9 ταινίες για να γνωρίσεις το εσωτερικό σινεμά του Κένεθ Άνγκερ

Ο Κένεθ Άνγκερ είναι, ίσως, ο πιο διάσημος από τους underground σκηνοθέτες του αμερικανικού σινεμά. Ταινίες του, όπως το «Fireworks» και το «Scorpio Rising», προκάλεσαν σάλο αντιδράσεων όταν προβλήθηκαν για πρώτη φορά και απαγορεύτηκαν ως πορνογραφικές. Ο Κένεθ Άνγκερ είναι ένας «μάγος» της avantgarde σκηνής και οι ταινίες του, που διαθέτουν συχνές αναφορές στον Άλιστερ Κρόουλι, έχουν επηρεάσει, μεταξύ άλλων, τον Μάρτιν Σκορσέζε και τον Ντέιβιντ Λιντς. Το «Fireworks», το οποίο γυρίστηκε το 1947 (όταν ο Άνγκερ ήταν 20 χρονών), είναι η πρώτη του ταινία από τις 9 που αποτελούν την ενότητα «Magick Lantern Cycle». Αυτές είναι οι ταινίες του «κύκλου», στις οποίες ο Κένεθ Άνγκερ αποτίνει φόρο τιμής στον Κρόουλι και το παγανιστικό του καλτ, «Thelema», και που επηρέασαν τόσο αισθητικά, όσο και θεματικά ολόκληρες γενιές σκηνοθετών του αμερικανικού, αλλά και του ευρωπαϊκού κινηματογράφου:

Fireworks (1947)

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=K7ZILjAdYhs

Advertising

Advertisements
Ad 14

Ο Κένεθ Άνγκερ γύρισε το «Fireworks» στο σπίτι των γονιών του, στο Μπέβερλυ Χιλς, μέσα σε ένα σαββατοκύριακο, όταν εκείνοι είχαν φύγει για διακοπές. Η 14λεπτη και ασπρόμαυρη ταινία αποτελεί μια σαδομαζοχιστική φαντασίωση και σηματοδοτεί τις απαρχές του «queer cinema». Εδώ, ο πρωταγωνιστής (τον οποίο ενσαρκώνει ο ίδιος ο Άνγκερ) βλέπει ένα όνειρο στο οποίο τον καταδιώκουν ευπαρουσίαστοι και μυώδεις ναύτες. Όταν οι ναύτες καταφέρνουν να τον πιάσουν, τον δέρνουν και του αφαιρούν ένα-ένα τα ρούχα. Εκείνος αφήνει κραυγές πόνου και ένα μαύρο υγρό σαν αίμα τρέχει από τη μύτη του. Όταν οι ναύτες του ξεκουμπώνουν το παντελόνι, ανακαλύπτουν, στη θέση των γενετικών οργάνων του, ένα αναμμένο πυροτέχνημα. Η εικόνα ενός Χριστουγεννιάτικου δέντρου εναλλάσσεται με τις φλεγόμενες φωτογραφίες επάνω από το τζάκι του σπιτιού, μέχρι που ο πρωταγωνιστής ξυπνάει και βρίσκεται και πάλι στο κρεβάτι του. Ο πρωτοπόρος ψυχολόγος, Άλφρεντ Κίνσεϊ, που ασχολήθηκε εκτενώς με το θέμα της ομοφυλοφιλίας, ήταν ένας από τους πρώτους που είδαν το περιβόητο φιλμ, πριν αυτό κάνει την επίσημη πρεμιέρα του.

Άνγκερ
Πηγή εικόνας: www.filmlinc.org

Puce Moment (1949)

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=bw31ZAhHkaQ

Ο Κένεθ Άνγκερ είχε συλλάβει την 6λεπτη ταινία «Puce Moment» σαν το πρώτο μέρος μιας μεγαλύτερης σε διάρκεια, που θα ονομαζόταν «Puce Women». Η εμμονή του Άνγκερ με το Χόλυγουντ και τις διασημότητες ήταν ήδη γνωστή από την κυκλοφορία του αρχικά απαγορευμένου στις Ηνωμένες Πολιτείες, «Hollywood Babylon», ένα βιβλίο με σκοτεινά κουτσομπολιά για τους σταρ της Χρυσής Εποχής. Ο Άνγκερ ήταν γοητευμένος από τα σεξουαλικά σκάνδαλα ηθοποιών και σκηνοθετών της εποχής του βωβού κινηματογράφου, όταν δηλαδή οι άνθρωποι αυτοί του θεάματος αμείβονταν με ασύλληπτα για την εποχή χρηματικά ποσά και διατηρούσαν ένα σχεδόν θεϊκό status στην κοινωνία. Το «Puce Moment» είναι έγχρωμο και δείχνει μια στιγμή στη ζωή μιας σταρ (την οποία ενσαρκώνει η Yvonne Marquis, ερωμένη στην πραγματική ζωή του πρώην Προέδρου του Μεξικού, Λάζαρο Κάρντενας), όταν εκείνη δοκιμάζει τα φανταχτερά φορέματά της και ετοιμάζεται να βγάλει τα Borzoi της έξω για την πρωινή τους βόλτα. Η ταινία έχει γυριστεί στη βίλα του ηθοποιού Sampson De Brier στο Χόλυγουντ και υπεύθυνος για τη φωτογραφία είναι ο σκηνοθέτης Κέρτις Χάρινγκτον. Η μουσική υπόκρουση ήταν αρχικά από ένα έργο του Βέρντι, όμως το ’60 ο Άνγκερ υιοθέτησε το ψυχεδελικό «Leaving My Old Life Behind/I Am a Hermit» του Jonathan Halper.

Διαβάστε επίσης  60's: Η περιοδος - θεμέλιο της μουσικής και των πάντων
Advertising

Άνγκερ
Πηγή εικόνας: mubi.com

Rabbits Moon (1950)

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=NPN5O4KZCO8

Το «Rabbit’s Moon» γυρίστηκε το 1950 και κυκλοφόρησε σε δύο εκδοχές, μία 16λεπτη το 1971 και μία 7λεπτη το 1979, με διαφορετικό σάουντρακ. Η φωτογραφία κινείται σε γαλάζιες αποχρώσεις (λίγο φωτεινότερες από το μεταγενέστερο «Eaux d’Artifice») και οι χαρακτήρες είναι από την ιταλική Commedia dell’arte. Ο τίτλος αναφέρεται σε ένα Ιαπωνικό και ένα Αζτέκικο μύθο, που θέλουν ένα λαγό να ζει στο Φεγγάρι. Το σάουντρακ και των δύο εκδοχών αποτελείται από ποπ μουσική του ’50 και του ’60. Η ταινία συμπεριλαμβάνει μία από τις πιο εμβληματικές σκηνές του «κύκλου», στην οποία ο Πιερότος μαγεύεται από την εφεύρεση του μαγικού φανού (magic lantern).

Πηγή εικόνας: www.messynessychic.com

Eaux dArtifice (1953)

Advertising

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=yUO6Q9RQPG0

Η 12λεπτη ταινία «Eaux d’Artifice» είναι η μόνη του Κένεθ Άνγκερ που έχει επιλεχθεί από το Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου για να διατηρηθεί ως «πολιτισμικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική». Ο τίτλος είναι ένα λογοπαίγνιο με τη γαλλική φράση, «feu d’artifice», που σημαίνει πυροτέχνημα και ο Άνγκερ, γνωστός για τη χρήση της ειρωνείας στο έργο του, μοιάζει να αναφέρεται στα σεξουαλικά φετίχ του καρδινάλιου Ιππόλυτου των Έστε, για τον οποίο χτίστηκε η Βίλα ντ’ Έστε, όπου έχει γυριστεί η ταινία. Η ταινία κυμαίνεται σε σκούρες μπλε αποχρώσεις και πρωταγωνίστρια είναι η νάνος ηθοποιός, Carmilla Salvatorelli, την οποία ο Άνγκερ γνώρισε μέσω του Φελίνι. Η μουσική υπόκρουση είναι από το έργο του Αντόνιο Βιβάλντι, «Οι Τέσσερις Εποχές» (1723).

Διαβάστε επίσης  6 Λόγοι για να δεις το Lucifer
Πηγή εικόνας: letterboxd.com

Inauguration of the Pleasure Dome (1954)

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=D_d7zcckIwA

Advertising

Στο «Inauguration of the Pleasure Dome», ο Κένεθ Άνγκερ κάνει την πρώτη του απροκάλυπτη αναφορά στα διδάγματα του Άλιστερ Κρόουλι. Η 38λεπτη ταινία είναι κατά ένα αφηρημένο τρόπο μια μεταφορά του ποιήματος «Κούμπλα Χαν» του Σάμιουελ Τέιλορ Κόλεριτζ, στη μεγάλη οθόνη. Τα χρώματα είναι ψυχεδελικά (άλλωστε ο Κένεθ Άνγκερ είχε από πολύ νωρίς δοκιμάσει LSD, πριν ακόμη η ουσία απαγορευτεί από την κυβέρνηση) και η ταινία κυκλοφόρησε με δύο σάουντρακ, πρώτα με αποσπάσματα από τη «Γλαγολιτική Λειτουργία» (1927) του Λέος Γιάνατσεκ και ύστερα με ένα σάουντρακ ειδικά φτιαγμένο για την ταινία από τους Electric Light Orchestra. Στην ταινία πρωταγωνιστούν σημαντικές φιγούρες της occult, όπως η χήρα του Τζακ Πάρσονς, Μάρτζορι Κάμερον, η συγγραφέας Αναΐς Νιν και ο Κέρτις Χάρινγκτον. Οι χαρακτήρες είναι θεϊκά πλάσματα που κατοικούν στον ονειρικό κόσμο του Ξαναντού, το ανάκτορο των απολαύσεων που έχτισε ο Κουμπλάι Χαν. Σε μία σκηνή φαίνεται ξεκάθαρα η φωτογραφία του Άλιστερ Κρόουλι.

Πηγή εικόνας: dangerousminds.net

Scorpio Rising (1964)

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=GDuu-m0-IjQ

Αν υπάρχει μία ταινία του Κένεθ Άνγκερ που είναι η διασημότερη, τότε αυτή σίγουρα είναι το «Scorpio Rising». Ο Άνγκερ γύρισε την 29λεπτη ταινία στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης με αληθινούς μηχανόβιους συμμορίτες για ηθοποιούς και την «έντυσε» με ποπ επιτυχίες που έπαιζαν στο ραδιόφωνο την ίδια χρονιά. Το underground φιλμ εξερευνεί το καλτ του Μάρλον Μπράντο και του Τζέιμς Ντιν, αλλά και τις τελετουργίες των νεοϋορκέζων συμμοριτών, από τη συντήρηση των μοτοσυκλετών τους, μέχρι τη μύηση νέων μελών στη συμμορία. Ο Άνγκερ χρησιμοποιεί έντονα το ειρωνικό στοιχείο και έτσι όταν ένας από τους μηχανόβιους φοράει το τζιν του στο φόντο ακούγονται οι στοίχοι «she wore blue velvet…» Πολλές από τις σκηνές είναι σοκαριστικές ακόμη και για το σύγχρονο θεατή, καθώς οι συμμορίτες χρησιμοποιούν σατανιστικά και ναζιστικά σύμβολα.

Advertising

Άνγκερ
Πηγή εικόνας: shangols.canalblog.com

Kustom Kar Kommandos (1965)

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=cW7Dk4z2oiQ

Το «Kustom Kar Kommandos» είναι ένα τρίλεπτο υπόμνημα στο «Scorpio Rising». Ο Κένεθ Άνγκερ χρησιμοποιεί εδώ και πάλι την ειρωνεία για να σοκάρει, όπως άλλωστε φαίνεται και από τον τίτλο, τα αρχικά του οποίου παραπέμπουν στην Κου Κλουξ Κλαν. Ο Άνγκερ μοιάζει αφενός να γοητεύεται από τη φρεσκάδα και τα νιάτα της ροκ εν ρολ γενιάς, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορεί να μην διακρίνει τη φαυλότητα μιας τέτοιας «επανάστασης χωρίς αιτία».

Διαβάστε επίσης  Lucifer: Επέστρεψε ως Διάβολος ή ως Θεός;
Πηγή εικόνας: m.imdb.com

Invocation of My Demon Brother (1969)

Advertising

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=fDsWaJcvcR0

Η 12λεπτη ταινία προέκυψε από τα γυρίσματα της απόλυτης ωδής του Κένεθ Άνγκερ στον Κρόουλι, «Lucifer Rising». Το πρωτο-ηλεκτρονικό σάουντρακ του «Invocation of My Demon Brother» επιμελήθηκε ο Mick Jagger των Rolling Stones και στην ταινία πρωταγωνιστούν, εκτός από τον ίδιο, η Marianne Faithful, η Anita Pallenberg και ο σατανιστής, Άντον ΛαΒέι. Το θέμα της ταινίας είναι η εκτέλεση μιας σατανιστικής τελετής από τον ιερέα της Εκκλησίας του Σατανά, ΛαΒέι, την οποία ο Άνγκερ κινηματογραφεί αυτούσια. Καθώς το φιλμ κυκλοφόρησε το 1969, δεν είναι μόνο έντονη η επιρροή του κινήματος των χίπις, αλλά και η δυσανασχέτηση με την εμπλοκή της Αμερικής στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Πηγή εικόνας: m.imdb.com

Lucifer Rising (1972)

Δείτε ολόκληρη την ταινία στο YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=4o6HIM03ozw

Advertising

Η 29λεπτη ταινία «Lucifer Rising» είναι διάσημη για διάφορους λόγους. Ένας από αυτούς είναι ότι ο Bobby Beausoleil, ο οποίος συνέθεσε το ευρηματικό σάουντρακ, συνδέθηκε με την «οικογένεια Manson» και μπήκε λίγο αργότερα στη φυλακή για τη δολοφονία ενός καθηγητή του. Άλλος ένας λόγος που η ταινία έγινε διάσημη είναι ότι σε αυτή πρωταγωνιστούν, μεταξύ άλλων, ο αδερφός του Mick, Chris Jagger, o κιθαρίστας των Led Zeppelin, Jimmy Page (που συνέθεσε κι εκείνος ένα σάουντρακ για την ταινία, το οποίο όμως τελικά δεν χρησιμοποιήθηκε), ο Beausoleil, η Marianne Faithful και ο σκηνοθέτης Ντόναλντ Κάμελ, που λίγο αργότερα σκηνοθέτησε το θρυλικό «Performance» με τον Mick Jagger. Ο Κένεθ Άνγκερ προμηνύει τον ερχομό του Εωσφόρου και μαζί με αυτόν την Εποχή του Υδροχόου και το τέλος της Χριστιανικής εποχής.

Άνγκερ
Πηγή εικόνας: www.pinterest.co.uk

Ο Κένεθ Άνγκερ συνεχίζει να φτιάχνει ταινίες μέχρι και σήμερα που είναι 94 χρονών. Σαν να έχει κάνει κάποια Φαουστιανή συμφωνία, μοιάζει κατά πολύ νεότερος από την ηλικία του και μπορεί και επιβιώνει στο πέρασμα των δεκαετιών. Η συμβολή του στο σινεμά έχει κερδίσει το σεβασμό του Χάρμονυ Κορίν, του Τζον Γουότερς, του Γκασπάρ Νοέ, του Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν και αμέτρητων άλλων καλλιτεχνών.

Ο Γιώργος Δήμος γεννήθηκε το 1993 στην Αθήνα. Σπούδασε Δημιουργική Γραφή και Φιλοσοφία στο Pratt Institute, στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπου και έζησε για 8 χρόνια. Το 2019 επέστρεψε στην Ελλάδα και από τότε εκδίδει συστηματικά άρθρα σε περιοδικά, κυρίως σχετικά με τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία και τη φωτογραφία. Είναι μέλος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων για την Ανεξαρτησία και τη Διαφάνεια των ΜΜΕ.

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Άγιοι Δούλοι: ένα από τα καταπράσινα χωριά της Κέρκυρας

Άγιοι Δούλοι Οι Άγιοι Δούλοι είναι ένα καταπράσινο χωριό στη

Μουσική τζαζ και τέχνη

Η τέχνη της τζαζ στη ζωγραφική είναι βασισμένη στη μουσική,