Είναι γεγονός πως η παρούσα κατάσταση της καραντίνας είναι πολύ δύσκολη για όλους. Αυτό που ζούμε είναι ένας συλλογικός θρήνος και θα πρέπει να περάσουμε απ’ όλα τα στάδια του. Ξεκινώντας από την άρνηση και τη διαπραγμάτευση και περνώντας από το θυμό στη θλίψη για να φτάσουμε στην αποδοχή. Η καραντίνα είναι μια κατάσταση πρωτόγνωρη και μας στοιχίζει σε πολλά επίπεδα: ο φόβος του θανάτου, χτύπημα στον εγωισμό μας αλλά και στην καθημερινότητά μας που άλλαξε εν μία νυχτί.
Μοναξιά μας όλα
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της καραντίνας ήταν ότι η ελληνική οικογένεια βρέθηκε ξαφνικά μόνη της. Χωρίς οι γονείς να μπορούν να βασιστούν στους γονείς τους, χωρίς τις δραστηριότητες εκτός σπιτιού σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα καθήκοντά τους, όφειλαν πλέον να αναλάβουν τα παιδιά τους εξ ολοκλήρου κάτι για το οποίο δεν ήταν προετοιμασμένοι. Κάποιοι είδαν την καραντίνα σαν μια ευκαιρία να βρεθούν πιο κοντά στα παιδιά τους. Ωστόσο αυτοί είναι λίγοι. Οι περισσότεροι πνίγονται μέσα στο σπίτι, στο άγχος, στις ενοχές και στην αβεβαιότητα. Οι οικογένειες βρίσκονται ανεπαρκείς και όχι εξαιτίας του ιού αλλά επειδή τα παιδιά είναι αποξενωμένα, κολλημένα σε μια οθόνη με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν πρόωρα.
Γονείς σε κρίση = παιδιά σε κρίση
Όταν όμως οι ενήλικες νιώθουν αβοήθητοι, τα παιδιά επηρεάζονται περισσότερο αφού ζουν μέσα από το φίλτρο των γονιών τους. Σε μια οικογένεια που διατηρεί τη καθημερινότητα της, ελέγχει τα άγχη της και παρά τις αλλαγές, διατηρεί μια σχετική νηφαλιότητα τα παιδιά έχουν τις λιγότερες ψυχολογικές επιπτώσεις. Όσον αφορά τα μεγαλύτερα παιδιά σε αυτά, οι επιπτώσεις της καραντίνας έχουν άλλο τίμημα στη ζωή τους. Στερούνται το σχολείο, τις δραστηριότητες τους, το παιχνίδι, τους φίλους τους και έτσι το μερίδιο τους στην απώλεια μεγαλώνει. Επιπλέον, ακόμα πιο δύσκολα περνούν όσα παιδιά είχαν ήδη προβλήματα όπως αυτισμό, νοητική στέρηση, ΔΕΠΥ κ.ά. όπου η αλλαγή στην καθημερινότητα τους έφερε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από τον ίδιο τον ιό.
Η ζωή που δεν έζησαν
Σίγουρα η φάση της καραντίνας έχει στερήσει στα παιδιά όλα όσα θεωρούσαμε φυσιολογικά και απαραίτητα για την ανάπτυξη τους. Πιο συγκεκριμένα μιλάμε για τα αναπτυξιακά ερεθίσματα ή αλλιώς τις εμπειρίες. Ό,τι έχουν ζήσει μέχρι τώρα είναι “κονσέρβα”, είναι εμπειρίες βιωμένες μέσα από μια οθόνη, ωστόσο αυτές δεν είναι ικανές να τους δώσουν ό,τι έχουν ανάγκη για να αναπτυχθούν. Τα παιδιά χρειάζονται φυσική αλληλεπίδραση και στην παρούσα φάση αυτή δεν υπάρχει. Επιπλέον, υπάρχουν κι άλλοι τομείς που επηρεάζονται όπως το χτίσιμο της συναισθηματικής νοημοσύνης η οποία χρειάζεται την εμπειρία. Για να αναπτυχθούν και οι 5 δεξιότητες που αφορούν την συναισθηματική νοημοσύνη (αυτογνωσία, αυτορρύθμιση, αυτοπαρακίνηση, ενσυναίσθηση, διατήρηση σχέσεων) είναι απαραίτητο το βίωμα. Και μάλιστα, το βίωμα με επανάληψη, μέσα σε οικογενειακό πλαίσιο με ρουτίνα, με ερεθίσματα, ασφάλεια που κάνουν ένα παιδί να “ανθίζει”. Το μόνο συναίσθημα που κυριαρχεί τώρα στα παιδιά είναι η ανία.
Μετά την καραντίνα
Κάποια στιγμή θα έρθει το τέλος της καραντίνας, ο άνθρωπος θα καταφέρει να κερδίσει τον κορωνοιό και θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Εξάλλου, ο ανθρώπινος εγκέφαλος και πόσο μάλλον ο παιδικός ξεχνάει εύκολα τις δύσκολες συγκυρίες. Ωστόσο αυτό δε σημαίνει πως ότι έχουμε ζήσει δεν έχει καταγραφεί μέσα μας. Εξάλλου, τίποτα δε θα είναι όπως πριν. Πολλά απ’ όσα θεωρούσαμε δεδομένα θα έχουν αλλάξει, οι οικονομικές συνέπειες θα είναι τεράστιες και κάποιες ειδικές συνθήκες θα παραμείνουν όπως η τηλεργασία. Όσον αφορά τα παιδιά, σίγουρα δυο γενιές παιδιών δε θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στον ρόλο του μαθητή όπως τον ξέραμε. Μετά την καραντίνα, τα παιδιά θα είναι αδύνατο να κάτσουν σε μια θέση για 45 λεπτά. Επειδή τώρα περνούν πολλές ώρες στον υπολογιστή, θα υπάρχει πρόβλημα στη συγκέντρωση τους σε κάτι πάνω από κάποιο διάστημα. Ο εγκέφαλος τους ήταν ήδη εξοικειωμένος με τη γρήγορη εναλλαγή πληροφοριών και τώρα αυτό πολλαπλασιάστηκε.
Αντιμετώπιση
Για να προληφθεί η παραπάνω κατάληξη θα πρέπει από τώρα να διατηρούμε μια ρουτίνα μέσα στο σπίτι, να δίνουμε το σωστό παράδειγμα, να συμπεριλάβουμε την άσκηση κάθε μέρα καθώς και την συχνή επικοινωνία με αγαπημένα πρόσωπα. Έτσι, δε θα αφήσουμε να λεπτύνει υπερβολικά η κλωστή που κρατάει τα παιδιά συνδεδεμένα με μια τυπική ανάπτυξη.
