Η φυλή των Αμπενάκι ήταν στην πραγματικότητα, μία από τις πολλές φυλές των ιθαγενών κατοίκων της αμερικανικής ηπείρου. Ούσα μία φυλή της Βόρειας Αμερικής, οι Αμπενάκι έχουν συνδυάσει την ιστορία και τον πολιτισμό τους με αυτό το κομμάτι του κόσμου. Το ίδιο το όνομα Αμπενάκι προέρχεται από την αλγκονκική γλώσσα και μπορεί να ερμηνευθεί ως “άνθρωποι της ανατολής” ή “αυτοί που κατοικούν στα ανατολικά” ή “άνθρωποι της αυγής”. Εκτός από το όνομα Αμπενάκι (Abenaki), στις βιβλιογραφικές αναφορές συναντάται και το όνομα Abnaki, ή Wabanaki, ενώ το πραγματικό αλγκονκικό τους όνομα ήταν Wapanakhi.
Η φυλή των Αμπενάκι, παραδοσιακά κατοικούσε στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται η πολιτεία του Μέιν, στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόκειται για την πολιτεία που βρίσκεται πιο ανατολικά από οποιαδήποτε άλλη. Πέραν αυτής, οι Αμπενάκι ζούσαν και σε τμήματα του σημερινού Νιού Χάμσαϊρ, του Βέρμοντ και της Μασαχουσέτης. Αν κάποιος ασχοληθεί περαιτέρω με τη μελέτη των Αμπενάκι, θα διαπιστώσει πως στην πραγματικότητα, δεν ήταν μόνο μία φυλή, αλλά ένας συνδυασμός φυλών που μιλούσαν αλγκονκικές γλώσσες. Συγκροτούσαν έτσι μία ευρεία ομοσπονδία φυλών, όπως συνέβαινε και με άλλες φυλές της περιοχής, π.χ. τους Μίκμακ (στο σημερινό Καναδά) και άλλες φυλές του Μέιν και του Νιου Χάμσαϊρ.
Κάποιες διακρίσεις, κάνουν λόγο για ανατολικούς Αμπενάκι και δυτικούς Αμπενάκι. Η διάκριση αυτή, φαίνεται πως είναι διαλεκτική και βασίζεται σε μία συγκεκριμένη διάλεκτο που μιλούν ομάδες στα δυτικά της γης των Αμπενάκι, στο Βέρμοντ, τη Μασαχουσέτη, και την κοιλάδα του ποταμού Κονέκτικατ, στο Νιού Χάμσαϊρ. Ο τρόπος ζωής των Αμπενάκι γενικότερα, ακολουθούσε τα παραδοσιακά πρότυπα των ιθαγενών που κατοικούσαν στη βορειοανατολική και ανατολική αμερικανική ακτή. Συνδύαζε κάποιου είδους γεωργία, μαζί με κυνήγι, ψάρεμα και συγκεντρώσεις μελών. Παρόλα αυτά, οι Αμπενάκι ήταν λιγότερο εξαρτημένοι από τη γεωργία και τον τρόπο ζωής που τη συνόδευε από διάφορες αλγκονκικές φυλές που κατοικούσαν πολύ νοτιότερά τους, κυρίως λόγω των συνθηκών οι οποίες δεν ευνοούσαν μεγάλη ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής.
Επιπλέον, σε αντίθεση με άλλες αλγκονκικές φυλές της Νέας Αγγλίας, οι Αμπενάκι κατά κύριο λόγο έχτιζαν τις καλύβες τους (wigwams στην αγγλική βιβλιογραφία) σε σχήμα κώνου και δεν προτιμούσαν τις καλύβες που είχαν θόλο. Επίσης, κάποιες φυλές που χαρακτηρίζονταν ως Αμπενάκι, έχτιζαν τις καλύβες τους, χρησιμοποιώντας υλικά και σχήματα από τους Ιροκουά, μία πολύ γνωστή φυλή ιθαγενών. Χρησιμοποιούσαν χαλάκια από σημύδα ή φτελιά πάνω από δείγματα δενδρυλλίων για να δώσουν σχήμα και μορφή σε αυτές τις ξύλινες κατοικίες. Όπως και οι ιθαγενείς των πεδιάδων, έτσι και οι Αμπενάκι στα σπίτια τους, δημιουργούσαν μία τρύπα στην κορυφή για να βγαίνει έξω ο καπνός που δημιουργούνταν από τις μαγειρικές εστίες της καλύβας. Αν οι Αμπενάκι διοργάνωναν κυνήγι ή ψάρεμα σε μεγάλη απόσταση από τον καταυλισμό τους, συνήθιζαν να παίρνουν μαζί τους τα χαλάκια από φλοιό, για να τα χρησιμοποιήσουν στους νέους τους καταυλισμούς. Τον χειμώνα, κάλυπταν τους εσωτερικούς χώρους της καλύβας με αρκουδοτόμαρα ή δέρματα από ελάφια και έχτιζαν τείχη από πασσάλους, γύρω από τον καταυλισμό για προστασία.
Οι Αμπενάκι ήταν βαθιά θρησκευόμενοι άνθρωποι. Πίστευαν ότι η Γη υπήρχε ανέκαθεν και την αποκαλούσαν «Γιαγιά». Θεωρούσαν επίσης ότι ένα ον που ονομάζουν «Ιδιοκτήτη» είχε δημιουργήσει ανθρώπους, ζώα και όλα τα δημιουργήματα της φύσης, όπως βράχους και δέντρα και κάθε πράγμα είχε με τη σειρά του, ένα ατομικό πνεύμα. Ο ήρωάς τους, ο Gluscabi, ο οποίος δημιούργησε τον εαυτό του, μπορούσε να κάνει τη ζωή καλή ή κακή για τους ανθρώπους. Για παράδειγμα, μπορούσε να τους φέρει καπνό ή να επηρεάσει τις καιρικές συνθήκες προς όφελός τους. Φυσικά, διέθεταν σαμάνους ως πνευματικούς ηγέτες.
Οι Αμπενάκι έφτιαχναν τα περισσότερα ρούχα τους από αποξηραμένο δέρμα ελαφιού ή άλκης. Το καλοκαίρι, οι άνδρες φορούσαν τα λεγόμενα breechcloths (λωρίδες υφάσματος στερεωμένες στην μέση που κάλυπταν το μπροστινό και το πίσω μέρος) μαζί με ζώνες τυλιγμένες γύρω από τη μέση, δεμένες με κόμπο. Οι γυναίκες φορούσαν φούστες μέχρι το γόνατο. Όταν ο καιρός γινόταν ψυχρότερος, άνδρες και γυναίκες φορούσαν επιπλέον γκέτες, δερμάτινα μανίκια και μοκασίνια. Κατά τους κρύους χειμερινούς μήνες, φορούσαν τα ίδια είδη ενδυμάτων, αλλά κατασκευασμένα από βαρύτερα υλικά όπως δέρμα ελαφιού. Τα χειμερινά ρούχα για άνδρες και γυναίκες περιλάμβαναν ρόμπες κατασκευασμένες από γούνα κάστορα, γούνινες κουκούλες και μοκασίνια μονωμένα με γούνα κουνελιού. Ένα δερμάτινο είδος κάπας με άνοιγμα για το κεφάλι παρείχε επιπλέον θερμότητα. Άνδρες και γυναίκες είχαν μακριά μαλλιά και οι γυναίκες πλεξούδες. Οι Αμπενάκι φορούσαν διακοσμημένες ζώνες και περιδέραια κατασκευασμένα από όστρακα ή σχιστόλιθο, ενώ πολλοί άντρες κρεμούσαν στο λαιμό τους επενδυμένα μαχαίρια .
Οι Ευρωπαίοι, όταν έφτασαν στην αμερικανική ήπειρο, έφεραν καταστροφικές ασθένειες όπως ευλογιά, γρίπη, διφθερίτιδα και ιλαρά και μια σειρά επιδημιών, οι οποίες σκότωσαν πολλούς Αμπενάκι που δεν είχαν ανοσία σε τέτοιες ασθένειες. Οι γάλλο – ινδιανικοί πόλεμοι μαινόντουσαν για 75 χρόνια, καθώς η Γαλλία και η Βρετανία μάχονταν για τα προσοδοφόρα νέα εδάφη. Οι Αμπενάκι έγιναν σύμμαχοι των Γάλλων και συμμετείχαν λόγω της φιλίας τους με τον Γάλλο Jean-Vincent d’ Abbadie de Saint-Castin (1652-1707) έναν Γάλλο αξιωματικό που υπηρετούσε στην Acadia και έγινε αρχηγός των Αμπενάκι. Οι ήττες στους πολέμους και οι φυλετικές διαμάχες είχαν ως αποτέλεσμα την διασπορά της φυλής, μεγάλο τμήμα της οποίας μετακινήθηκε στον Καναδά.
Σήμερα, η φυλή ως σύνολο δεν έχει αναγνωριστεί ομοσπονδιακά, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση των Η.Π.Α δεν διατηρεί επίσημες σχέσεις, αλλά τρεις φυλετικές ομάδες Αμπενάκι στην πολιτεία Μέιν – η Πένομπσκοτ, η Πασσαμακουόντι και η Μάλισσιτ – έχουν εξασφαλίσει ομοσπονδιακή αναγνώριση. Οι Μάλισιτ ζουν σε κρατήσεις που βρίσκονται στο Νέο Μπρούνσγουικ και το Κεμπέκ. Άλλοι άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι είναι απόγονοι των Αμπενάκι έχασαν τα εδάφη τους, αλλά συνεχίζουν να ζουν στη Νέα Αγγλία.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Αμπενάκι/Abenaki. Ανακτήθηκε από https://chilonas.com/2020/06/20/https-wp-me-p1op6y-efv/
Waldman G. (2006): Encyclopedia of Native American Tribes, 3rd edition, Checkmark Books, New York.
