Στην πορεία των χρόνων πολλά είδη ζώων έχουν εξαφανιστεί. Η αλήθεια είναι πως, όταν σκεπτόμαστε το συγκεκριμένο θέμα, οι περισσότεροι φέρνουμε στο μυαλό μας ζώα, όπως οι δεινόσαυροι και τα μαμούθ. Τα μαμούθ αποτελούσαν ένα είδος παρόμοιο με τους ελέφαντες το οποίο χρονολογείται πως εξαφανίστηκε πριν από περίπου 5000 χρόνια. Οι λόγοι αυτής της εξαφάνισης ήταν η έντονη θήρευση και οι κλιματολογικές αλλαγές. Παρόλα αυτά, είδη ζώων συνεχίζονται να εκλείπουν μέχρι και σήμερα και μάλιστα κατά τον 19ο και 20ο αιώνα παρατηρήθηκε αύξηση. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα γίνει αναφορά σε τρία είδη που εξαφανίστηκαν σχετικά πρόσφατα. Ποιοι ήταν οι λόγοι που εξαφανίστηκαν; Είναι σωστό να γίνεται λόγος για επαναφορά κάποιων ειδών πίσω στη ζωή;
Ντόντο
Το Ντόντο ήταν ενδημικό πουλί που εντοπιζόταν στην περιοχή του Ινδικού και ειδικότερα στο νησί του Μαυρίκιου. Τα ύψος ενός ενήλικου ατόμου ήταν γύρω στο ένα μέτρο και το βάρος του 20 κιλά. Συγγενικό του είδος αποτελούν τα περιστέρια. Εικάζεται πως οι πρόγονοι του Ντόντο έφτασαν στο Μαυρίκιο πετώντας. Μέσω της διαδικασίας της εξέλιξης, προσαρμόστηκαν στο περιβάλλον αυτό και έχασαν την ικανότητα τους να πετάνε, ενώ παράλληλα το σώμα τους αυξήθηκε. Κύρια τροφή τους αποτελούσαν τα φρούτα. Οι λόγοι εξαφάνισης του συγκεκριμένου είδους σχετίζονται με την αποικιοκρατία.
Το Ντόντο ήταν ένα φιλήσυχο ζώο που δεν είχε μηχανισμούς άμυνας και παράλληλα ιδιαίτερα φιλικό προς τους ανθρώπους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να κυνηγηθεί για το κρέας του και τα πούπουλα του. Παρόλα αυτά και σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το κρέας του συγκεκριμένου ζώου δεν ήταν εύγεστο , ενώ φέρεται να ήταν και ιδιαίτερα σκληρό. Η αλήθεια είναι πως ο κύριος λόγος εξάλειψης του ήταν άλλα είδη ζώων (ξενιστές) που εισήγαγαν οι αποικιοκράτες στο οικοσύστημα του Μαυρίκιου (σκυλιά, αιλουροειδή κ.α.). Τα συγκεκριμένα ζώα κατέστρεφαν τις φωλιές των Ντόντο, ενώ παράλληλα αποτελούσαν μια εύκολη λεία, καθώς το ντόντο δεν πετούσε ούτε έτρεχε γρήγορα για να προστατευτεί. Οι ιστορικοί θεωρούν πως το ντόντο εξαφανίστηκε περίπου το 1650.
Το μεταναστευτικό περιστέρι
Το μεταναστευτικό περιστέρι εντοπιζόταν στη βόρεια Αμερική. Ονομάστηκε έτσι, γιατί διένυαν μεγάλες αποστάσεις σε σμήνη. Μάλιστα το γεγονός το ότι έχει εξαφανιστεί αποτελεί έκπληξη, καθώς πριν 250 χρόνια υπήρχε υπερπληθυσμός του. Υπολογίζεται ότι υπήρχαν στη βόρεια Αμερική 5 δισεκατομμύρια άτομα του συγκεκριμένου είδους, δηλαδή το 40% του συνόλου της ορνιθοπανίδας της Αμερικής. Τα συγκεκριμένα πτηνά τρέφονταν με φρούτα και καρπούς, ενώ τα αρσενικά ήταν πιο μεγαλόσωμα από τα θηλυκά και είχαν πιο φανταχτερά φτερά. Η κυρία αιτία εξαφάνισης τους αποτέλεσε η ανθρώπινη παρέμβαση. Πιο συγκεκριμένα, κυνηγήθηκαν για το κρέας τους σαν μια φθηνή επιλογή ζωικής σίτισης, ενώ η έντονη αποψίλωση των δασών κατέστρεφε τις φωλιές τους. Το τελευταίο μεταναστευτικό περιστέρι πέθανε σε αιχμαλωσία το 1914 και είχε ονομαστεί Μάρθα.
Θυλακίνος (Τίγρη της Τασμανίας)
Ο Θυλακίνος ή αλλιώς τίγρης της Τασμανίας αποτελούσε το μεγαλύτερο μαρσιποφόρο σαρκοφάγο ζώο. Κατά την αποικιοκρατία των Άγγλων εντοπιζόταν στο νησί της Τασμανίας. Τα κοντινότερο συγγενικό του είδος αποτελεί ο διάβολος της Τασμανίας. Ένας από τους λόγους εξαφάνισης του αποτέλεσε το κυνήγι από τους ανθρώπους, καθώς οι θυλακίνοι έκαναν επιδρομές στα οικόσιτα ζώα τους. Παράλληλα, ο ανταγωνισμός για τροφή με άλλους μικρούς θηρευτές όπως τα ντίγκο αλλά και τα σκυλιά που εισήγαγαν οι αποικιοκράτες στο οικοσύστημα της Τασμανίας ήταν ο βασικός παράγοντας έκλειψης τους. Το τελευταίο μέλος του συγκεκριμένου είδους ήταν ο Μπέντζαμιν, ο οποίος πέθανε το 1936 σε ζωολογικό κήπο της Αυστραλίας. Κάποιοι ζωολόγοι πιστεύουν πως ίσως κάποιοι θυλακίνοι να επιβιώνουν έως σήμερα. Αποτελούν νυχτόβια ζώα και ζουν απομονωμένα, οπότε καθίσταται δύσκολος ο εντοπισμός τους. Ωστόσο, κάποια επίσημη καταγραφή τους δεν έχει υπάρξει.
Αναγέννηση εξαφανισμένων ζώων
Η αλήθεια είναι πως ο κατάλογος με τα εξαφανισμένα ζώα είναι ιδιαίτερα μακροσκελής. Οι επιστήμονες, έχοντας πλέον αποκρυπτογραφήσει το DNA, επεξεργάζονται τα σενάρια αναγέννησης κάποιων ειδών που εξαφανίστηκαν πρόσφατα. Με την τεχνογνωσία που διαθέτει η ανθρωπότητα, το συγκεκριμένο σενάριο δε φαντάζει ανέφικτο. Παρόλα αυτά, γεννιούνται ερωτήματα βιοηθικής για το κατά πόσο είναι ορθό ο άνθρωπος να παρέμβει στη φύση. Σαφέστατα τα συγκεκριμένα είδη εξαφανίστηκαν κυρίως, λόγω της ανθρώπινης παρουσίας και από την εισαγωγή ανταγωνιστικών ξενιστών-ζώων στα ήρεμα οικοσυστήματα που αυτά τα είδη ζούσαν και αναπαράγονταν. Εφόσον το περιβάλλον παραμένει αφιλόξενο, η εισαγωγή τους στο οικοσύστημα δε θα είναι βιώσιμη. Το πιο πιθανό είναι εάν ξανά γεννηθούν εξαφανισμένα είδη, να καταλήξουν να αποτελούν ζωντανά μουσειακά εκθέματα σε ζωολογικούς κήπους του κόσμου.
Ένα άλλο σενάριο που εξετάζεται και βρίσκει σύμφωνους την επιστήμη και την κοινωνία αποτελεί η κατάψυξη ωαρίων και σπερματοζωαρίων ειδών που βρίσκονται υπό απειλή εξαφάνισης. Πέρα από τα μέτρα προστασίας των απειλούμενων ειδών που ήδη λαμβάνονται αυτή η διαδικασία, μπορεί να λειτουργήσει αθροιστικά ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση τους. Τα λάθη του παρελθόντος δεν διορθώνονται, αλλά μπορούν να βοηθήσουν ώστε να οικοδομηθεί ένα καλύτερο μέλλον. Επομένως, ας αποτελέσουν τα εξαφανισμένα είδη ένα παράδειγμα που θα κάνουν κοινωνία και επιστήμη να εργαστούν συλλογικά για τη διατήρηση των ειδών που ήδη υπάρχουν.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Top 10 Extinct Animals ανακτήθηκε από onekindplanet.org
