Τους τελευταίους μήνες η χώρα μας βρίσκεται σε μία κατάσταση μόνιμης καραντίνας, η οποία δεν φαίνεται να λήγει σύντομα. Η μία παράταση οδηγεί στην επόμενη, οι δρόμοι είναι άδειοι, όλο και περισσότερες δουλειές μεταφέρονται ονλάιν, και μέσα σε αυτό το χάος εσύ έχεις μάλλον αναπτύξει καινούρια χόμπι, όπως τα καθιστά ζεστά ντους διάρκειας ίσης με εκείνης της αγαπημένης σου playlist στο Spotify, τη κατανάλωση κάθε μεσάνυχτα ποσότητας σοκολάτας ισάξιας με αυτή που κατανάλωνες προ-κόβιντ μέσα σε μία βδομάδα, και φυσικά την ονλάιν αγορά αναρίθμητων ρούχων τα οποία δεν έχεις που να φορέσεις. Σου ακούγεται οικείο; Δεν επιχειρώ να προσποιηθώ ότι η κατάσταση είναι εύκολη. Mία από τις χειρότερες παρενέργειες της καραντίνας, ειδικά για όσους την περνούν μόνοι, είναι η μετατροπή παλαιών αγαπημένων ασχολιών σε κάτι βαρετό, ακόμη και κουραστικό. Εκείνα τα ενδιαφέροντα που προηγουμένως σε γέμιζαν χαρά και ενθουσιασμό, φαντάζουν πλέον βουνό. Το να κοιτάς για2 ώρες αφού ξυπνήσεις το ταβάνι σου φαντάζει πιο ελκυστικό από το να σηκωθείς και να απασχοληθείς με κάτι δημιουργικό. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να αισθάνεσαι άσχημα αν έχεις και εσύ πέσει θύμα αυτής της κατάστασης. Οι ασχολίες σου αυτές ήταν κάτι που έκανες όταν το ήθελες για όσο ήθελες, και ενδεχομένως λειτουργούσαν ως φυγή από την πραγματικότητα και την μονοτονία της δουλειάς, της σχολής, της καθημερινότητας. Όμως τώρα έχουν γίνει η μόνη σου επιλογή. Με άλλα λόγια έχουν γίνει ρουτίνα. Και η ρουτίνα, όπως ξέρουμε, σκοτώνει τον έρωτα. Για κάποιο διάστημα έβλεπα και εγώ τον εαυτό μου να κουράζεται με τα αγαπημένα του πράγματα, και εκείνο που με είχε τρομάξει περισσότερο ήταν ότι με είχε κουράσει το διάβασμα. Για μία όχι μόνο φανατική αναγνώστρια, αλλά πολύ περισσότερο μεταπτυχιακή λογοτεχνίας, το να βλέπω το πάθος μου και η (ας ελπίζουμε) μελλοντική μου καριέρα να με εξουθενώνουν, ξάφνου, ψυχολογικά, ήταν το λιγότερο ανησυχητικό. Όμως κάτι πολύ θετικό προέκυψε από αυτήν την εμπειρία. Έπεσαν στα χέρια μου κάποια βιβλία το οποία με έκαναν να ερωτευτώ ξανά την ανάγνωση από την αρχή. Μου δόθηκε η ευκαιρία να δω ξανά ότι το σωστό βιβλίο μπορεί να καταπραΰνει κάθε δυσάρεστη κατάσταση, να κάνει κάθε δυσκολία πιο όμορφη, και κυρίως να ξυπνήσει την αγάπη για το διάβασμα. Το πάθος σας, φίλες και φίλοι αναγνώστες, δεν έχει πεθάνει, απλά ξεκουράζεται. Παραθέτω 4 βιβλία (και ένα μικρό μπόνους) τα οποία με βοήθησαν να κάνω την απομονωμένη μου καθημερινότητα πολύχρωμη, ελπίζοντας να βοηθήσω τόσο τους κουρασμένους λάτρεις του διαβάσματος, όσο και όποιους δεν έχουν τι άλλο πια να κάνουν στην καραντίνα τους.
Wuthering Heights (Ανεμοδαρμένα Ύψη) της Emily Brontë (Έμιλυ Μπροντέ)
Αρχίζω με ένα κλασικό βιβλίο, και ξέρω τι κάποιοι από εσάς σκέφτεστε τώρα: Νομίζαμε ότι σπουδάζεις λογοτεχνία, πώς είναι δυνατόν να μην είχες διαβάσει τα Ανεμοδαρμένα Ύψη; Λοιπόν σας πληροφορώ εκ των έσω ότι θα εκπλαγείτε με το πόσοι φοιτητές λογοτεχνίας δεν έχουν διαβάσει συγκεκριμένα κλασικά. Εγώ δεν είχα ποτέ διαβάσει τα Ανεμοδαρμένα Ύψη, και μια συμφοιτήτριά μου δεν είχε μέχρι πριν λίγες βδομάδες διαβάσει το Frankenstein. Αλλά παρεκκλίνω. Το μυθιστόρημα της Μπροντέ είναι κλασικό και για καλούς λόγους. Είναι σκοτεινό, το περικλείει μία αύρα μυστηρίου, και κατά την άποψή μου η ομορφιά του έγκειται στο ότι οι χαρακτήρες δεν είναι ιδιαιτέρως συμπαθητικοί. Πολλά βιβλία τείνουν να παρουσιάζουν πρωταγωνιστές οι οποίοι είναι αφύσικα αγαπητοί, γεγονός που μπορεί να γίνει κουραστικό. Στα Ανεμοδαρμένα Ύψη τα μειονεκτήματα τους βρίσκονται εξ αρχής στο προσκήνιο, θυμίζοντας, κατά κάποιον τρόπο, την παιχνιδιάρικη διάθεση της αδερφής της Έμιλυ, Σάρλοτ (Charlotte Brontë), η οποία στο Jane Eyre (Τζέην Έυρ) περιγράφει επανειλημμένως πόσο άσχημο είναι το κεντρικό ζευγάρι, σε αντίθεση με την συνήθη απεικόνιση όμορφων πρωταγωνιστών. Η χρήση της γλώσσας σε αυτό το βιβλίο είναι επίσης άκρως εντυπωσιακή, και αλλάζει κάθε φορά αναλόγως την κοινωνιο-οικονομική τάξη των ομιλητών. Ο αφηγητής, ο οποίος ανήκει στην μεσαία τάξη, έχει ένα από τα πιο κωμικά γλωσσικά ύφη που έχω συναντήσει σε βιβλίο, προδίδοντας έτσι την επιτήδευση της τάξης του.
Against Nature ή Against the Grain (πρωτότυπος τίτλος À rebours) του Joris-Karl Huysmans (Ζορίς-Καρλ Υισμάν)
Αυτό το βιβλίο έχει εμβληματική ιστορία. Το ανακάλυψα διαβάζοντας ένα άρθρο για το κίνημα του Αισθητισμού, στο οποίο αναφερόταν ως «η Βίβλος του Αισθητισμού» και ως εκείνο το βιβλίο που διέφθειρε τον Dorian Gray. Ως φανατική του μυθιστορήματος του Wilde (Ουάιλντ) αυτή η δήλωση με σόκαρε και με ενθουσίασε. Μετά από λίγη έρευνα ανακάλυψα ότι όντως αναγνωρίζεται ευρέως ως το βιβλίο το οποίο ο Dorian δεν μπορούσε να αφήσει από τα χέρια του, οπότε προφανώς έπρεπε να το παραγγείλω. Και είναι πράγματι ακριβώς όπως ο νεαρός ηδονιστής το περιγράφει, κάνοντας κατανοητή την εμμονή του. Αναφέρεται με εντυπωσιακή λεπτομέρεια στις σκανδαλώδεις εμπειρίες και σκέψεις ενός πλούσιου Γάλλου, του οποίου απόλυτος σκοπός είναι να βιώσει κάθε πιθανή απόλαυση, ενώ περιβάλλει τον εαυτό του με πληθώρα όμορφων πραγμάτων. Είναι εξαιρετικά «συμπιεσμένο» μυθιστόρημα, εννοώντας ότι οι αναλύσεις των πράξεων και των θεωριών του πρωταγωνιστή είναι τόσο λεπτομερείς που κάθε σελίδα φαντάζει ξεχωριστό κεφάλαιο από μόνη της. Είναι συγκλονιστικά φανταχτερό και αποπλανητικό, αλλά πάντα κάθε σκηνή «μολύνεται» από μία έντονη αίσθηση διαφθοράς. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό βιβλίο, δεν ομοιάζει κανενός που έχω μέχρι τώρα διαβάσει, και δεν ξέρω αν μπορώ να μεταφέρω με ακρίβεια τα συναισθήματα που προκαλεί στον αναγνώστη. Ο καλύτερος τρόπος που θα μπορούσα να το περιγράψω είναι ότι είναι ένα βιβλίο που μπορείς κανείς να το οσμιστεί. Πρέπει να το διαβάσετε για να κατανοήσετε τι εννοώ.
Rebecca (Ρεβέκκα) της Daphne Du Maurier (Δάφνη Ντι Μωριέ)
Ένα ακόμη πολύ γνωστό μυθιστόρημα, το οποίο έχει πολύ επιτυχημένα μεταφερθεί στον κινηματογράφο το 1940 με πρωταγωνιστές τους Laurence Olivier (Λόρενς Ολίβιε) και Joan Fontaine (Τζόαν Φοντέιν), και αρκετά αποτυχημένα το 2020 σε παραγωγή του Νετφλιξ. Πρόκειται για την ιστορία μίας νεαρής κοπέλας η οποία ερωτεύεται έναν πλούσιο αριστοκράτη, παντρεύονται και μετακομίζει σπίτι του, όπου στοιχειώνεται από την ιδέα της πρώην συζύγου του, Ρεβέκκα, και ανακαλύπτει ότι ο αγαπημένος της έχει κάποια σκοτεινά μυστικά. Δεν ξέρω τι είναι αυτό που κάνει αυτό το βιβλίο τόσο καλό, αλλά δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Και όταν το άφηνα δεν μπορούσα να μην το σκέφτομαι. Ίσως είναι ο τρόπος γραφής της Ντι Μωριέ, ο οποίος ρέει φυσικά από την μία πρόταση στην επόμενη, ίσως είναι η εξαιρετική εμβάθυνση στις σκέψεις της βασικής ηρωίδας, η οποία κατά κάποιο τρόπο τις κάνει δικές σου, και γίνεσαι με έναν πολύ περίεργο και έντονο τρόπο ένα με εκείνη, ίσως είναι ο αριστουργηματικός τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται το μυστήριο, όλοι αυτοί οι διακριτικοί υπαινιγμοί που σηματοδοτούν ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά μάλλον είναι ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω. Όταν είδα την ταινία του 1940, η οποία όπως ανέφερα ήταν εξαιρετική, ενώ αναγνώρισα την ποιότητα της, δεν μπορούσα παρά να την κρίνω ως επιφανειακή. Και αυτό γιατί το βιβλίο βασίζεται σε τεράστιο βαθμό στον εσωτερικό κόσμο και την ψυχολογία της ηρωίδας, διαδραματίζεται κατά το ήμισυ μέσα στο μυαλό της, και προφανώς μία ταινία δεν μπορεί να το αναπαράγει αυτό. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα, αλλά φροντίστε να το ξεκινήσετε κάποια μέρα που δεν έχετε κάποια άλλη υποχρέωση, γιατί πραγματικά θα θέλετε να αφιερώσετε κάθε ώρα σας σε εκείνο.
My Story της Marilyn Monroe (Μέριλιν Μονρόε)
Αν έχετε διαβάσει το προηγούμενο άρθρο μου για την Monroe, θα έχετε πρώτον δει ότι ήταν μία εξαιρετικά καλλιεργημένη γυναίκα, και δεύτερον θα έχετε καταλάβει ότι την αγαπώ. Το My Story πρόκειται για την ανολοκλήρωτη αυτοβιογραφία της, η οποία εκδόθηκε πρώτη φορά το 1974. Πρόκειται για το αποτέλεσμα πολλαπλών συνεντεύξεων της Monroe το 1954 με τον Ben Hecht, ο οποίος αναφέρεται ως συν-συγγραφέας. Άλλοι συνεργάτες είναι οι Sidney Skolsky και Milton Greene, και έχει γενικά υπάρξει μία γενική αμφιβολία για το αν η Monroe όντως έγραψε μέρος του βιβλίου, ή αν απλά συζήτησε τις αναμνήσεις της προκειμένου άλλοι να τις διαμορφώσουν αναλόγως με τις επιθυμίες του κοινού. Δεν νομίζω να μπορέσουμε να το μάθουμε ποτέ αυτό, όμως για εμένα δεν έχει σημασία. Το βιβλίο δίνει την αίσθηση ότι μιλάει η Monroe, και προσφέρει μία ιδέα για τον ψυχικό της κόσμο, ο οποίος, ειδικά παλαιότερα, αγνοούταν προς όφελος του στερεοτύπου της «χαζής ξανθιάς» του οποίου ήταν θύμα. Είναι εξαιρετικά συγκινητικό ανάγνωσμα, οπότε προετοιμαστείτε να δακρύσετε. Αναφέρεται σε διάφορα γεγονότα της ζωής της από την παιδική της ηλικία έως τον γάμο της με τον Joe DiMaggio (Τζο ντι Μάτζιο). Είναι ευαίσθητο και ειλικρινές, γραμμένο με πολύ απλό αλλά διορατικό τρόπο, και παρουσιάζει μία εικόνα της σπουδαίας ηθοποιού διαφορετική από αυτήν που έχουμε συνηθίσει. Θα το απολαύσουν τόσο οι θαυμαστές της, όσο και όλοι όσοι εκτιμούν την αντίθεση του εσωτερικού κόσμου ενός ανθρώπου σε σχέση με την εικόνα που προβάλλει στην δημοσιότητα.
Μπόνους
Περιοδικά! Δεν μπορώ να το τονίσω αρκετά. Διαβάστε περιοδικά. Θα κάνουν την κάθε μέρα σας πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Δεν μπορώ να κατανοήσω την μοντέρνα τάση να παραβλέπουμε τα περιοδικά ως κάτι «κατώτερο» ή μη ποιοτικό. Υπάρχουν εκατομμύρια εκεί έξω, τα οποία κυκλοφορούν είτε σε έντυπη είτε σε ηλεκτρονική μορφή, με τα ονλάιν να είναι συνήθως δωρεάν. Από μεγάλες εκδόσεις όπως τα Vogue, Vanity Fair, και New Yorker, στον ανεξάρτητο τύπο όπως The Scores – A Journal of Poetry and Prose, Delayed Gratification, Printed Pages, αλλά και το δικό μας MaxMag, υπάρχουν εκατομμύρια περιοδικά ανά τον κόσμο, σε όλες τις γλώσσες, που καλύπτουν όσα θέματα μπορεί κανείς να φανταστεί. Άλλα είναι ψυχαγωγικά, άλλα επιμορφωτικά, άλλα ένας συνδυασμός και των δύο, πιάστε ένα περιοδικό για να περάσατε ευχάριστα τον χρόνο σας αλλά και να μάθετε. Πρόσφατα διάβασα μέσω του Internet Archive το τεύχος του Μαρτίου του 1923 του ιστορικού Γαλλικού περιοδικού μόδας Art Goût Beauté, και ήταν αρχικά από τα πιο όμορφα περιοδικά που έχω δει, και επιπλέον με έκανε να νιώσω ότι κλέβω, κατά κάποιον τρόπο, ένα στιγμιότυπο του παρελθόντος. Ψάξτε στο διαδίκτυο για περιοδικά τα οποία ανταποκρίνονται στα δικά σας γούστα, και σας υπόσχομαι δεν θα απογοητευτείτε.
