Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (Federico Garcia Lorca) υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς Ισπανούς ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς του 20ου αιώνα. Γεννημένος στο Φουέντε Βακέρος στις 5 Ιουνίου του 1898, ήταν γιος ενός εύπορου γαιοκτήμονα. Η μητέρα του ήταν χαρισματική πιανίστρια, και ο Λόρκα έτρεφε ιδιαίτερο θαυμασμό για το πρόσωπο της. Εκείνη ήταν μάλιστα που του εμφύσησε ιδιαίτερη αγάπη για την τέχνη.
Το 1909 μετακόμισε στην Γρανάδα, όπου σύντομα άρχισε να λαμβάνει μέρος σε ποικίλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Το 1914 γράφτηκε στο πανεπιστήμιο, όπου αρχικά σπούδασε Νομική και έπειτα Φιλολογία, η οποία ήταν το πραγματικό του πάθος. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1919, μετακόμισε στη Μαδρίτη όπου παρέμεινε για τα επόμενα 15 χρόνια. Εκεί γνώρισε αρκετούς ανθρώπους που τον επηρέασαν έντονα, όπως ήταν ο ο Λουίς Μπουνιουέλ και ο Σαλβαδόρ Νταλί. Η σχέση του με τον τελευταίο ήταν ιδιαίτερα σημαντική για το Λόρκα. Είχε λάβει μάλιστα ερωτικό χαρακτήρα, τουλάχιστον από την πλευρά του.
«Γη»
Προχωρούμε
πάνω σε έναν καθρέφτη
δίχως ασήμι
πάνω σ’ ένα κρύσταλλο
δίχως σύννεφα.
Αν οι ίριδες γεννιόταν
στην ανάστροφη όψη
αν τα ρόδα γεννιόταν
στην ανάστροφη όψη
αν όλες οι ρίζες
κοιτούσαν τα αστέρια
κι ο νεκρός δεν έκλεινε τα μάτια του
θα γινόμασταν κύκνοι.
Το 1919, επιπρόσθετα, δημοσίευσε το πρώτο του έργο με τίτλο «Impressiones y Viajes». Το 1929, ταξίδεψε στην Νέα Υόρκη. Εκεί παρέμεινε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου ωστόσο έγραψε πολλά σημαντικά του έργα. Αφού έμεινε στην Κούβα για λίγο καιρό, επέστρεψε στην Ισπανία το 1930. Εκεί, η δικτατορία του Πρίμο ντε Ριβέρα είχε μόλις ανατραπεί και η δημοκρατία είχε αποκατασταθεί. Τα χρόνια εκείνα, μέχρι να ξεσπάσει ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος, συνέθεσε πολλά θεατρικά έργα. Δούλεψε πάνω σε έργα για το κουκλοθέατρο, ενώ ολοκλήρωσε τα τρία από τα πιο γνωστά του έργα («Ματωμένος Γάμος», «Γέρμα», «Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα»).
«Ψυχή απούσα»
Δε σε γνωρίζει ο ταύρος, ούτε η συκιά,
ούτε τα άλογα, ούτε τα μυρμήγκια του σπιτιού σου.
Δε σε γνωρίζει το παιδί ούτε το σούρουπο
γιατί για πάντα έχεις πεθάνει.
Δε σε γνωρίζει η ράχη της πέτρας,
μήτε η μαύρη φορεσιά όπου μέσα της συντρίβεσαι.
Δε σε γνωρίζει η βουβή σου θύμιση
γιατί για πάντα έχεις πεθάνει.
Το Φθινόπωρο θα ‘ρθει με τους σαλίγκαρους,
με της ομίχλης τα σταφύλια και τα σφιχτοδεμένα όρη,
όμως κανείς δε θα θελήσει τα μάτια σου να δεί
γιατί για πάντα έχεις πεθάνει.
Γιατί για πάντα έχεις πεθάνει,
όπως όλοι οι νεκροί της Γης,
όπως όλοι οι νεκροί, που λησμονιούνται
σαν τα ψόφια σκυλιά στοιβαγμένοι.
Κανείς δε σε γνωρίζει. Όχι. Κανείς. Όμως εγώ σε τραγουδάω.
Εγώ θα τραγουδώ παντοτινά το ωραίο προφίλ σου και τη χάρη σου.
Τη φημισμένη φρόνηση της γνώσης σου.
Τη δίψα σου για θάνατο, τη γεύση των χειλιών σου.
Τη θλίψη που είχε μέσα της η θαρραλέα χαρά σου.
Θα αργήσει πολύ να γεννηθεί, αν ποτέ γεννηθεί,
ένας τόσο λαμπερός, τόσο πλούσιος σε περιπέτειες, ανδαλουσιανός.
Εγώ θα τραγουδώ τη χάρη του με λέξεις που θρηνούν
και θα θυμάμαι μια θλιμμένη αύρα στα λιόδεντρα.
Δυστυχώς, αυτός ο τόσο ξεχωριστός καλλιτέχνης, είχε ένα απίστευτα τραγικό τέλος. Όταν ξεκίνησε ο Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, αναχώρησε από τη Μαδρίτη για τη Γρανάδα με σκοπό να αποχαιρετήσει τον πατέρα του. Ωστόσο, ο ίδιος και ο κουνιάδος του, συνελήφθησαν ενώ βρισκόταν στο σπίτι κάποιων φίλων τους. Στις 19 Αυγούστου εκτελέστηκε από αντιδημοκρατικά στοιχεία λόγω των αριστερών φρονημάτων του. Ήταν μόλις 38 ετών…
Ένας από τους καλύτερους ποιητές όλων των εποχών, που έχει μαγέψει γενιές και γενιές με το έργο του… Προτείνεται ανεπιφύλακτα σε κάθε αναγνώστη!
