Ο άνθρωπος πριν γράψει, ζωγράφισε. Σε βράχους, σε σπηλιές, σε ό,τι έβρισκε πρόσφορη επιφάνεια ώστε να ζωγραφίσει. Η τέχνη ενός εικαστικού φανερώνει πρωτόγονα αλλά και σύγχρονα ένστικτα, ενέργειες και αναμνήσεις που, με τον άλλο ή τον άλλο τρόπο, ζωντανεύουν χρωματικά έναν κενό καμβά. Η κάθε πινελιά αποκαλύπτει ένα μυστήριο, το κάθε χρώμα κρύβει ένα συναίσθημα και ολόκληρο το έργο μιλά και αφυπνίζει τη φαντασία μας. Η ψυχολόγος, εικαστικός και συγγραφέας, Δήμητρα Νατσκούλη, μοιράζεται απλόχερα τον εσωτερικό της κόσμο και δίνει τροφή να αναλογιστούμε την τέχνη της δημιουργίας, τη συγχρονικότητα και τη μαγεία της έκφρασης.
Επιμέλεια συνέντευξης: Στράτος Λάγιος
Πίσω από κάθε δημιουργία σου κρύβεται και μια ιστορία;
Δεν υπάρχει τίποτα εκεί. Όμως όσα έχω ζήσει – ακόμα και αυτά που δεν θυμάμαι – σμιλεύουν όσα σμιλεύω. Είμαι ένα σημείο και αυτό που με διαφοροποιεί από κάποιον άλλον είναι η ζωντανή μνήμη.
Πριν χρωματίσεις τον καμβά, έχεις δώσει κίνηση, συναίσθημα, παρελθόν, παρόν και μέλλον στο έργο σου;
Πριν χρωματίσω τον καμβά έχω φροντίσει να διώξω τη Δήμητρα. Μου φαίνεται αυτό είναι που με μαγεύει περισσότερο στην δημιουργία. Η απουσία της Δήμητρας κάνει χώρο στην ενεργεια που θέλει να ποτίσει τον καμβά και αναφέρομαι σε ψυχικές ενέργειες – οντότητες που ζουν μέσα μας και αναδιπλώνονται όταν ησυχάζουμε.
Τι σε εμπνέει; Μια μελωδία, οι αναμνήσεις σου, ένα τυχαίο γεγονός στο δρόμο, μια λέξη;
Η σύνδεση με την ψυχή μου με εμπνέει και κατά προέκταση με την συλλογική ψυχή, την anima mundi. Όσα ζούμε είναι μια συμπτωματολογία όσων διαδραματίζονται μέσα στον κόσμο των αιτιών σαν ψυχικά φαινόμενα. Εκεί μέσα αναβλύζει η ζωή. Και εκεί κατανοώ το γιατί όλων όσων εκδηλώνονται εξωτερικά. Εκεί όλα βγάζουν νόημα και όλα ζουν πέρα απο το νοήμα. Αυτή η διάσταση με εμπνέει, με ζωογονεί και με ξεκουράζει.
Αν αναζητήσω την Δήμητρα σε έναν πίνακα, θα βρω ένα κομμάτι της; Την αλήθεια της και τον πόνο της;
Υπάρχει ο ιστορικός άνθρωπος, αυτός δηλαδή που ζει και κινείται μέσα στον χρόνο, ο μυθικός άνθρωπος, η διάσταση μέσα μας που συνδέεται με τους μύθους οι οποίοι με την σειρά τους απορρέουν από τον αρχετυπικό κόσμο και ο θεϊκός άνθρωπος, αυτός που έχει αποχρωματιστεί από ιδιότητες και αν και μέσα σε αυτές συντηχεί με την ευδαιμονία. Όταν ζωγραφίζω απεκδύομαι την προσωπικότητα της ιστορίας μου και ανοίγω στον μυθικό εαυτό. Έτσι ενώ εκφράζω κάποια ποιότητα δική μου, παράλληλα αυτή η έκφραση συντηχεί με το συλλογικό ψυχικό ιδίωμα του ανθρώπινου αποτυπώματος.
Ναι, υπάρχουν στα έργα μου τα αποτυπώματα της ανάσας μου, αλλά και πολλών ανθρώπων που αναγνωρίζουν κάτι δικό τους εκεί.
Η τεχνική σου φαίνεται επηρεασμένη από τον βυζαντινό εικαστικό τρόπο έκφρασης. Ταυτόχρονα ξεφεύγει και είναι κάτι διαφορετικό. Πώς το καταφέρνεις;
Η βυζαντινή τεχνική είναι η βάση μου και την διδάχτηκα όχι μόνο ως τεχνική αλλά και ως τρόπο ζωής, φιλοσοφική προσέγγιση, σύστημα αξιών. Υπηρετεί την ενότητα, τον ρυθμό και την αρμονία έτσι όπως εκφράστηκε από τους μεσογειακούς πολιτισμούς μέσα στον χρόνο.
Όμως, ο ανοιχτός διάλογος με το έργο «με αναγκάζει» να τεντωθώ πέρα από τις γνώσεις μου για να το αποδώσω πιστά. Χρειάζεται όλη η γκάμα της εκφραστικότητάς μου για να αναδιπλώσω την εσωτερική φωνη. Έτσι η έκφραση γίνεται άλλοτε πιο σουρρεαλιστική κι άλλοτε συμβολική ή οραματιστική, θα μου αλλάξει την παλέττα και τον τρόπο που βλέπω το φως και την προοπτική, την συμμετρία και την αρμονία. Δεν έχω κανέναν ενδοιασμό να αναμείξω τεχνικές και προσεγγίσεις ακόμα κι αν θίγουν την παράδοση προκειμένου να αποδώσω όσο πιο πιστά την εσωτερική φωνή.
Η καθημερινή ρουτίνα βοηθά ή κατατροπώνει τη δημιουργικότητα;
Τί είναι η καθημερινή ρουτίνα. Δεν ξέρω. Μερικές φορές εύχομαι να είχα λίγο από αυτό, μήπως και κόπαζε τους αέρηδες που φυσάνε μέσα μου.
Ψυχολόγος, εικαστικός, συγγραφέας. Ποια ειδικότητα σε αντιπροσωπεύει περισσότερο ή αποτελείς ένα κράμα όλων;
Ποταμάκια είναι αυτά να ρέει το νεράκι. Και ποιός ξέρει τί θα βρέξει και τι θα κατεβάσει…
Συνηθίζω να λέω ότι μια ζωή είναι τόσο μεγάλη για να την στριμώχνουμε σε τίτλους «ασφαλείας». Επειδή δεν μου αρέσει όμως να φέρνω τους ανθρώπους σε αμηχανία, ακούω σε όλα τα ονόματα!(γέλιο)
Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα; Σημαίνει κάτι για εσένα;
Ζω κοντά στην θάλασσα και είμαι δική της. Τα πρασινομπλέ της εδώ και χρόνια θεραπεύουν τα μάτια μου.
Πότε άκουσες το κάλεσμα των χρωμάτων και πότε εσύ ανταποκρίθηκες;
Ξεδιπλώθηκαν στην ζωή μου συγχρονικότητες που με οδήγησαν εδώ. Είναι μια μαγική ιστορία το πως έχω βρεθεί εδώ, ελλείψει όμως προσωπικού ενδιαφέροντος για το παρελθόν μου θα σου την στερήσω… Ας πούμε ότι οι σπουδές μου στην ψυχολογία μπόλιασαν την εικαστική μου έκφραση. Ίσχύει βέβαια και το αντίθετο, η τέχνη μου να τροφοδοτεί βιωματικά την επιστήμη μου. Ταιριαστό ζευγάρι, δεν βρίσκεις;
Τι να περιμένουμε από σένα στο μέλλον; Ποια είναι τα σχέδιά σου;
Δυο πρότζεκτ πολυετή θα ήθελα πολύ να τα κλείνω μέσα στον επόμενο χρόνο. Το ένα αφορά την συγγραφή ενός μυθιστορήματος και το άλλο μια σειρά από οραματιστικές κάρτες. Ελπίζω η ζωή να με εκλπήσσει με την φρεσκάδα της και να με καδοθηγεί πάνω και πέρα από τα σχέδια μου.
Δήμητρα, σε ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συνέντευξη. Εύχομαι ό,τι καλύτερο στο δημιουργικό σου μέλλον!
Σε ευχαριστώ και εγώ Στράτο και να ξέρεις ότι οι δικές σου επιτυχίες στον χώρο της τέχνης είναι κινητήριος δύναμη και στο δικό μου έργο!
Για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε τις δημιουργίες της Δήμητρας Νατσκούλη, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.ieripnoi.com
Social media
Facebook: Ieri Pnoi
Instagram: @ieri.pnoi