Πολλοί άνθρωποι έχουν αναρωτηθεί και αναρωτιούνται τί είναι αυτό που συμβάλλει στην ευτυχία. Είναι ένα διαχρονικό ερώτημα, με το οποίο πολλοί έχουν καταπιαστεί, όπως οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι. Ζητήματα γύρω από το θέμα της ευτυχίας διερευνά η θετική ψυχολογία. Η θετική ψυχολογία είναι ένας καινούριος κλάδος της ψυχολογίας, ο οποίος εστιάζει στα δυνατά σημεία του χαρακτήρα και στις συμπεριφορές, με τη βοήθεια των οποίων μπορούμε να χτίσουμε μία ζωή με νόημα και σκοπό. Επομένως, δεν αναλώνεται μόνο στη δυσλειτουργία και στη μη φυσιολογική συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, επεκτείνεται περισσότερο, με σκοπό να οδηγήσει στην ανθρώπινη ανάπτυξη και ευημερία.
Σε αυτό το σημείο, χρειάζεται να ξεκαθαριστεί κάτι, ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενη σύγχυση. Η θετική ψυχολογία διαφέρει από τη θετική σκέψη. Η θετική σκέψη σημαίνει το να σκεφτόμαστε τον εαυτό μας σα να έχουμε καλύτερους και επαρκέστερους πόρους, ώστε να αντιμετωπίσουμε μία κατάσταση. Από την άλλη πλευρά, η θετική ψυχολογία είναι η επιστημονική μελέτη του τί μας κάνει να ευδοκιμούμε. Βοηθάει στη δημιουργία αποδοτικότερης νοοτροπίας και λειτουργικότερων συμπεριφορών.
Ένα αξιοσημείωτο εύρημα είναι το γεγονός ότι μόνο το 10% της αντικεμενικής πραγματικότητας επηρεάζει τελικά την αίσθηση της ευτυχίας μας. Αυτό που παίζει τον καθοριστικότερο ρόλο είναι οι σκέψεις μας για αυτά που συμβαίνουν. Εδώ, λοιπόν, επιβεβαιώνονται ιδέες των στωικών φιλοσόφων που διατυπώθηκαν αιώνες πριν, όπως αυτές του Επίκτητου και του Μάρκου Αυρήλιου.
Ιστορία της θετικής ψυχολογίας:
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάγκη που οδήγησε σε αυτή την κατεύθυνση. Οι πρωτοπόροι στον τομέα της θετικής ψυχολογίας Martin Seligman και Mihaly Csikszenmihalyi έγραψαν το 2000:
Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ψυχολογία είχε τρεις ξεχωριστές αποστολές: να θεραπεύσει ψυχικές ασθένειες, να κάνει τη ζωή όλων των ανθρώπων πιο παραγωγική και ικανοποιητική και να εντοπίσει και να καλλιεργήσει υψηλά ταλέντα.
Λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πρωταρχική εστίαση της ψυχολογίας μετατοπίστηκε στην πρώτη προτεραιότητα, στη θεραπεία δηλαδή της ανώμαλης συμπεριφοράς και των ψυχικών ασθενειών. Στη δεκαετία του 1950, διάφοροι στοχαστές συνέβαλλαν στην ανάπτυξη των δύο άλλων τομέων. Ανέπτυξαν θεωρίες για την ευτυχία και τις θετικές πτυχές της ανθρώπινης φύσης. Κάποιοι από αυτούς ήταν ο Carl Rogers, ο Erich Fromm και ο Abraham Maslow.
Η σημασία της θετικής ψυχολογίας:
Αξίζει να επισημανθεί ότι η θετική ψυχολογία δεν αρνείται την ύπαρξη ελαττωμάτων και αδυναμιών στη σκέψη και τη συμπεριφορά μας. Υποστηρίζει, όμως, ότι πρέπει να δίνεται ίση προσοχή στα δυνατά σημεία και τις αρετές των ανθρώπων. Αυτός ο κλάδος είναι αρκετά σημαντικός για έναν απλό λόγο.
Ανακαλύπτοντας τί είναι αυτό που οδηγεί τους ανθρώπους να ζούνε μία ζωή με περισσότερο νόημα, μπορούν να δημιουργηθούν καλύτερες στρατηγικές για τη διαχείριση ψυχικών ασθενειών, τη διόρθωση αρνητικών συμπεριφορών και την αύξηση της ευτυχίας και της παραγωγικότητάς μας. Για παράδειγμα, μπορεί να δοθεί περισσότερη έμφαση στη μελέτη του τρόπου με τον οποίο κάποιοι άνθρωποι ξεπέρασαν έναν εθισμό τους και πώς αυτή η διαδικασία τους δυνάμωσε. Έτσι, θα “δοθεί” φως στις μεθόδους παρέμβασης σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο μέλλον.
Πρακτική εφαρμογή:
Κάποια απλά βήματα είναι ικανοποιητικά, προκειμένου να εφαρμόσουμε τις αρχές της θετικής ψυχολογίας. Καταρχάς, έχει ιδιαίτερη σημασία να αναγνωρίσουμε τα δυνατά σημεία του χαρακτήρα μας (π.χ. θάρρος ή δικαιοσύνη). Ακόμη, το να πράττουμε σύμφωνα με τις αξίες και τα ιδανικά μας είναι καθοριστικό στο να έχουμε τη συνείδησή μας “καθαρή”. Αυτό είναι κάτι, το οποίο προσθέτει σημαντικά στην ευτυχία μας.
Επίσης, κάτι που είναι πολύ ωφέλιμο και συνετό είναι να δώσουμε ένα νόημα στη ζωή μας, να ζούμε δηλαδή υπηρετώντας έναν ανώτερο σκοπό. Δεν χρειάζεται να αφορά απαραίτητα κάποιον μεγαλεπήβολο στόχο, αλλά κάτι, το οποίο είναι σημαντικό για εμάς και βοηθάει το κοινωνικό σύνολο. Τέλος, το να γνωρίζουμε ότι καμία κατάσταση (είτε θετική είτε αρνητική) δεν παραμένει ίδια για πάντα και το να βλέπουμε τις δυσκολίες της ζωής ως προκλήσεις που θα μας εξελίξουν ακόμα περισσότερο, είναι το κλειδί για την ψυχική μας ενδυνάμωση και εν τέλει για την ίδια μας την ευτυχία.
Πηγές:
- “Θετική ψυχολογία”, μια επιστημονική στροφή προς την αισιοδοξία. Ανακτήθηκε από https://www.psychografimata.com/ (τελευταία πρόσβαση 18/09/2022 στις 15:30)
- Positive Psychology. Ανακτήθηκε από https://www.psychologytoday.com/us (τελευταία πρόσβαση 18/09/2022 στις 15:30)
- What is Positive Psychology and How Can It Help? Ανακτήθηκε από https://www.talkspace.com/ (τελευταία πρόσβαση 18/09/2022 στις 15:30)
- What Is Positive Psychology? Ανακτήθηκε από https://www.verywellmind.com/ (τελευταία πρόσβαση 18/09/2022 στις 15:30)
