Καθημερινά αντιμετωπίζουμε διάφορες δυσκολίες και προκλήσεις είτε σε μικρό είτε σε μεγάλο βαθμό. Βλέπουμε και άλλους ανθρώπους να καλούνται να διαχειριστούν μεγαλύτερους “γίγαντες” από τους δικούς μας, όπως κάποιο πρόβλημα υγείας. Πολλοί είναι γενικά αυτοί που συνειδητοποιούν ότι κάποιες καταστάσεις ίσως ξεπερνάνε τις δυνάμεις τους, αναζητώντας, έτσι, έναν άλλο τρόπο για να πορευτούν με αυτές και να τις διαχειριστούν. Η προσευχή προσφέρει αυτό το χέρι βοηθείας, μέσα από την οποία εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε μία ανώτερη δύναμη, παράλληλα και με τις δικές τους προσπάθειες αντιμετώπισής τους.
Ένα από τα κλειδιά της προσευχής είναι η επανάληψη. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να μάθει μία μικρή προσευχή, όπως προτείνουν οι πατέρες της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, και να την επαναλαμβάνει ξανά και ξανά. Κατά τη διάρκεια αυτής της σιωπηλής προσευχής, διατηρεί το σώμα σχετικά ακίνητο και περιτριγυρισμένο από σιωπή. Αυτό επιτρέπει στο μυαλό του να ηρεμήσει και να εστιάσει προς τα μέσα. Συμβαίνει, επίσης, και κάτι άλλο εκείνη τη στιγμή. Σε βιολογικό επίπεδο, τα εγκεφαλικά κύματα αλλάζουν και το δεξί και το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου επικοινωνεί πιο αρμονικά με το άλλο. Σταδιακά, εξαφανίζονται τα συναισθηματικά εμπόδια. Με αυτό τον τρόπο, προάγεται η προστασία από το άγχος, η θεραπεία από την απώλεια, η ανάπτυξη προς τη χαρά και εσωτερική ειρήνη.
Πώς η προσευχή ωφελεί την ψυχική μας υγεία;
Υπάρχουν μερικοί τρόποι, με τους οποίους αυτή η πνευματική κατάσταση μας βοηθάει τόσο ψυχολογικά, όσο και σωματικά:
1) Αύξηση αυτοελέγχου:
Σε μία μελέτη, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να προσευχηθούν για πέντε λεπτά. Αυτό έγινε πριν τους ζητηθεί να καταστείλουν ένα συναίσθημα και να συγκεντρωθούν σε ένα δύσκολο έργο. Βρέθηκε ότι όσοι προσευχήθηκαν μπόρεσαν περισσότερο να φέρουν εις πέρας αυτές τις δύο δοκιμασίες. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η συνομιλία με τον Θεό είναι μία μορφή κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Αυτό έχει αποδειχθεί, από άλλες μελέτες, ότι μας βοηθάει να αντισταθούμε στον πειρασμό.
2) Ρύθμιση των συναισθημάτων και κυρίως των αρνητικών συναισθημάτων:
Συγκεκριμένα, έχει βρεθεί ότι το να λέει κανείς μία προσευχή όταν είναι θυμωμένος, μπορεί να τον βοηθήσει να μειώσει τα συναισθήματα του θυμού του. Απορίας άξιο είναι γιατί συμβαίνει αυτό. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η προσευχή μπορεί να βοηθήσει να σκεφτούμε τις εμπειρίες μας και να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε για ένα γεγονός.
3) Μείωση του άγχους και της κατάθλιψης:
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία, όσοι έχουν ισχυρές θρησκευτικές πεποιθήσεις βιώνουν λιγότερες αποκρίσεις άγχους και νιώθουν πιο ήρεμοι. Επίσης, είναι λιγότερο επιρρεπείς στο άγχος και στη κατάθλιψη. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να τα βιώσουν ποτέ. Απλά, η προσευχή λειτουργεί ως προστατευτικός παράγοντας. Αυτή η προστασία ενισχύεται παράλληλα με την ψυχοθεραπεία και τη φαρμακευτική αγωγή, δύο πολύ σημαντικά μέρη της θεραπείας του άγχους και της κατάθλιψης.
4) Προώθηση ενός ήρεμου μυαλού:
Το να επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας μία φράση που μας ηρεμεί, χρησιμοποιείται στην ψυχοθεραπεία για τη μείωση του άγχους και τη προώθηση ενός ήρεμου μυαλού. Αυτή η τεχνική μπορεί να μειώσει τον καρδιακό μας ρυθμό. Ακόμη, έχει τη δυνατότητα να ηρεμήσει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου με θετικό τρόπο. Μπορούμε να επαναλαμβάνουμε μία γενική ηρεμιστική φράση (όπως, “είμαι ασφαλής και ήρεμος”). Τα ίδια οφέλη θα έχουμε και με μία προσευχή. Σύμφωνα με μία έρευνα, οι στοχαστικές πνευματικές πρακτικές αυξάνουν την ικανότητά μας να δίνουμε προσοχή και να χαλαρώνουμε τις περιοχές του εγκεφάλου που εστιάζουν στον εαυτό μας. Αυτό, ίσως, να σημαίνει ότι η προσευχή μπορεί να μας βοηθήσει να εστιάσουμε καλύτερα στην ηρεμία μας όταν είμαστε ανήσυχοι.
Τύποι προσευχής:
Η Bonnie Thurston στο βιβλίο της “Για τον Θεό Μόνο” περιγράφει τα ακόλουθα:
1) Επίκληση:
Αυτό σημαίνει όταν κάποιος αναγνωρίζει τη συνεχή παρουσία του Θεού, υπενθυμίζοντάς του να δώσει προσοχή εσωτερικά σε αυτήν την παρουσία. Για παράδειγμα, η εύκολα χρησιμοποιούμενη φράση “Ο Θεός μου” είναι ένα στοιχειώδες είδος επίκλησης.
2) Εξομολόγηση και μετάνοια:
Αυτό το είδος προσευχής συνεπάγεται την αναγνώριση ότι έχει κάνει ένα καταστρεπτικό λάθος ή έχει μία βλαβερή στάση, είτε εν γνώση του είτε μέσω παραμέλησης. Παράλληλα, στοχεύει σκόπιμα να αλλάξει αυτή τη συμπεριφορά του στο μέλλον.
3) Λατρεία και έπαινος:
Αυτή είναι η απλή λατρεία και η αυθόρμητη έκφραση βαθιάς αγάπης και σεβασμού για έναν Θεό, του οποίου το έλεος και το μεγαλείο έχει βιώσει άμεσα.
4) Ευχαριστίες:
Αυτές καλούνται από βαθιά μέσα μας σε μια ταπεινή αναγνώριση και εκτίμηση του δώρου της ζωής που μας απονέμεται και των πολλών ατομικών ευλογιών που λαμβάνουμε.
5) Αναφορά και μεσολάβηση:
Η αναφορά είναι όταν κάποιος ζητάει από τον Θεό κάτι για τον εαυτό του, ενώ η μεσολάβηση είναι όταν ζητάει κάτι για τους άλλους. Και οι δύο τύποι αναγνωρίζουν τις αδυναμίες και τους περιορισμούς μας ως άνθρωποι. Η βοήθεια και η καθοδήγηση που χρειαζόμαστε, όχι μόνο μας βοηθάει να υποφέρουμε τις διάφορες αντιξοότητες, αλλά και να αναπτυχθούμε μέσα από αυτές.
6) Θρήνος:
Είναι η έκφραση της θλίψης μπροστά σε μεγάλο κίνδυνο και απειλή και μετά από απώλειες, όπως το πένθος. Ανάμεσα στα συναισθήματα μπορεί να υπάρχει και ο θυμός. Αυτή είναι μία φυσική και υγιής απάντηση, όπου ο πόνος δρα ως φάρμακο. Τα δύσκολα συναισθήματα πρέπει να βιώνονται και να αφήνονται να παίρνουν μορφή, καθώς σταδιακά εξασθενίζουν ενώ θεραπευόμαστε. Οι προσευχές θρήνου υπονοούν τελικά να αποδεχτούμε το αναπόφευκτο της απώλειας. Αυτή η στάση μάς επιτρέπει να επωφεληθούμε από τη θεϊκή βοήθεια, ενώ ζούμε και μεγαλώνουμε μέσα από τα δεινά.
7) Αφιέρωμα:
Αυτό δεν αφορά μόνο την αναγνώριση δώρων και ευλογιών, αλλά και την αίσθηση ανάγκης να δώσουμε κάτι πίσω στον Θεό, σε άλλους ανθρώπους κλπ. Πρόκειται για την αφιέρωση της ζωής μας στην ιερή υπηρεσία των άλλων.
Πηγές:
- The Psychological Power of Prayer. Ανακτήθηκε από http://mindspirit.com/ (τελευταία πρόσβαση 30/03/2021 στις 17:30)
- What Is Prayer? Ανακτήθηκε από https://www.psychologytoday.com/us (τελευταία πρόσβαση 30/03/2021 στις 17:30)
