Οι νευροεπιστήμονες λένε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τη γραφή. Οι σαρώσεις του εγκεφάλου αποκαλύπτουν τα κρίσιμα κυκλώματα ανάγνωσης που τρεμοπαίζουν όταν οι νεαροί αναγνώστες γράφουν γράμματα και στη συνέχεια τα διαβάζουν. Αυτό το φαινόμενο εξαφανίζεται σε μεγάλο βαθμό όταν τα γράμματα πληκτρολογούνται.

Καθώς οι ψηφιακές συσκευές αντικαθιστούν ολοένα και περισσότερο την παραδοσιακή γραφή με το χέρι, είναι ζωτικής σημασίας να εξεταστούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτής της πρακτικής.

Το 2012, οι σαρώσεις εγκεφάλου των παιδιών τα οποία δεν είχαν γράψει ακόμη, αποκάλυψαν κρίσιμα κυκλώματα ανάγνωσης που τρεμόπαιζαν όταν τα παιδιά έγραφαν γράμματα και μετά τα διάβαζαν. Δυσοίωνα, το φαινόμενο εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό όταν τα γράμματα πληκτρολογούνταν.

Και το 2020, οι ερευνητές ανέλυσαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των μεγαλύτερων παιδιών, μαθητών της έβδομης τάξης, ενώ έγραφαν, ζωγράφιζαν ή πληκτρολογούσαν λέξεις. Αυτοί οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η γραφή και το σχέδιο παρήγαγαν αποκαλυπτικά νευρωνικά ίχνη, ενδεικτικά βαθύτερης μάθησης.

Advertisements

Αλλά, αυτό το εύρημα δεν σημαίνει ότι πρέπει να πετάξουμε τα πληκτρολόγιά μας. Τα παιδιά με δυσκολίες επεξεργασίας, όπως η δυσγραφία ή η δυσλεξία, συχνά επωφελούνται από την τεχνολογία των υπολογιστών. Και όλα τα παιδιά πρέπει να αναπτύξουν ψηφιακές δεξιότητες.

Αλλά, η νευροεπιστήμη είναι σαφής. Είναι πολύ νωρίς για να εγκαταλείψουμε τη διδασκαλία της γραφής, η οποία φαίνεται να συνδέεται στενά με τις πρώτες μας προσπάθειες να διαβάζουμε και επίσης βελτιώνει την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τα γράμματα, να συλλαβίζουμε και να θυμόμαστε το υλικό το οποίο γράφουμε.

Ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι η γραφή αξιοποιεί τα εγκεφαλικά δίκτυα που σχετίζονται με τη βαθύτερη μάθηση.

Οι νευροεπιστήμονες λένε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τη γραφή

Οι έρευνες

Η έρευνα του Ose Askvik και των συνεργατών (2020)

Η Ose Askvik και οι συνεργάτες της (2020) χρησιμοποίησαν το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα υψηλής πυκνότητας σε 12 νεαρούς ενήλικες και 12 παιδιά ηλικίας 12 ετών για να μελετηθεί η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου καθώς έγραφαν με καλλιγραφία με το χέρι, δακτυλογραφούσαν ή σχεδίαζαν οπτικά παρουσιαζόμενες λέξεις ποικίλης δυσκολίας.

Για τους νεαρούς ενήλικες, οι ερευνητές βρήκαν ότι κατά τη γραφή με το χέρι, χρησιμοποιώντας ψηφιακή πένα σε οθόνη αφής, οι περιοχές του εγκεφάλου στις βρεγματικές και κεντρικές περιοχές εμφάνισαν συγχρονισμένη δραστηριότητα σχετιζόμενη με συμβάντα στην περιοχή θήτα.

Η υπάρχουσα βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι μια τέτοια νευρωνική δραστηριότητα σε αυτές τις συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου είναι σημαντική για τη μνήμη και για την κωδικοποίηση νέων πληροφοριών και, ως εκ τούτου, παρέχει στον εγκέφαλο βέλτιστες συνθήκες για τη μάθηση.

Για τα 12χρονα παιδιά, βρέθηκαν τα ίδια μοτίβα ενεργοποίησης, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Οι ερευνητές προτείνουν ότι τα παιδιά, από μικρή ηλικία, πρέπει να εκτίθενται σε δραστηριότητες γραφής και σχεδίασης στο σχολείο για να δημιουργήσουν τα μοτίβα των νευρωνικών ταλαντώσεων τα οποία είναι ευεργετικά για τη μάθηση.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι λόγω των οφελών της αισθητηριοκινητικής ολοκλήρωσης λόγω της μεγαλύτερης εμπλοκής των αισθήσεων, καθώς και των λεπτών και με ακρίβεια ελεγχόμενων κινήσεων των χεριών κατά τη γραφή με το χέρι και κατά το σχέδιο, είναι ζωτικής σημασίας να διατηρούνται και οι δύο δραστηριότητες σε ένα μαθησιακό περιβάλλον για να διευκολυνθεί και να βελτιστοποιηθεί η μάθηση.

Advertising

Η έρευνα των James και Engelhardt (2012)

Με παρόμοιο τρόπο, οι James και Engelhardt (2012) παρουσίασαν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ενεργοποίηση του εγκεφάλου κατά την αντίληψη των γραμμάτων επηρεάζεται με διαφορετικούς, σημαντικούς τρόπους από την προηγούμενη γραφή γραμμάτων σε σύγκριση με την προηγούμενη πληκτρολόγηση ή ανίχνευση των ίδιων γραμμάτων.

Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν παιδιά ηλικίας πέντε ετών τα οποία δεν είχαν γράψει προηγουμένως, εκτύπωναν, πληκτρολογούσαν ή αντέγραφαν γράμματα και σχήματα και στη συνέχεια τους παρουσιάζονταν εικόνες αυτών των ερεθισμάτων, ενώ τα παιδιά υποβάλλονταν σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία.

Ένα προηγουμένως τεκμηριωμένο «κύκλωμα ανάγνωσης» αναζητήθηκε κατά την αντίληψη των γραμμάτων μόνο μετά τη γραφή –όχι μετά την εμπειρία της πληκτρολόγησης. Αυτά τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι η γραφή είναι σημαντική πρώιμα στην επεξεργασία γραμμάτων για να στρατολογηθούν περιοχές του εγκεφάλου που είναι γνωστό ότι αποτελούν τη βάση της επιτυχημένης ανάγνωσης. Επομένως, η γραφή μπορεί να διευκολύνει την κατάκτηση της ανάγνωσης στα μικρά παιδιά.

Βιβλιογραφία

James, K. H., & Engelhardt, L. (2012). The effects of handwriting experience on functional brain development in pre-literate children. Trends in Νeuroscience and Εducation, 1(1), 32–42. https://doi.org/10.1016/j.tine.2012.08.001

Ose Askvik, E., van der Weel, F. R. R., & van der Meer, A. L. H. (2020). The Importance of Cursive Handwriting Over Typewriting for Learning in the Classroom: A High-Density EEG Study of 12-Year Old Children and Young Adults. Frontiers in Psychology, 11, 1810. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01810