Όλοι γνωρίζουμε τα αισθηματικά βιβλιαράκια τσέπης, τα λεγόμενα «Άρλεκιν», και είτε είμαστε υπέρ είτε κατά, πρέπει να παραδεχθούμε πως πολύς κόσμος τα διαβάζε και τα διαβάζει, όχι τόσο πολύ ίσως πια, αλλά συνεχίζει να αγοράζει και δη το γυναικείο αγοραστικό κοινό. Πολύς κόσμος τα παρομοιάζει με τις συναισθηματικές βραζιλιάνικες σαπουνόπερες που τη δεκαετία του ’90 είχαν πλήξει την ελληνική τηλεόραση, μπορεί να έχουν και δίκιο όμως αυτό δεν είναι το θέμα μας. Το πρόβλημα είναι αν η ροζ λογοτεχνία κατευθύνει ή προωθεί ένα συγκεκριμένο μοντέλο της γυναίκας που την περιθωριοποιεί από την ενεργή δράση στη ζωή και την κάνει υποδεέστερη από τον άνδρα.
Έχει γίνει σκληρή και δύσκολη η ζωή και όλοι μας ψάχνουμε τρόπους εκτόνωσης και διαφυγής από τη δύσκολη πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Ωστόσο σήμερα βλέπουμε η αισθηματική λογοτεχνία να κερδίζει έδαφος στον χώρο του βιβλίου και, ναι, ως έναν βαθμό παίζει τον δικό της ρόλο η εμπορικότητα αλλά και αυτό είναι μέσα στο κομμάτι της αγοράς και του ανταγωνισμού ωστόσο δεν είναι λίγο άδικο να μιλάμε για κάτι στοχευμένο κοινωνικά που αποσκοπεί να αλλάξει τις ισορροπίες στην κοινωνία που ζούμε; Έτσι κι αλλιώς η σύγχρονη ερωτική λογοτεχνία προσαρμόζεται και αυτή στην κοινωνική ζωή και δεν παρουσιάζει τόσο απομονωμένες τις γυναίκες αλλά προωθεί την είσοδό της στην εργασία και στην κοινωνική ζωή και τη δείχνει περισσότερο ευαισθητοποιημένη στα κοινωνικά ζητήματα. Η σύγχρονη γυναίκα έχει αρχίσει να ταυτίζεται, πλέον, με την ηρωΐδα της γιατί βιώνει τους ίδιους προβληματισμούς και ανησυχίες και να διεκδικεί κάτι παραπάνω από την οικογένεια.
Σήμερα το να διαβάζει μια γυναίκα «Άρλεκιν» δεν είναι ντροπή, όπως παλιά, ή όπως θέλουν να μας κάνουν να πιστεύουμε αλλά μια πράξη απελευθέρωσης. Οι γυναίκες, πλέον, δε φοβούνται να παραδεχθούν πως διαβάζουν ερωτικά μυθιστορήματα ή ποίηση, ίσα ίσα που δε διστάζουν να γράψουν και οι ίδιες και να γράψουν για καταστάσεις που παλιότερα θεωρούνταν ταμπού, όπως οι ερωτικές σχέσεις, να αναδείξουν ηρωΐδες που στέκονται αγέρωχα απέναντι σε άνδρες και τολμούν να παλεύουν και να επιθυμούν τα ίδια πράγματα με αυτούς. Επίσης και οι άνδρες, πλέον, παρουσιάζονται πιο ευαίσθητοι, λιγότερο επιτυχημένοι κοινωνικά, με λιγότερη μόρφωση ως έναν βαθμό ώστε τα βιβλία να μην διαφέρουν και πολύ από τη σύγχρονη ζωή. Η σύγχρονη γυναίκα δε φοβάται να μιλήσει για επιθυμίες, να κάνει όνειρα, να γίνεται πιο τολμηρή και γλαφυρή, να μη φοβάται να εξωτερικεύσει όσα προσδοκά και ελπίζει.
Εν τέλει μια γυναίκα που διαβάζει ή γράφει συναισθηματικά βιβλία όπως τα «Άρλεκιν» γιατί να είναι λιγότερο δυναμική στη ζωή της; Όλα αυτά τείνουν όντως στην υποβίβαση της θέσης της γυναίκας ή απλά είναι ένας τρόπος χαλάρωσης που οι γυναίκες ίσως νιώθουν πιο κοντά ως ένα σημείο επειδή η σύγχρονη ζωή έχει γίνει απαιτητική και θέλει τη γυναίκα πιο δυνατή; Και στην τελική είναι πιο αδύναμος ένας άνθρωπος να παραδέχεται και να εκφράζει τις αδυναμίες που έχει από αυτόν που δεν τις παραδέχεται; Μήπως τελικά όλα είναι θέμα οπτικής;
ΠΗΓΕΣ:
1) Γραφανάκη Ρ., «Γυναίκες και ροζ λογοτεχνία: η περίπτωση των εκδόσεων ΑΡΛΕΚΙΝ», (τελευταία πρόσβαση 17/01/24) https://hellanicus.lib.aegean.gr/bitstream/handle/11610/19722/%CE%94%CE%99%CE%A0%CE%9B%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%97%20%CE%95%CE%A1%CE%93%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%91%20%CE%A1%CE%A9%CE%9E%CE%91%CE%9D%CE%97%CE%A3%20%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%A6%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%9A%CE%97.pdf?sequence=1&isAllowed=y
2) Φιλίππου Φ. «Μεταφεμινισμός», (τελευταία πρόσβαση 19/01/24) https://www.tovima.gr/2008/11/24/books-ideas/meta-feminismos/
3) Δημητρούλια Τ., Αρθρογραφία – Έρευνα – Κριτικές – Ενημέρωση, «Το βιβλίο σήμερα είναι γένους… θηλυκού. Την εποχή που το αναγνωστικό κοινό μειώνεται διεθνώς, οι γυναίκες συμβάλλουν καθοριστικά στη δημιουργία των μπεστ σέλερ» (Τελευταία πρόσβαση 19/01/24) https://www.dimitroulia.gr/to_biblio_simera_einai_genoys_thilykoy_tin_epoxi_poy_to_anagnwstiko_koino-article-528.html?category_id=66
