Το σύνδρομο Hikikomori στην εκπαίδευση

Το σύνδρομο Hikikomori (Ιαπωνικός όρος) στην εκπαίδευση αποτελεί μια ανησυχητική πραγματικότητα, που αναδεικνύει τις προκλήσεις της σύγχρονης σχολικής ζωής. Η έντονη κοινωνική απομόνωση και η αδυναμία ένταξης, που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο αυτό, έρχονται σε αντιπαράθεση με την ουσία της εκπαίδευσης, η οποία προϋποθέτει συμμετοχή, επικοινωνία και ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Το σύνδρομο Hikikomori υποδηλώνει την αδυναμία των μαθητών να ενταχθούν σε ένα παραδοσιακό σχολικό περιβάλλον, λόγω της ψυχικής απομόνωσης και του άγχους που βιώνουν.

Αιτίες του συνδρόμου Hikikomori στην εκπαίδευση

Αρχικά, στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχει έντονη ακαδημαϊκή πίεση για ακαδημαϊκή επιτυχία. Οι μαθητές, δηλαδή, αισθάνονται την ανάγκη να ανταποκριθούν σε υψηλά πρότυπα, να εξασφαλίσουν καλούς βαθμούς και να εισαχθούν σε κορυφαία εκπαιδευτικά ιδρύματα. Αυτή η πίεση μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, στρες και τελικά σε κοινωνική απομόνωση ως μηχανισμό αντιμετώπισης.

Επίσης, όπως είναι δομημένο το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν διαθέτει επαρκείς πόρους για την ψυχική υγεία των μαθητών, με αποτέλεσμα να υποστηρίζονται ανεπαρκώς στον συγκεκριμένο τομέα. Η έλλειψη πρόσβασης σε συμβουλευτική υποστήριξη, ψυχολόγους και άλλους επαγγελματίες μπορεί να δυσκολεύει τους μαθητές να αντιμετωπίσουν τα συναισθηματικά και ψυχολογικά τους προβλήματα. Έτσι, αναπόφευκτα οδηγούνται σε κοινωνική απόσυρση.

Ακόμη, καθοριστικό ρόλο στην ψυχική υγεία και ισορροπία των μαθητών παίζουν και οι κοινωνικές σχέσεις, όπως αναπτύσσονται μέσα στο σχολικό πλαίσιο. Φαινόμενα όπως, ο εκφοβισμός (bullying), η διάκριση και ο παραγκωνισμός από τον κύκλο των συνομηλίκων ενδέχεται να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη του συνδρόμου Hikikomori.

Advertisements

Διαβάστε επίσης  Η σημαντικότητα της διατροφής και της άσκησης στην εφηβεία

Για την εμφάνιση του Hikikomori ευθύνεται, σίγουρα, και η αυξημένη χρήση των ψηφιακών μέσων και της τεχνολογίας. Η σύγχρονη τεχνολογία έχει αλλάξει άρδην τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές αλληλεπιδρούν, αντικαθιστώντας, δυστυχώς, τις παραδοσιακές κοινωνικές σχέσεις και θέτοντας τους νέους ανθρώπους στο κοινωνικό περιθώριο.

Επιπλέον, η έλλειψη επαρκούς καθοδήγησης και υποστήριξης αναφορικά με τις μελλοντικές επαγγελματικές επιλογές των νέων ατόμων προκαλεί αβεβαιότητα και ανασφάλεια και τους απομακρύνει από το εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Αυτός ο παράγοντας ενισχύεται και από τη δυσκαμψία του εκπαιδευτικού συστήματος να προσαρμοστεί στις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών. Αυτή η έλλειψη ευελιξίας που παρουσιάζει η εκπαίδευση μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία κάποιων μαθητών να ενταχθούν πλήρως, άρα αναπόδραστα και σε απομόνωση.

Τέλος, καθοριστικός είναι και ο ρόλος της οικογένειας. Στη σύγχρονη οικογένεια υπάρχουν δυναμικές, όπως η υπερπροστασία, η έλλειψη επικοινωνίας και οι συγκρούσεις μεταξύ των μελών.

Μια τέτοια κατάσταση, σε συνδυασμό με ενδεχόμενη οικονομική πίεση και αδυναμία της οικογένειας να αντιμετωπιστούν βασικές ανάγκες,  ασφαλώς αποτελούν παράγοντες που μπορεί να ωθήσουν τους νέους στην απομόνωση.

Προτάσεις για την αντιμετώπιση του συνδρόμου Hikikomori στην εκπαίδευση

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης εκπαίδευσης είναι η αντιμετώπιση του Hikikomori, το οποίο φέρνει στο προσκήνιο τη δυσκολία ορισμένων ατόμων να ενταχθούν σε ένα παραδοσιακό σχολικό περιβάλλον. Το σύνδρομο Hikikomori δημιουργεί την ανάγκη για άμεση αναπροσαρμογή των εκπαιδευτικών πρακτικών, ώστε να συμπεριλάβουν και να υποστηρίξουν τα άτομα αυτά. Αντί, λοιπόν, να απομονώνουν περαιτέρω τους μαθητές αυτούς, το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να ενσωματώσει στρατηγικές που να διευκολύνουν τη συμμετοχή τους και να τους παρέχουν τα απαραίτητα εργαλεία για να υπερκεράσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το σύνδρομο  Hikikomori και να ενταχθούν τα άτομα στο εκπαιδευτικό σύστημα, είναι απαραίτητο να δράσουμε άμεσα και συντονισμένα. Εκπαιδευτικοί και υπεύθυνοι πολιτικής καλούνται να προχωρήσουν σε δράσεις που θα διευκολύνουν την ενσωμάτωση αυτών των μαθητών και τη συναισθηματική τους υποστήριξη.

Απαιτούνται, καταρχάς, ευέλικτες επιλογές μάθησης, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στα άτομα με Hikikomori να εκπαιδευτούν σε ένα περιβάλλον λιγότερο πιεστικό, όπως για παράδειγμα διαδικτυακά μαθήματα, εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή και μερική φοίτηση.

Είναι σημαντικό να προσαρμόζεται το εκπαιδευτικό σύστημα στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των μαθητών, ώστε το περιβάλλον μάθησης να καθίσταται ελκυστικό. Στόχος του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να είναι η προσφορά διεξόδων και εναλλακτικών οδών μάθησης, όπως είναι η επαγγελματική κατάρτιση και η βιωματική εκπαίδευση, προκειμένου να αποκτήσουν δεξιότητες σε ένα πρακτικό και βιωματικό περιβάλλον.

Επίσης, υποστηρικτικές υπηρεσίες είναι και η ενισχυτική διδασκαλία ή καθοδήγηση, που θα αναδείξουν τις δυνατότητες των ατόμων με Hikikomori, ώστε να έχουν μια επιτυχή ακαδημαϊκή πορεία.

Τέλος, θεωρείται επιβεβλημένη η πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υποστήριξης προκειμένου να αντιμετωπιστούν υποκείμενα ζητήματα ψυχικής υγείας, όπως είναι το άγχος και η κατάθλιψη.

Η ενσωμάτωση αυτών των στρατηγικών μπορεί να συμβάλει στη συμπερίληψη των ατόμων με σύνδρομο Hikikomori στην εκπαίδευση και να υποστηρίξει την ανάκαμψή τους. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι κάθε άτομο με Hikikomori είναι μοναδικό και απαιτείται μια εξατομικευμένη προσέγγιση η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ατομικές ανάγκες και προτιμήσεις. Προσανατολιζόμαστε σε μια εκπαίδευση που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, υποστηρίζει τις ανάγκες όλων και εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες για κάθε μαθητή.

Πηγές:

«Τι είναι το σύνδρομο Hikikomori που θερίζει στους εφήβους;» Ανακτήθηκε από: https://ekpaideytikos.gr (τελευταία πρόσβαση 1/12/2024)

«Hikikomori inclusion in education» Ανακτήθηκε από: https://outofthenet.altervista.org (τελευταία πρόσβαση 1/12/2024)