Κινητικές δεξιότητες: Γνωστικοί προβλεπτικοί παράγοντες

Το παρόν άρθρο

Προβλέπονται οι κινητικές δεξιότητες των παιδιών προσχολικής ηλικίας από γνωστικούς παράγοντες; Ποιοι είναι οι πρώιμοι γνωστικοί προβλεπτικοί παράγοντες των κινητικών δεξιοτήτων των παιδιών προσχολικής ηλικίας; Όπως παρουσιάστηκε σε προηγούμενο άρθρο, η συννοσηρότητα είναι ο κανόνας, παρά η εξαίρεση στις νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Έτσι, η αναπτυξιακή διαταραχή συντονισμού εκδηλώνεται, επί παραδείγματι, μαζί με τη ΔΕΠΥ, τη διαταραχή αυτιστικού φάσματος ή μαζί με διαταραχές του λόγου και της ομιλίας, μεταξύ άλλων διαταραχών.

Σκοπός του παρόντος άρθρου της στήλης της Ειδικής Αγωγής είναι να παρουσιάσει τα ερευνητικά ευρήματα μίας πρόσφατης, διαχρονικής, έρευνας του Peyre και των συνεργατών του (2019) που διερεύνησε τον προβλεπτικό ρόλο διάφορων γνωστικών παραγόντων (π.χ. γλωσσικές δεξιότητες, δεξιότητες προσοχής) στις κινητικές δεξιότητες παιδιών ηλικίας 5-6 ετών.     

Μία πρόσφατη έρευνα

Ερευνητικός σκοπός και σχεδιασμός

Ο Peyre και οι συνεργάτες του (2019) αξιολόγησαν 1,144 παιδιά προσχολικής ηλικίας για να διερευνήσουν τις διαχρονικές σχέσεις μεταξύ των γνωστικών και των κινητικών δεξιοτήτων.

• Οι ερευνητές αξιολόγησαν τις κινητικές δεξιότητες (αδρή και λεπτή κινητικότητα) των παιδιών στην ηλικία των 3 ετών και των 5-6 ετών.
  • Οι κινητικές δεξιότητες των παιδιών αξιολογήθηκαν με τη χρήση ερωτηματολογίων που δόθηκαν στους γονείς και με νευροψυχολογικά τεστ. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Ages and Stages Questionnaire (εφεξής ASQ). Αυτό το ερωτηματολόγιο αξιολογεί διάφορους τομείς της ανάπτυξης του παιδιού, όπως, επί παραδείγματι, την επικοινωνία, τη λεπτή και αδρή κινητικότητα, την επίλυση προβλημάτων και την προσωπική-κοινωνική ανάπτυξη. Οι γονείς κλήθηκαν να συμπληρώσουν το προαναφερόμενο ερωτηματολόγιο για το παιδί τους, απαντώντας σε κάθε ερώτηση με: «Ναι», «Μερικές φορές» ή «Όχι ακόμα». Ο αναγνώστης μπορεί να βρει παραδείγματα της μορφής του ερωτηματολογίου στο τέλος αυτού του άρθρου. 
  • Πέραν του ASQ, οι ερευνητές αξιολόγησαν τις κινητικές δεξιότητες των παιδιών με τη χρήση του νευροψυχολογικού τεστ NEPSY όπου τα παιδιά κλήθηκαν να αντιγράψουν σχέδια. Αυτή η δοκιμασία εξέτασε τις κινητικές δεξιότητες και τον οπτικοκινητικό συντονισμό των παιδιών.
• Οι γλωσσικές δεξιότητες των παιδιών αξιολογήθηκαν στην ηλικία των 3 ετών. Οι γλωσσικές δεξιότητες των παιδιών αξιολογήθηκαν με τις ακόλουθες δοκιμασίες: σημασιολογική ευχέρεια, επανάληψη λέξεων και ψευδολέξεων, επανάληψη προτάσεων, κατονομασμός εικόνων και κατανόηση οδηγιών.  
• Στην ηλικία των 3 ετών αξιολογήθηκαν επίσης τα συναισθηματικά προβλήματα των παιδιών, τα προβλήματα διαγωγής, τα συμπτώματα ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, οι σχέσεις με τους συνομηλίκους και η προ-κοινωνική συμπεριφορά των παιδιών που πήραν μέρος στην έρευνα. Η αξιολόγηση έγινε με τη χρήση του ερωτηματολογίου Δυνατοτήτων και Αδυναμιών. 

Ερευνητικά ευρήματα

Ο Peyre και οι συνεργάτες του (2019) θέλησαν να απαντήσουν στο ερώτημα εάν προβλέπονται οι κινητικές δεξιότητες των παιδιών προσχολικής ηλικίας (5-6 ετών) από τις πρώιμες επιδόσεις των παιδιών σε άλλους γνωστικούς τομείς (γλώσσα, προσοχή, συναισθηματική ανάπτυξη, δεξιότητες συμπεριφοράς και κοινωνικοποίησης). Οι ερευνητές βρήκαν ότι:

Advertisements

Στην ηλικία των 3 ετών,

• τα συμπτώματα απροσεξίας (ελλειμματικής προσοχής) σχετίζονταν με αρνητικές αλλαγές στις κινητικές δεξιότητες των παιδιών κατά την προσχολική περίοδο.
• οι γλωσσικές δεξιότητες των παιδιών σχετίζονταν με θετικές αλλαγές στις κινητικές δεξιότητες κατά την προσχολική περίοδο. 

Συμπεράσματα   

• Η έρευνα του Peyre και των συνεργατών του (2019) διερεύνησε τον τρόπο με τον οποίο οι γνωστικοί παράγοντες μπορούν να προβλέψουν τις κινητικές δεξιότητες μεταξύ της ηλικίας των 3 ετών και των 5-6 ετών. Με αυτόν τον τρόπο, οι αναπτυξιακές καθυστερήσεις του συντονισμού μπορεί να γίνουν καλύτερα κατανοητές.
• Οι ερευνητές βρήκαν ότι τα πρώιμα συμπτώματα απροσεξίας καθώς επίσης και οι γλωσσικές δεξιότητες των παιδιών προσχολικής ηλικίας (3 έτη) συσχετίστηκαν αρνητικά και θετικά, αντίστοιχα, με τις αλλαγές στις κινητικές δεξιότητες κατά την προσχολική περίοδο.
• Τα ευρήματα δείχνουν ότι τα γνωστικά χαρακτηριστικά των παιδιών προβλέπουν τις κινητικές τους δεξιότητες.

Πηγή εικόνας: Δείγμα του ερωτηματολογίου ASQ

Βιβλιογραφία

Peyre, H., Albaret, J. M., Bernard, J. Y., Hoertel, N., Melchior, M., Forhan, A., κ.ά. (2019). Developmental trajectories of motor skills during the preschool period. European Child & Adolescent Psychiatry, 28(11), 1461-1474. https://doi.org/10.1007/s00787-019-01311-x