικώς στο 11876 (viva)
– Στα σημεία: SEVEN, RELOAD, ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ, VIVA KIOSK, YOLENIS, KREMLINO
