Η πανδημία του COVID-19 επέβαλλε σταδιακά το κλείσιμο των συνόρων της Ευρώπης. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση πήρε μέτρα για να αντιμετωπιστεί ενδεχόμενη υγειονομική κρίση. Όσον αφορά, όμως, το προσφυγικό ζήτημα, οι ΜΚΟ οργανώσεις και οι κάτοικοι των νησιών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, η ανησυχία εντείνεται όλο και περισσότερο. Η αναγκαιότητα για την αποσυμφόρηση των ΚΥΤ στη χώρα μας αναδεικνύεται περισσότερο από ποτέ.
Η Μόρια δεν ήταν και δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει βασικές ανάγκες υγείας και ασφάλειας, καθώς και τις προκλήσεις του COVID-19. Οι 20.000 αιτούντες για άσυλο κατοικούν σε χώρους που προορίζονται για 3.000. «Είναι μια καταστροφή. Κάτι περισσότερο από μια καταστροφή», δηλώνει ο Salam Aldeen, ιδρυτής της NGO Team Humanity, που εδρεύει στη Λέσβο. Ο Aldeen περιγράφει πως τα τρόφιμα και τα φάρμακα είναι λιγοστά. Οι βασικές αρχές υγιεινής δεν τηρούνται στη Μόρια. Υπάρχει μία βρύση και ένα πολύτιμο μικρό σαπούνι για 1.300 ανθρώπους. «Οι συνθήκες υγιεινής δεν είναι οι κατάλληλες», δηλώνει ο Boris Cheshrukov, εκπρόσωπος στην Ελλάδα για την υπηρεσία προσφύγων του ΟΗΕ στη UNHCR. «Πολλοί δεν μπορούν να δουν ένα γιατρό καθώς τα ιατρικά στελέχη είναι πολύ λίγα».
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, που εκτιμούν ότι ο πληθυσμός των πέντε νησιωτικών καταυλισμών ανέρχεται στους 42.000, με συνολική χωρητικότητα 6.000, ζητούν την επείγουσα εκκένωση τους.
Περισσότερες από 20 ανθρωπιστικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Human Rights Watch, της Διεθνούς Αμνηστίας και της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης, καλούν την ελληνική κυβέρνηση να μειώσει τη συμφόρηση σε όλους τους νησιωτικούς καταυλισμούς του Αιγαίου, μεταφέροντας τους πιο ευάλωτους σε ασφαλέστερους χώρους στην ηπειρωτική χώρα. «Θα ήταν αδύνατο να προληφθεί ένα ξέσπασμα του COVID-19 σε αυτούς τους καταυλισμούς», δηλώνει ο ιατρικός συντονιστής των ΓΧΣ στην Ελλάδα, Hilde Vochten. «Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε δει ένα αξιόπιστο σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την προστασία και τη θεραπεία των ανθρώπων που ζουν εκεί».
Περιορισμοί λόγω COVID-19
Η Ε.Ε. ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να μεταφέρει τους αιτούντες για άσυλο, που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, στην ηπειρωτική χώρα. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση έχει αντισταθεί, υποστηρίζοντας ότι η πιθανότητα μετάδοσης του COVID-19 είναι μικρότερη στα νησιά. Η Ε.Ε. δεσμεύθηκε, ακόμη, να λάβει 1.600 ασυνόδευτους ανηλίκους από τα ΚΥΤ, αλλά και αυτό το σχέδιο πάγωσε, λόγω του ξεσπάσματος της πανδημίας του COVID-19.
Η Ε.Ε. αναγκάστηκε να θέσει σε διαθεσιμότητα ένα σχέδιο για να πληρώσει όσους έχουν απομείνει στα ελληνικά νησιά, 2.000 ευρώ ανά άτομο, για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Το σχέδιο στοχεύει, κυρίως, στους λεγόμενους οικονομικούς μετανάστες. Η Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. δήλωσε ότι τουλάχιστον 5.000 άνθρωποι θα συμμετάσχουν στο σχέδιο για την ανακούφιση της πίεσης στα ΚΥΤ. Και πάλι, το ξέσπασμα του COVID-19, το έκανε και αυτό αδύνατο.
Έως τώρα τα γενικά μέτρα έχουν αποτρέψει τη μετάδοση του COVID-19 στους προσφυγικούς καταυλισμούς των νησιών. Δεν αποκλείεται, όμως, ο ιός να ξεφύγει, όπως συνέβη στη Ριτσώνα.
Ο κρατικός μηχανισμός πρέπει να κινηθεί γρήγορα και άμεσα, με όσες δυνάμεις έχει, προκειμένου να προλάβει το ενδεχόμενο μιας κρίσης που μπορεί να εξελιχθεί σε καταστροφή. Η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει ασφαλέστερες και ευκολότερες λύσεις, σε συνεργασία με τους διεθνείς οργανισμούς. Παράλληλα, να κληθεί η Ε.Ε. να πάρει τους περίπου 10.000 ανθρώπους που έχουν ήδη αναγνωρισμένο καθεστώς ασύλου και να μετεγκατασταθούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Εάν η κατάσταση ξεφύγει υγειονομικά δεν θα κινδυνεύσουν μόνο οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Θα κινδυνεύσουν με κατάρρευση και οι νησιωτικές κοινότητες. Εν μέσω της πανδημίας του COVID-19, κρίνεται αναγκαίο να παρθούν και να εφαρμοστούν έκτακτα μέτρα και για τους προσφυγικούς καταυλισμούς.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο αυτό:
Greek island refugee camps face coronavirus ‘disaster’, aid groups warn. Ανακτήθηκε από https://www.thenewhumanitarian.org/news/2020/03/27/greece-island-refugee-camps-coronavirus (Τελευταία προβολή 02/04/2020)
Το καίριο πρόβλημα των προσφυγικών καταυλισμών. Ανακτήθηκε από https://www.huffingtonpost.gr/entry/to-kairio-provlema-ton-prosfeyikon-kataelismon-e-ekthetike-senartese-kai-e-diairese-toe-kindenoe_gr_5e85dbf8c5b6927805084f8e (Τελευταία προβολή 02/04/2020)
