Σίγουρα μία συχνή δερματοπάθεια όπως η ψωρίαση απαιτεί προσοχή και κατάλληλη αντιμετώπιση, καθώς και σωστή ενημέρωση. Μέρος της ενημέρωσης πρέπει να είναι και η μη μεταδοτικότητα της νόσου, έτσι ώστε να μην υπάρχει κοινωνική απομόνωση του πάσχοντος. Η ψωρίαση δε μεταδίδεται και δεν πρέπει να συγχέεται με την ψώρα. Υπολογίζεται ότι προσβάλλει το 1,5-2% του πληθυσμού, ενώ απαντάται σε όλες τις χώρες και φυλές της υφηλίου. Πώς θα την καταλάβετε; Και πώς θα την αντιμετωπίσετε; Για την ακρίβεια, δε χρειάζεται να την καταλάβετε. Αρκεί να υποπτευθείτε την παρουσία της, ή έστω να αντιληφθείτε ότι πρέπει να απευθυνθείτε σε δερματολόγο. Από εκεί και πέρα θα έρθει και η σωστή αντιμετώπιση.
Λίγα λόγια για την ψωρίαση
Η ψωρίαση αλλάζει τον κύκλο ζωής των επιδερμικών κυττάρων, προκαλώντας τη γρήγορη ανάπτυξή τους. Πρόκειται για μία χρόνια, υποτροπιάζουσα, πολλές φορές οικογενή δερματοπάθεια με διαφορετικές κλινικές εικόνες, από τις οποίες συχνότερη είναι η κατά πλάκας. Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση καλά περιγεγραμμένων κηλίδων και πλακών που καλύπτονται από παχιά, αργυρόχροα λέπια, τα οποία σχηματίζονται από τα επιπλέον κύτταρα και μερικές φορές είναι επώδυνα. Ας δούμε, όμως, αναλυτικότερα τα συμπτώματα που θα πρέπει να σας θορυβήσουν:
Συμπτώματα από το δέρμα
– Μπορεί να υπάρχει κνησμός, ιδιαίτερα στο τριχωτό της κεφαλής και την πρωκτογεννητική περιοχή.
Γενικά συμπτώματα
– Συνήθως δεν υπάρχουν.
– Στο 10% των ασθενών αναπτύσσεται ψωριασική αρθρίτιδα με έντονες αρθραλγίες, δυσκαμψία και παραμόρφωση των αρθρώσεων.
Δερματικές βλάβες
– Ερυθηματώδεις κηλίδες που συνενώνονται σε πλάκες και καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια. Όπως αναφέραμε είναι καλά περιγεγραμμένες, ενώ η χροιά τους είναι ρόδινη ή έντονα ερυθρή και το σχήμα τους στρογγυλό, ωοειδές ή πολυκυκλικό και ποικίλου μεγέθους. Τα λέπια είναι ξηρά, αργυρόχροα ή λευκωπά, λεπτά ή παχέα, συνήθως αποπίπτουν και συνεχώς ανανεώνονται.
– Οι βλάβες μπορεί να είναι μονήρεις και εντοπισμένες σε μία περιοχή, να καταλαμβάνουν όλη την έκταση μίας περιοχής ή όλο το σώμα. Συνήθως είναι αμφοτερόπλευρες και συμμετρικές.
– Εντοπίζονται εκλεκτικά στους αγκώνες, στα γόνατα, στην οσφύ, στο τριχωτό της κεφαλής και στις πτυχές (ανάστροφη ψωρίαση), αλλά μπορεί να βρεθούν σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος.
Βλάβες από τις αρθρώσεις
– Ερυθρότητα, αύξηση θερμοκρασίας, άλγος, διόγκωση ή και παραμόρφωση σε δύο τύπους αρθρώσεων:
Σε μία ή περισσότερες μικρές αρθρώσεις των χεριών και ποδιών, συνήθως ασύμμετρα (δάκτυλα «σαν λουκάνικο»)
Στη σπονδυλική στήλη, την ιερολαγόνια άρθρωση και τον κόκκυγα (εικόνα της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας)
Υπάρχουν και κάποιες ειδικές κλινικές μορφές, από τις οποίες ξεχωρίζουν με βάση τη συχνότητά τους η ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, η ψωρίαση των ονύχων, η ανάστροφη ψωρίαση, η ψωριασική ερυθροδερμία και η εντοπισμένη φλυκταινώδης ψωρίαση.
Η ψωρίαση των ονύχων παρατηρείται στο 25% των ασθενών με ψωρίαση και συνοδεύεται από την παρουσία βοθρίων, ονυχόλυσης, δυσχρωμίας και υπονύχιας υπερκεράτωσης ενός ή περισσότερων ονύχων. Η υπονύχια υπερκεράτωση έχει ως συνέπεια την πάχυνση και την ανύψωση του ελεύθερου άκρου της ονυχαίας πλάκας. Παθογνωμονική είναι η ύπαρξη κίτρινης ή κιτρινοπράσινης δυσχρωμικής κηλίδας (κηλίδα ελαίου).
Όπως και να έχει, το διαδίκτυο δεν μπορεί να θέσει τη διάγνωση σε καμία περίπτωση και για καμία νόσο. Την καλύτερη ενημέρωση και αντιμετώπιση θα σας την προσφέρει ο δερματολόγος. Επομένως, αν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από ψωρίαση, απευθυνθείτε σε αυτόν για την απαιτούμενη εξέταση. Μιλήστε, επίσης, στον γιατρό σας στις ακόλουθες περιπτώσεις:
– Όταν η ψωρίαση ξεπερνά το στάδιο της ενόχλησης και σας προκαλεί δυσχέρεια και πόνο.
– Όταν επηρεάζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες.
– Αν σας προβληματίζει για την εμφάνιση του δέρματός σας.
– Αν προκληθούν εκδηλώσεις από τις αρθρώσεις.
– Φυσικά πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή αν δεν ανταποκρίνονται στη χορηγούμενη θεραπεία.
Όσον αφορά τη θεραπεία της ψωρίασης, αυτή αποσκοπεί στη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης των επιδερμικών κυττάρων και άρα στη μείωση της φλεγμονής και των πλακών. Στόχο έχει, επίσης, να απομακρύνει τα λέπια και να εξομαλύνει το δέρμα. Τρεις βασικές θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν: τα τοπικά σκευάσματα, η φωτοθεραπεία και η συστηματική θεραπεία. Ακολουθεί μία σύντομη αναφορά σε κάθε κατηγορία.
Τοπικά σκευάσματα
Σε αυτά περιλαμβάνονται τα κορτικοστεροειδή (θεραπεία εκλογής για βλάβες του προσώπου, του λαιμού, των πτυχών και των γεννητικών οργάνων), τα παράγωγα βιταμίνης D, τα σκευάσματα που περιέχουν πίσσα, η ανθραλίνη και τα ρετινοειδή.
Φωτοθεραπεία
Έχει χρήση σε εκτεταμένη ψωρίαση που δεν υποχωρεί με τοπική αγωγή. Υπάρχουν δύο τύποι, η θεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία Β και η φωτοχημειοθεραπεία.
Συστηματική θεραπεία
Αυτή περιλαμβάνει ανοσοτροποποιητικά φάρμακα (κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη), βιολογικούς παράγοντες (χρησιμοποιούνται κυρίως στην ψωριασική αρθρίτιδα) και ρετινοειδή. Η συστηματική χορήγηση κορτικοστεροειδών πρέπει να αποφεύγεται λόγω του κινδύνου έξαρσης της νόσου μετά τη διακοπή τους.
Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση της ψωρίασης απαιτεί καλή συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ ασθενή και γιατρού, καθώς η θεραπεία είναι εξατομικευμένη και η νόσος μπορεί να εμφανίσει ποικίλες και διαδοχικές φάσεις ύφεσης και επιδείνωσης. Όπως ήδη τονίσαμε, το πιο σημαντικό στοιχείο στη διαχείριση και την αντιμετώπιση είναι η εμπιστοσύνη στον δερματολόγο. Φυσικά ο ίδιος ο ασθενής μπορεί από την πλευρά του να αποφύγει κάποιους από τους εκλυτικούς παράγοντες της νόσου: φυσικά τραύματα του δέρματος (κυρίως να αποφεύγεται ο έντονος ξεσμός), ψυχική υπερένταση (stress), φάρμακα όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και, τέλος, το κάπνισμα και το αλκοόλ.
Είναι σημαντικό να επαναλάβουμε ότι η ψωρίαση είναι μη μεταδοτική, επομένως δε νοείται ψυχολογική επιβάρυνση του πάσχοντος από τον περίγυρό του. Πρόκειται για μία νόσο διαχειρίσιμη, που με τη βοήθεια και τις οδηγίες του δερματολόγου μπορεί να περιοριστεί και να μην επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα του ασθενή.
Πηγές: Δερματολογία ΑΠΘ Φώτης Χρυσομάλλης και Συνεργάτες
Mayo Clinic
