Ο Dario Argento είναι μια από τις θρυλικές μορφές του ιταλικού τρόμου. O Dario Argento από μικρή ηλικία γοητεύτηκε από τις μακάβριες ιστορίες των αδελφών Grimm και του Edgar Allan Poe, ενώ ο πατέρας του, ο Salvatore Argento, ήταν ένας μεγάλος παραγωγός ταινιών στην Ιταλία και έτσι ο μικρός Dario μπόρεσε να γνωρίσει τα σωστά άτομα για την σωστή δουλειά. Ο Dario Argento ξεκίνησε την καριέρα του ως σεναριογράφος σε κλασικά western όπως το Once Upon a Time in the West (1968) και το Cemetery Without Crosses (1969). Δουλεύοντας δίπλα στον Sergio Leone μπόρεσε να κατανοήσει την μαγεία της σκηνοθεσίας και έτσι του δόθηκε η ευκαιρία να σκηνοθετήσει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, το The Bird with the Crystal Plumage (1970), ένα θρίλερ το οποίο άλλαξε το ιταλικό σινεμά μια για πάντα και ταυτοχρόνως ήταν το πρώτο giallo που κατάφερε να κάνει αυτό το ιταλογενές είδος, εμπορικό προϊόν για την παγκόσμια κινηματογραφική αγορά. Στο The Bird with the Crystal Plumage παρακολουθούμε την ιστορία ενός Αμερικάνου συγγραφέα που ζει στην Ρώμη και βλέπει τον φόνο μιας γυναίκας σε ένα μουσείο τέχνης από μια μαυροντυμένη φιγούρα. Ο φόνος της γυναίκας, του γίνεται εμμονή και σύντομα μπαίνει στο στόχαστρο του δολοφόνου. Έχοντας όλα τα στοιχεία ενός παραδοσιακού giallo, με την αστυνομία να είναι ανήμπορη να βρει τον μακελάρη, η μόνη σωτήρια είναι ένας απλός πολίτης που γίνεται ντεντέκτιβ εξαιτίας μιας άτυχης συγκυρίας. Αν και θα φανεί λίγο υπερεκτιμημένο και γερασμένο στα μάτια του σύγχρονου κοινού, το The Bird with the Crystal Plumage είναι μια ταινία σταθμός που έδωσε έναυσμα σε δεκάδες Ιταλούς δημιουργούς ενώ εδραίωσε και την καριέρα του Argento ώστε τα επόμενα χρόνια να μας προσφέρει ακόμα καλύτερες ταινίες.
Εικόνα από το The Bird with the Crystal Plumage (1970)
Μετά την επιτυχία του The Bird with the Crystal Plumage, ο Dario Argento ήταν το νέο καυτό όνομα του ιταλικού σινεμά και η επιτυχία της ταινίας θα του άνοιγε πόρτες για ακόμα πιο φιλόδοξα έργα. Το 1971 φέρνει στον κόσμο, το The Cat O’ Nine Tails (1971), όπου δύο δημοσιογράφοι θα πρέπει να συνεργαστούν για να αποκαλύψουν ένα κρυφό γενετικό πείραμα μιας φαρμακευτικής εταιρείας, όμως ένας δολοφόνος θα προσπαθήσει να τους σταματήσει για να μην μαθευτεί η αλήθεια. Το The Cat O’ Nine Tails αν και πιο στιλιζαρισμένο συγκριτικά με την πρώτη ταινία, δεν καταφέρνει όμως να έχει την ίδια αγωνιά με το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Argento. Ο Argento δίνει έμφαση στα crime στοιχεία της ταινίας παρά στον τρόμο, ενώ το αίμα είναι σχεδόν ανύπαρχτο. Ήταν η πρώτη συνεργασία του Argento με τους σεναριογράφους Dardano Sacchetti και Luigi Cozzi, οι οποίοι μετά από αυτήν την ταινία θα κάνουν μια λαμπρή καριέρα στον ιταλικό τρόμο. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Αμερικάνος γόης James Franciscus, ενώ η ερωτική μούσα του Argento αυτήν την φορά είναι η Γαλλίδα Catherine Spaak, ένα ίνδαλμα του κλασικού ερωτισμού της δεκαετίας του ’60 και του ’70, η οποία φυσικά προσπαθεί να αποπλανήσει τον χαρακτήρα του James Franciscus. Ένα ακόμα αχτύπητο δίδυμο της ταινίας είναι ο Karl Malden με την Cinzia De Carolis, ο Malden υποδύεται έναν τυφλό δημοσιογράφο, ο οποίος είναι ο πρώτος που γίνεται «μάρτυρας» του φόνου που θα πυροδοτήσει όλο το μυστήριο. Η Cinzia De Carolis υποδύεται την μικρή Lori, την ανιψούλα του Malden που πολλές φορές τον αποκαλεί με το προσωνύμιο «μπισκοτάκι». Οι δύο τους έχουν μόνο ο ένας τον άλλο και αυτό ο δολοφόνος το γνωρίζει πολύ καλά. Την ίδια χρονιά ο Argento, θα ολοκληρώσει την τριλογία του με το Four Flies on Grey Velvet (1971), μια από τις πιο παρεξηγημένες ταινίες του που θεωρούταν «χαμένη» για χρόνια. Στην ταινία παρακολουθούμε τον Roberto, έναν ντράμερ που του αποστέλλονται συνέχεια απειλητικά μηνύματα. Μια νύχτα γνωρίζει τον εκβιαστή του και κατά την διάρκεια του τσακωμού τους, ο Roberto τον σκοτώνει. Αυτό θα έχει σαν συνέπεια να παγιδευτεί στον ιστό ενός άλλου δολοφόνου, ο οποίος σκοτώνει έναν-έναν τους φίλους του και ρίχνει τις ευθύνες πάνω του. Αυτή η ταινία θα είναι το τέλος της συνεργασίας του Argento με τον Ennio Morricone εξαιτίας έντονων δημιουργικών διαφωνιών. Μια νέα εποχή ξεκινά για τον Dario Argento και μια νέα πνοή αρχίζει για τον ιταλικό τρόμο.
Εικόνα από το The Cat O’ Nine Tails (1971)
Το τέλος της εποχής του giallo πλησιάζει και ο Argento μας παραδίδει ένα εντυπωσιακό φινάλε, αυτός έκανε το είδος διάσημο και αυτός πρέπει να κλείσει τον κύκλο. Το 1975 μας παραδίδει μια από τις καλύτερες ταινίες του και ταυτοχρόνως το καλύτερο giallo όλης της ιταλικής σχολής, το Deep Red (1975). Μπορεί να φανεί υπερβολικό για τους σκληροτράχηλους οπαδούς να κάνουμε τέτοιες δηλώσεις όταν υπάρχουν άλλα τόσα αριστουργηματικά giallo δημιουργημένα από τον Sergio Martino, τον Paolo Cavara και τον Armando Crispino, αλλά το Deep Red έχει μια διαχρονική αξία συγκριτικά με τις περισσότερες ταινίες του είδους που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν στα μάτια ενός σύγχρονου κοινού. Το Deep Red είναι το καλό κόκκινο κρασί που με τον χρόνο φαίνεται ολοένα και καλύτερο. Στο Deep Red παρακολουθούμε την ιστορία ενός πιανίστα που γίνεται μάρτυρας του φόνου ενός μέντιουμ που γνώριζε την ταυτότητα ενός serial killer. Μαζί με μια δημοσιογράφο θα προσπαθήσουν να λύσουν το μυστήριο. Ο Dario Argento με αυτήν την ταινία κολυμπάει σε νέα αφηγηματικά νερά, βάζοντας μέσα την παραψυχολογία και τον μύθο των φαντασμάτων, αυτό προσδίδει στην ταινία ακόμα περισσότερη αγωνία και ατμόσφαιρα. Ταυτοχρόνως το Deep Red είναι το πιο διασκεδαστικό και χιουμοριστικό του έργο, ο μεγάλος Argento ξέρει ποτέ πρέπει να ουρλιάξεις και πότε πρέπει να γελάσεις. Αυτό το διφορούμενο συναίσθημα δημιουργεί στον θεατή μεγαλύτερη ταύτιση με τους χαρακτήρες της ταινίας, κάνοντας τους πιο ζωντανούς και ανθρώπινους ώστε να νοιάζονται οι θεατές για την πορεία τους στην ταινία. Το Deep Red είναι και η πρώτη συνεργασία του Argento με την ιταλική μπάντα Goblin, που θα του χαρίσουν ένα εκπληκτικό soundtrack το οποίο θα γίνει cult από μόνο του. Η ψυχεδελική αγωνία που δημιούργησε το Deep Red στους θεατές, ανοίγει για τον Argento νέα μονοπάτια, όπου το παραδοσιακό giallo θα συναντήσει τον μεταφυσικό τρόμο και όταν αυτά το δύο στοιχεία συναντηθούν, θα δημιουργήσουν το Suspiria (1977).
Εικόνα από το Deep Red (1975)
Στο Suspiria παρακολουθούμε την Suzy Bannon, μια φιλόδοξη μπαλαρίνα που ταξιδεύει στην Γερμάνια για να φοιτήσει σε μια από τις μεγαλύτερες σχολές μπαλέτου. Την σχολή, όμως, την διοικούν μάγισσες. Ο Dario Argento μεταφέρει τον τρόμο του μεσαίωνα στην σύγχρονη εποχή, με τις σιχαμερές γριές μάγισσες που θέλουν να απομυζήσουν οτιδήποτε όμορφο ώστε να γίνουν αθάνατες. Επηρεασμένος από κλασικά παραμυθία όπως την Αλίκη στην χωρά των θαυμάτων, ο Argento μεταφέρει το δικό του σκοτεινό παραμύθι στην μεγάλη οθόνη με στιλιστική μαεστρία και ατμόσφαιρα που στοιχειώνει. Η απόκοσμη μουσική των Goblin εδραιώνει ένα εφιαλτικό και κλειστοφοβικό κλίμα ενώ η ερμηνεία της ταλαντούχας και πανέμορφης Jessica Harper, αυτό το αθώο κοριτσάκι με τα μεγάλα γλυκά μάτια, αντικατοπτρίζει απόλυτα την ομορφιά και την αθωότητα που πρέπει να επιβιώσει από τα νύχια της διαφθοράς και της χυδαιότητας. Ένα εντυπωσιακό αφηγηματικό στοιχείο της ταινίας είναι ο χαρακτήρας της μάγισσας Έλενα Μάρκος, όπου σε μια σκηνή ο αγαπημένος cult ηθοποιός Udo Kier εξηγεί στην Jessica Harper την ιστορία της μάγισσας. Η Έλενα Μάρκος ήταν μια Ελληνίδα μετανάστρια που πήγε στην γερμανία και ίδρυσε την σχολή μπαλέτου το 1895, που ταυτοχρόνως ήταν και μια σχολή για τις απόκρυφες επιστήμες, μια εμφανή αλληγορία της αληθινής ιστορίας της Έλενα Μπλαβάτσκυ, μια Ρωσίδα μετανάστρια μέντιουμ που πήγε στην Νέα Υόρκη και ίδρυσε την Θεοσοφική Εταιρεία το 1875, όπου εκεί έδωσε πνοή στον νεώτερο αποκρυφισμό. Το Suspiria ήταν μια παγκόσμια εισπρακτική επιτυχία, η οποία γέννησε την χρυσή εποχή του ιταλικού τρόμου και άνοιξε νέες πόρτες για τον Dario Argento.
Εικόνα από το Suspiria (1977)
Το 1980 συνεργάζεται με την 20th Century Fox και φέρνει στον κόσμο το πιο φιλόδοξο και τολμηρό του έργο, το Inferno (1980). Το Inferno είναι το sequel του Suspiria, όπου ο Argento εξερευνάει το κινηματογραφικό του σύμπαν, παρουσιάζοντας μας τις τρεις μητέρες-μάγισσες: Mater Suspiriorum, Mater Tenebrarum και Mater Lachrymarum. Τρεις σατανικές γυναίκες που αρέσκονται στην μαύρη μαγεία και στον βασανισμό των θυμάτων τους. Στην πρώτη ταινία γνωρίσαμε την Mater Suspiriorum τώρα θα γνωρίσουμε την Mater Tenebrarum, την μάγισσα που κατοικεί σε μια πολυκατοικία πολυτελών διαμερισμάτων στην Νέα Υόρκη, έχοντας ως βοηθό της, τον αιωνόβιο αλχημιστή Varelli, ο οποίος έχει γράψει το βιβλίο The Three Mothers, όπου αποκαλύπτει τα μυστικά των μαγισσών. Όποιος διαβάσει το βιβλίο δολοφονείται από μια μυστηριώδη μεταφυσική φιγούρα. Όπως καταλάβατε το Inferno δεν είναι απλά μια απλοϊκή ιστορία αλλά ο Argento αφήνει την φαντασία του ανεξέλεγκτη για να δημιουργήσει τον δικό του ξεχωριστό μύθο. Επηρεασμένος και ο ίδιος από την μυθολογία και την θρησκεία, αναπαριστώντας την ιερατική τριάδα (τρεις Μοίρες, τρεις Μούσες, Αγιά Τριάδα κτλ.) ως μέρος του σύμπαντος του. Η ταινία μοιάζει να είναι βγαλμένη από κάποιο παράξενο αλχημικό βιβλίο, καθώς τα στοιχεία της φύσης, νερό, φωτιά, αέρας και γη παίζουν πρωταρχικό ρόλο. Το soundtrack της ταινίας είναι ένα μίγμα της κλασικής μουσικής του Richard Wagner και της ηλεκτρονικής μουσικής του Keith Emerson, ενώνοντας το παλιό με το νέο. Πέρα από την μουσικοφιλία υπάρχει και έντονο το στοιχείο των ζώων, γάτες, αρουραίοι και μυρμήγκια λειτουργούν ως φύλακες μυστικών που βρίσκονται κάτω από τα πατώματα. Γεμάτο συμβολισμούς αλλά και με μπόλικες σεκάνς βίας και ατμόσφαιρας, το Inferno καταφέρνει να χτίσει τον δικό του κόσμο. Μια οπερατική ταινία τρόμου, χωρίς να έχει συγκροτημένο σενάριο, που δίνει έμφαση στην ονειρική ατμόσφαιρα πάρα στο βάθος του ονείρου που πλέκει ο Argento, τα νήματα του τρόμου. Ένα από τα καλύτερα του δημιουργήματα και ένα παράτολμο μη εμπορικό έργο που καταφέρνει να στοιχειώνει ακόμα στην εποχή μας.
Εικόνα από το Inferno (1980)
Το 1982 απελευθερώνει την πιο αιματοβαμμένη δημιουργία του, το Tenebre (1982). Ένας συνδυασμός ιταλικού giallo και αμερικανικού slasher. Την δεκαετία του ’80, οι κινηματογραφικές αίθουσες είχαν κατακλυστεί από ταινίες με μακελάρηδες που σκοτώνουν ζευγαράκια στις κατασκηνώσεις και ο Argento έπρεπε να καπηλευτεί αυτήν την επιτυχία για να μεταφέρει το μακάβριο σινεμά του στην νέα εποχή. Στο Tenebre παρακολουθούμε την ιστορία του Peter Neal, ενός συγγραφέα αστυνομικών θρίλερ που θα γίνει αντικείμενο έρευνας από την αστυνομία όταν κάποιος φανατικός του αναγνώστης αρχίζει να θερίζει κόσμο. Το Tenebre είναι σίγουρα η πιο βίαιη ταινία του Argento, ταυτοχρόνως η σπινταρισμένη αφήγηση του και ο γρήγορος ρυθμός της ταινίας μετατρέπει το Tenebre σε ένα λουτρό αίματος γεμάτο αδρεναλίνη. Η βία της ταινίας είναι τραγελαφικά υπερβολική και έτσι δεν σοκάρει αλλά διασκεδάζει τον θεατή. Ο κόσμος που δημιουργεί ο Argento είναι ένας βρώμικος και υγρός κόσμος γεμάτος διεστραμμένους ανθρώπους που ο δολοφόνος σκοτώνει έναν-έναν για να καθαρίσει τον πλανήτη, όπως ακριβώς και στα βιβλία του συγγραφέα. Οι γυναίκες στην ταινία συμπεριφέρονται σαν λάγνες πόρνες που η μόνη σωτηρία τους είναι ο διαμελισμός τους από τα χέρια του δολοφόνου. Όλη αυτή η αιματηρή περιπέτεια συντροφεύεται από την εκπληκτική μουσική των Claudio Simonetti, Fabio Pignatelli και Massimo Morante.
Εικόνα από το Tenebre (1982)
Το 1985, ο Dario Argento φέρνει στον κόσμο το Phenomena με πρωταγωνίστρια την Jennifer Connelly. Στην ταινία παρακολουθούμε την ιστορία της μικρής Jennifer που έχει την δυνατότητα να επικοινωνεί με τα έντομα. Τα έντομα έχοντας την ικανότητα να επικοινωνούν τηλεπαθητικά με την Jennifer θα την βοηθήσουν να βρει έναν serial killer. Με πρωταγωνιστή τον Donald Pleasence που υποδύεται έναν εκκεντρικό εντομολόγο που έχει για βοηθό του έναν χιμπατζή, η ταινία είναι ένα εσωτερικό έργο με σκοτεινή και βίαιη ποίηση. Ο Argento σαν φανατικός μουσικόφιλος συνδυάζει την ηλεκτρονική μουσική του Claudio Simonetti με την heavy metal μουσική των Iron Maiden και Motorhead. Το Phenomena είναι ένα ακόμα μακάβριο παραμύθι και ένα από τα τελευταία αριστουργήματα του.
Ο Dario Argento μαζί με την Jennifer Connelly στα γυρίσματα του Phenomena (1985).
Το 1987 ήταν η πιο κρίσιμη χρονιά για τον Ιταλικό τρόμο, η ατμόσφαιρα και η πρωτοτυπία αρχίζουν να αντικαθιστούνται από το υπερβολικό σπλάτερ και την σεναριακή προχειρότητα. Οι χρηματοδοτήσεις ολοένα και μειωνόντουσαν ενώ η αγορά συρρικνωνόταν όλο και περισσότερο όσο πέρναγε ο καιρός. Το Opera (1987) αν και πλέον θεωρείται από τους οπαδούς του Argento, ως το τελευταίο αριστούργημα του, ήταν η πρώτη εισπρακτική αποτυχία του Argento ενώ θεωρείται και μια «καταραμένη» παραγωγή, λόγω των προβλημάτων και των ατυχιών που αντιμετώπισε ο Argento κατά την διάρκεια των γυρισμάτων. Μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες ήταν ο θάνατος του πατέρα του, που ήταν σημαντικό στήριγμα για τον Dario σε όλη την πορεία της σημαντικής φιλμογραφίας του. O Dario Argento ταυτοχρόνως ακολούθησε την καριέρα του πατέρα του, καθώς ήταν παραγωγός στο Demons (1985) και Demons 2 (1987) του Lamberto Bava, αλλά και στα ατμοσφαιρικά The Church (1989) και The Sect (1991) του Michele Soavi.
Εικόνα από το Opera (1987)
Το 1990 συνεργάζεται ξανά με τον George A. Romero, 12 χρόνια μετά το Dawn of the Dead (1978), στο οποίο ο Argento ήταν παραγωγός, για να φέρουν μαζί το Two Evil Eyes (1990), μια ανθολογία τρόμου βασισμένη σε δυο διηγήματα του Edgar Allan Poe, το The Facts in the Case of Mr. Valdemar και το The Black Cat. Την δεκαετία του ’90, ο Argento θα δημιουργήσει μια σειρά από neo-giallo ταινίες, με πρώτη δημιουργική απόπειρα να είναι το Trauma (1993), με πρωταγωνίστρια την κόρη του, την Asia Argento. Η Asia θα γίνει η μόνιμη μούσα του Dario, θα συνεργαστούν ξανά στο The Stendhal Syndrome (1996) και στο The Phantom of the Opera (1998). Το 1997 θα είναι παραγωγός στο The Wax Mask (1997) σε σκηνοθεσία Sergio Stivaletti. Με την νέα χιλιετία ο Argento μας παραδίδει το τελευταίο του αξιόλογο έργο, το Sleepless (2001), ένα giallo με πρωταγωνιστή τον Max von Sydow και με μουσική από τους Goblin. Το Sleepless είναι το τελευταίο έργο που έχει την υπογραφή του Argento, οι επόμενες ταινίες του θα είναι φτωχές και άνευρες μετριότητες.
Εικόνα από το Sleepless (2001)
Το 2004 ήταν μια χρονιά ακμή για τις ταινίες torture porn. Πολλοί δημιουργοί καταπιάστηκαν με το φαινόμενο του ίντερνετ και την σκοτεινή του πλευρά. Ο Argento δημιουργεί το The Card Player (2004), όπου ένας δολοφόνος παίζει τράπουλα ιντερνετικά με την αστυνομία, ώστε αν η αστυνομία κερδίσει, να απελευθερώσει τα θύματα του αλλιώς τα βασανίζει και τα σκοτώνει. Ο Dario θα δουλέψει στην τηλεόραση με την τηλεοπτική ταινία Do you Like Hitchcock (2005) και την τηλεοπτική σειρά Masters of Horror, με τα ανατριχιαστικά επεισόδια Jennifer (2005) και Pelts (2006). Το 2007 ολοκληρώνει την τριλογία των τριών μαγισσών με το Mother of Tears (2007) και με πρωταγωνίστρια την Asia Argento. Ένα απολαυστικό σπλάτερ, χωρίς όμως την μαεστρία που συναντήσαμε στις δύο πρώτες ταινίες. Την ίδια χρονιά φέρνει το Giallo (2007) ένα άνευρο και αδιάφορο έργο με πρωταγωνιστή τον Adrien Brody. Το τελευταίο του έργο μέχρι στιγμής στην φιλμογραφία του, είναι η trash ταινία Dracula 3D (2012). Ο Dario Argento γεννήθηκε στις 7 Σεπτέμβριου του 1940 και αυτό το άρθρο είναι μέρος της πολύτιμης κληρονομίας του.
( Δείτε και τα άλλα αφιερώματα της σειράς «ιταλικός τρόμος», όπου θα γνωρίσετε τον Ruggero Deodato, τον Lucio Fulci, τον Michele Soavi, τον Sergio Martino, τον Bruno Mattei και τον Umberto Lenzi)
Ο Dario Argento μαζί με την Asia Argento στα γυρίσματα του Mother of Tears (2007)
