Ο Χρόνης Μίσσιος ήταν γνωστός για το πολλαπλό του έργο και για τα πολλαπλά βάσανα που βρέθηκαν μπροστά του και όμως αυτός στις αντίξοες συνθήκες πάντα τα κατάφερνε. Γνωστός λοιπόν, τόσο για το λογοτεχνικό του έργο που ακόμα και σήμερα αποτελεί έμπνευση για του καλλιτέχνες, όσο και για την πορεία που χάραξε καθώς αντιστέκονταν σε κάθετι που υποδουλώνει τον άνθρωπο.
Η ζωή του Χρόνη Μίσσιου
Γεννήθηκε στην Καβάλα το 1930, και άφησε την τελευταία του πνοή τον Νοέμβριο του 2012. Μεγαλωμένος σε μια φτωχή οικογένεια καπνεργατών, ήταν ο μικρότερος από τα τρία αδέρφια και έζησε τα παιδικά του χρόνια στα καπνά και ως πωλητής σε φούρνο για να βγάζει τα προς το ζην. Εγκατέλειψε το σχολείο στην Β’ Δημοτικού και δεν έμαθε γραφή και ανάγνωση. Έπειτα από χρόνια, ενώ είχε καταδικαστεί σε θάνατο, γνώρισε τον Μανόλη Αναγνωστάκη που του έμαθε να γράφει και να διαβάζει. Η κατοχή τον βρήκε στην Θεσσαλονίκη όπου έκανε διάφορες δουλειές.
Το 1943, η μητέρα του αποφάσισε να τον στείλει στον Ερυθρό Σταυρό για να σωθεί από την πείνα. Μαζί με άλλα παιδιά βρέθηκε σε ένα χωριό στα Γιαννιτσά, όπου οικογένειες αναλάμβαναν την φιλοξενία τους με αντάλλαγμα χειρωνακτική βοήθεια στις γεωργικές–κτηνοτροφικές δουλειές. Ο Χρόνης Μίσσιος σε εκείνη την εφηβική ηλικία, αποφάσισε να φύγει από την οικογένεια που έμενε και να δουλέψει μόνος του, ώστε να μπορεί να βγάζει χρήματα. Έκανε διάφορες πρόχειρες δουλειές και τελικά έγινε βοσκός. Ένα βράδυ συνετέλεσε να αλλάξει η πορεία της ζωής του και να επιλέξει να ακολουθήσει αντάρτες που τριγυρνούσαν στον βουνό. Στα δεκαέξι του χρόνια ήταν μέλος του ΕΛΑΣ.
Το 1947 τον συλλαμβάνουν, τον βασανίζουν και τον καταδικάζουν σε θάνατο. Στο Γεντί Κουλέ γνωρίζει τον Μ.Αναγωστάκη. Του δόθηκε χάρη από έναν Ελληνοκύπριο αξιωματικό και γλύτωσε τον θάνατο, όμως η πορεία του από εκεί και πέρα δεν ήταν καλή. Δέχτηκε βασανιστήρια, διώξεις, απομόνωση και καταναγκαστικά έργα. Η πιο χαρακτηριστική σκηνή – πηγή λογοτεχνικής έμπνευσης- ήταν όταν του ζήτησαν να χαμογελάσει μπροστά στον διευθυντή της Ασφάλειας και εκείνος αρνήθηκε. Τότε ένας εκ των παρευρισκόμενων του είπε χαρακτηριστικά: Χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε;
Τα πρώτα λογοτεχνικά βήματα του Χρόνη Μίσσιου
Από το 1973 και μετά ήταν συνεχώς στη φυλακή ή στην εξορία. Τότε ήταν που ξεκίνησε να γράφει. Η ενασχόλησή του ήρθε σε μεγάλη ηλικία και εξαιτίας των βιωμάτων του από μικρό παιδί ήταν αληθινή και αποκαλυπτική. Το 1985 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο, που έμελλε να χαραχτεί στην ελληνική γλώσσα ως σύνθημα: Καλά, Εσύ Σκοτώθηκες Νωρίς… Ήταν ένα αυτοβιογραφικό κείμενο, αφιερωμένο σε όλους όσους αγωνίστηκαν και διώχθηκαν. Με μεγάλη ανταπόκριση ο κόσμος αγάπησε και το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο “Χαμογέλα, ρε… τι σου ζητάνε;”. Η αμεσότητα του λόγου του, οι βαθιές αλήθειες, η πλοκή και η λαϊκή αφήγηση του Χρόνη Μίσσιου τον έκανε να ξεχωρίσει και να ξεχωρίζει ακόμα και σήμερα.
Κάποια επιπλέον λογοτεχνικά έργα του είναι: Τα κεραμίδια στάζουν, Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι, Ντομάτα με γεύση μπανάνας, Ο Χρόνης Μίσσιος διαβάζει Χρόνη Μίσσιο
Όταν ο Εισβολέας συνάντησε τον Χρόνη Μίσσιο
Το 2013 ο γνωστός ράπερ Εισβολέας αντλεί προσωπική έμπνευση από το εξαιρετικά αληθινά φορτισμένο κείμενο του Χρόνη Μίσσιου “Το αφήσαμε για αύριο” και γράφει ένα δυνατό κομμάτι σε στίχους και μουσική. Τα λόγια του Χρόνη Μίσσιου ακούγονται στην αρχή και στο τέλος του κομματιού. Ο Εισβολέας κατάφερε να συνθέσει ένα μουσικό κομμάτι που αναδεικνύει τη λογοτεχνία, και έτσι οι στίχοι του Χρόνη Μίσσιου αλλά και οι δικοί του στίχοι περιπλέκονται ώστε να αφήσουν τον ακροατή βαθιά σκεπτόμενο.
Εισβολέας – Το αφήσαμε για αύριο
(Χρόνης Μίσσιος)
«Έτσι, μ’ αυτήν την κωλοεφεύρεση που τη λένε ρολόι, σπρώχνουμε τις ώρες και τις μέρες σα να μας είναι βάρος, και μας είναι βάρος, γιατί δε ζούμε, κατάλαβες;
Όλο κοιτάμε το ρολόι, να φύγει κι αυτή η ώρα, να φύγει κι αυτή η μέρα, να έρθει το αύριο, και πάλι φτου κι απ’ την αρχή.
Χωρίσαμε τη μέρα σε πτώματα στιγμών, σε σκοτωμένες ώρες που τις θάβουμε μέσα μας, μέσα στις σπηλιές του είναι μας, στις σπηλιές όπου γεννιέται η ελευθερία της επιθυμίας, και τις μπαζώνουμε με όλων των ειδών τα σκατά και τα σκουπίδια που μας πασάρουν σαν “αξίες”, σαν “ανάγκες”, σαν “ηθική”, σαν “πολιτισμό”.
(Εισβολέας)
Ας ζήσουμε λοιπόν χωρίς τα πρέπει μας, να παίξουμε σαν μικρά παιδιά,
Κάθε επιθυμία ελεύθερη και όσο πάει.
Κάνε πίσω αν θες εσύ, τον πήρα εγώ τον δρόμο μου, θα πάω και όπου βγει, ρισκάρω,
έτσι είναι η ζωή και άμα δεν πάρω, θα αποκτήσω ακόμα μια ουλή για να κοζάρω!!
Δεν ξεχνάω γιατί φτιάχνω μουσική, για αυτούς που αγαπάω, να τους ευχαριστήσω είναι λίγο, που είναι εκεί για να ακουμπάω, το στιχάκι αυτό κολλάω σαν χαρτάκι και το αυτί σου είναι ο πότης που το γυρνάω…
Το τίποτα δεν μου ταιριάζει, εγώ είμαι άλλος ένας που εκφράζεται και εκφράζει, ρισκάρω και ας μην πάρω, ας χάσω δεν πειράζει, γιατί τις στιγμής το νάζι είναι τις ψυχής το γκάζι.
Η ζωή που αλατοπίπερο μας βάζει, διαφωνίες, ερωτόλογα, τσακωμοί και χαλάζι, γλύκα και γλυκόλογα, βάσανο και μαράζι, σχέσεις ανθρώπινες και ο νους μας σιγοβράζει…
Έχω καλές στιγμές να ζήσω.
Να διαφωνήσω, να συμφωνήσω, να ζήσω αρμονικά μαζί σου.
Εγώ και εσύ καρδιά μου ήμασταν ηφαίστειο, τρεμάμενη η γη, στα πόδια μου ένιωθα δέσιμο, τόσο μαζί και όμως τελείως διαφορετικοί, τόσο που η σχέση έδειχνε να ευημερεί όσο ακροβατεί.
Αδερφέ μου, έχουμε χαθεί, εγώ εδώ και εσύ εκεί, μπλεγμένοι στην ροή, κοιτάμε το ρολόι και τρέχουμε βιαστικοί, κολλήσαμε στα ασήμαντα και έφυγε η μισή ζωή!
Γλυκιά λέξη το ευχαριστώ, να δίνεις και να παίρνεις ότι πιο σημαντικό, εγώ δίνω μουσική, εσύ δίνεις μηνύματα, εσύ μου δίνεις αγάπη και εγώ αντλώ ερεθίσματα!
Ρίξε ένα χαμόγελο, άστα αίτια, ζούμε την ζωή κάθε στιγμή σαν περιπέτεια, το σήμερα ,το τώρα συγκεκριμένα, ας μην το οργανώσουμε και ας βγάλουμε απωθημένα!
Να ζήσουμε μία περιπέτεια ακόμα.
Άσ’ το ρολόι, δεν ήρθε η ώρα ακόμα…
(Χρόνης Μίσσιος)
Κάναμε το σώμα μας ένα απέραντο νεκροταφείο δολοφονημένων επιθυμιών και προσδοκιών, αφήνουμε τα πιο σημαντικά τα πιο ουσιαστικά πράγματα, όπως να παίξουμε και να κουβεντιάσουμε με τα παιδιά και τα ζώα, με τα λουλούδια και τα δέντρα, να παίξουμε και να χαρούμε μεταξύ μας, να κάνουμε έρωτα, ν’ απολαύσουμε τη φύση, τις ομορφιές του ανθρώπινου χεριού και του πνεύματος, να κατέβουμε τρυφερά μέσα μας, να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και τον διπλανό μας.
Όλα, όλα, Σαλονικιέ, τ’ αφήνουμε γι’ αυτό το αύριο που δεν θα έρθει ποτέ…
Μόνο όταν ο θάνατος χτυπήσει κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο πονάμε, γιατί συνήθως σκεφτόμαστε πως θέλαμε να του πούμε τόσα σημαντικά πράγματα, όπως πόσο τον αγαπούσαμε, πόσο σημαντικός ήταν για εμάς.
Όμως το αφήσαμε για αύριο…
Πηγές:
- Χρόνης Μίσσιος – https://el.wikipedia.org/wiki/Χρόνης_Μίσσιος (18/07/2022 – 05:55)
- «Το Αφήσαμε για Αύριο» – Ο Χρόνης Μίσσιος Είναι Ένα Μάθημα Ζωής, από τα Πρώτα του Βιβλία Μέχρι τον Εισβολέα – https://ellinofreneianet.gr/documents/mousafirides/2785-το-αφήσαμε-για-αύριο-ο-χρόνης-μίσσιο.html (18/07/2022 – 05:00)
