Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος, ο θησαυρός της πνευματικής κληρονομιάς των Ελλήνων, αποτελεί σύμβολο για την πατρίδα μας. Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος έχει μακρά ιστορία τουλάχιστον 193 ετών από την ίδρυση της έως σήμερα. Διαθέτει πλούσιες συλλογές από τεκμήρια και χειρόγραφα της προ-επαναστατικής περιόδου, βιβλία και εφημερίδες.
Η ιστορία της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος
Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος είναι ο θεματοφύλακας γνώσης της Ελληνικής κοινωνίας. Ο σκοπός της Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι ο εντοπισμός, η συγκέντρωση, η οργάνωση και η διαφύλαξη μακροχρόνια των τεκμηρίων του Ελληνικού πολιτισμού.
Η πρώτη σκέψη για την δημιουργία μιας εθνικής βιβλιοθήκης στην Ελλάδα έγινε από τον Jahann Jakob Mayer. Ο Ελβετός φιλέλληνας και εκδότης, στην εφημερίδα «Ελληνικά Χρονικά» ανέφερε την σύσταση μια κιβωτού στην οποία θα διαφυλασσόταν και θα μεταλαμπαδευόταν ο πνευματικός πλούτος των Ελλήνων. Την ιδέα του Mayer υιοθέτησε ο Ιωάννης Καποδίστριας το 1829 και ίδρυσε στην Αίγινα την Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος. Όπως διαπιστώνουμε από τις πρώτες αναφορές η ίδρυση της Εθνικής Βιβλιοθήκης συνέπεσε σχεδόν με την θεμελίωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Το 1834 η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος μεταφέρθηκε από την Αίγινα στην Αθήνα και το 1842 συγχωνεύτηκε με την βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκείνη την εποχή η βιβλιοθήκη διέθετε μεγάλους τόμους βιβλίων κυρίως από αγορές από ιδιωτικές βιβλιοθήκες και δωρεές από επιφανείς πολίτες. Επιπλέον τα ράφια της Εθνικής Βιβλιοθήκης εμπλουτίστηκαν σημαντικά με δωρεές από σπάνια ξενόγλωσσα βιβλία από την Ευρώπη.
Από το Βαλλιάνειο Μέγαρο στις νέες εγκαταστάσεις
Η στέγαση της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος στο Βαλλιάνειο Μέγαρο τέθηκε σε εφαρμογή το 1903. Το εντυπωσιακό νεοκλασικό κτήριο της οδού Πανεπιστημίου χρηματοδοτήθηκε από τρεις Κεφαλλονίτες της διασποράς, τον Παναγή, τον Μαρίνο και τον Ανδρέα Βαλλιανό. Εμπνευστής της κατασκευής του μεγαλοπρεπούς κτηρίου υπήρξε ο αρχιτέκτονας Θεόφιλος Χάνσεν υπό την επίβλεψη του Ερνέστο Τσίλλερ.
Η Εθνική Βιβλιοθήκη παρέμεινε στο Βαλλιάνειο Μέγαρο μέχρι το 2017. Ένα χρόνο αργότερα η βιβλιοθήκη άλλαξε στέγη και μετακόμισε σε νέες εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος πλέον βρίσκεται στο Φαληρικό Δέλτα όπου λειτουργούν όλες οι υπηρεσίες της. Στο Βαλλιάνειο Μέγαρο έμεινε μόνο το αναγνωστήριο εφημερίδων και έκτοτε εξυπηρετεί ως πύλη πληροφόρησης με υπηρεσίες της ΕΒΕ.
Ουσιαστικά αυτή η μεταφορά σηματοδότησε την μετάβαση σε μία νέα εποχή, πιο εξελιγμένη και περισσότερο μοντέρνα με γνώμονα την χρήση νέων μέσων και τεχνολογιών. Το κτήριο της νέα βιβλιοθήκης σχεδιάστηκε από τον διακεκριμένο Ιταλό αρχιτέκτονα Renzo Piano.
Στο ΚΠΙΣΝ οι επισκέπτες έχουν στην διάθεση τους οκτώ αναγνωστήρια με 725 θέσεις αναγνωστών. Η δημιουργία του ΚΠΙΣΝ έδωσε το έναυσμα ώστε η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος να καταστεί ως χώρος διακίνησης ιδεών, έρευνας, εκπαίδευσης και μάθησης. Επίσης, Στην Εθνική βιβλιοθήκη λειτουργεί και ηλεκτρονική δανειστική βιβλιοθήκη. Συγκεκριμένα, ανάμεσα στις ψηφιακές υπηρεσίες της υπάγονται οι ψηφιακές συλλογές, η ψηφιακή συλλογή εφημερίδων και το ηλεκτρονικό αναγνωστήριο.
Οι συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης
Αν μετρήσουμε τις συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος θα μείνουμε έκθαμβοι από το αποτέλεσμα. Η γενική συλλογή της Εθνικής Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, χάρτες, μικροφίλμ και ψηφιακά τεκμήρια. Όλα αυτά καλύπτουν ένα επιστημονικό εύρος που τοποθετείται χρονολογικά μεταξύ 17ου και 21ου αιώνα.
Ακόμη υπάρχουν ειδικές συλλογές από χειρόγραφα, σπάνια βιβλία, έργα τέχνης, χάρτες, πάπυρους και αφίσες. Η συλλογή των αρχέτυπων χρονολογείται πριν το 1500 και συγκαταλέγονται ιδιαιτέρως πολύτιμα βιβλία. Ανάμεσα τους υπάρχουν τα «Ερωτήματα» του Μανουήλ Χρυσολωρά και η «Επιτομή των οκτώ του λόγου μερών και άλλων τινών αναγκαίων» του Κωνσταντίνου Λάσκαρη. Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος έχει στην κατοχή της 5400 χειρόγραφα γραμμένα στην Ελληνική γλώσσα. Εκεί βρίσκουμε την Χάρτα του Ρήγα, ένα τμήμα από το κατα Ματθαίον Ευαγγέλιον, το Βυζαντινό Μέγα Ετυμολογικό Λεξικό καθώς και την αρχική έκδοση των επών και ύμνων του Ομήρου.
Το σύνολο των σπάνιων αρχείων και των πολύτιμων βιβλίων φυλάσσεται σε ειδικούς χώρους υπό κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και φωτισμού.
Πηγές
Βαϊτσοπούλου, Α. (2018). Η Εθνική Βιβλιοθήκη 189 Xρόνια Mετά: Καρέ-Kαρέ H Μετακόμιση. Δημοσιεύθηκε στο popaganda.gr. (Τελευταία επίσκεψη 15/1/2022).
Βασιλειάδου, Μ. (2019). Η νέα ζωή του Βαλλιάνειου Μεγάρου. Δημοσιεύθηκε στο kathimerini.gr. (Τελευταία επίσκεψη 15/1/2022).
Βροντή, Στ. (2017). Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος: Η μεγάλη μετακόμιση. Δημοσιεύθηκε στο kathimerini.gr. (Τελευταία επίσκεψη 15/1/2022).
Βαϊλάκης, Γ. (2018). Μετακόμιση Εθνικής Βιβλιοθήκης: Με έναν άθλο στη νέα εποχή. Δημοσιεύθηκε στο ethnos.gr. (Τελευταία επίσκεψη 15/1/2022).
Δημητριάδη, Φ. (2019). 15 πράγματα που αξίζει να ξέρεις για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Δημοσιεύθηκε στο athensvoice.gr/culture. (Τελευταία επίσκεψη 15/1/2022).
«Μέσα στο Βαλλιάνειο Μέγαρο: Η Εθνική Βιβλιοθήκη επαναλειτουργεί ανανεωμένη». (2019). Ανακτήθηκε από womantoc.gr. (Τελευταία πρόσβαση 16/1/2022).
Επιπλέον για την σύνταξη του παρόντος άρθρου χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από την επίσημη ιστοσελίδα της ΕΒΕ και από την Wikipedia.
