Η κ. Σοφία Φώτεινα είναι ειδικευμένη στη μέθοδο του Καφέ Σχολειού για οικογένειες και δασκάλα Γιόγκα (RYT 500) Himalayan Yoga Tradition, πιστοποιημένη από την Yoga Alliance, ενώ οι αρχικές σπουδές της αφορούσαν τα οικονομικά και την προσχολική αγωγή. Συνδυάζοντας τις πρότερες σπουδές της ως νηπιαγωγός με τη Γιόγκα, ειδικεύεται σε Γιόγκα για παιδιά και εγκύους στο Καφέ Σχολείο, του μέντορα και δασκάλου της, Κ. Φωτεινού. Εκτός από την Ελλάδα, διδάσκει στην Ινδία, σε γονείς που έρχονται με τα παιδιά τους από όλα τα μέρη του κόσμου για να ασκηθούν στη Γιόγκα των Ιμαλαΐων, ενώ έχει διδάξει και στο Μεράνο και τη Φλωρεντία, της Ιταλίας.
Η ενεργή ενασχόλησή της με τη Γιόγκα και το βάθος των γνώσεών της, μας έδωσε την ευκαιρία και το κίνητρο να της απευθύνουμε ορισμένες ερωτήσεις σχετικές με τη διδασκαλία, τη θέση και το μέλλον της Γιόγκα στο σύγχρονο ελληνικό κοινωνικό πλαίσιο.
Επιμέλεια Συνέντευξης: Ματίνα Γρόλλιου
- Κ. Φωτεινά, μετά από σπουδές σε Οικονομικά και Παιδαγωγική, πώς και γιατί αποφασίσατε να αφιερωθείτε στη Γιόγκα ως μαθήτρια και μετέπειτα ως δασκάλα;
Πιστεύω πως ό,τι έκανα, σπουδές, οικογένεια, δουλειά-λειτούργημα, ακολουθούσε την πορεία της ανάπτυξής μου. Όταν ξεκίναγα τη Γιόγκα το 2010, ξεκίνησα για ένα ταξίδι που με έλκυε, δεν ήξερα γιατί. Από τότε πηγαίνω 2-3 φορές το χρόνο, για σπουδές, για σιωπές ή για να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στο Rishikesh, στη Βόρεια Ινδία, στο Ashram «Swami Rama Sadhaka Grama», όπου διδάσκεται η Himalayan Yoga Tradition, όπως την παρέδωσε ο Patanjali, από μια γενεαλογία δασκάλων που οι τελευταίοι σύγχρονοί μας ήταν ο Swami Rama των Ιμαλαΐων και ο Swami Veda Bharati. Για μένα η Γιόγκα ενώνει όλες τις δυνάμεις που μπορούν να βοηθήσουν την ανάπτυξη των παιδιών, τους γονείς, μια σοφία πολλών αιώνων και την αγάπη όλων μας.
- Έχοντας μαθητεύσει δίπλα σε μεγάλους δασκάλους της Γιόγκα στην Ινδία, υπήρξε κάποιο μήνυμα/μάθημα το οποίο σας άλλαξε τη ζωή και τον τρόπο που βλέπετε τα πράγματα;
Μεγάλο μάθημα. Όταν είμαστε σε επαφή με τον εσωτερικό μας Εαυτό, με το Βάθος μας, ή όποιο άλλο όνομα θέλουμε να του δώσουμε, και ξέρουμε γιατί έχουμε έρθει σε αυτήν την ζωή και το ακολουθούμε, δεν είμαστε ποτέ πια μόνοι. Τα πράγματα έρχονται σε μας, αυτά που πρέπει, ρέουν, γίνονται απλά, άφθονα και όμορφα. Και αυτά που δεν θέλουμε, ή δεν πρέπει, δεν γίνονται και είμαστε ευγνώμονες και στις δύο περιπτώσεις. Βέβαια για να φτάσουμε σε αυτό, έχει προηγηθεί εσωτερική δουλειά με αυτοπειθαρχία.
- Ασχολείστε ιδιαίτερα με τη Γιόγκα για παιδιά και εγκύους. Τι σας ώθησε να επικεντρωθείτε σε αυτού του είδους τη Γιόγκα;
Πάντα η αγάπη μου ήταν τα παιδιά. Έψαχνα το ξεκίνημα του ανθρώπου σε αυτήν τη ζωή. Όσο πιο πίσω μπορώ να πάω. Στην κοιλιά της μάνας; Όχι, πιο πίσω. Στη σύλληψη; Ακόμα πιο πίσω, τρία χρόνια πριν. «Και πώς το ξέρουμε ότι είναι τρία χρόνια πριν;» με ρωτούν. Είναι η στιγμή που περνά για πρώτη φορά από το νου μιας μέλλουσας μάνας η σκέψη: «Ωραία ήταν η ζωή μου μέχρι εδώ. Δεν θα ήταν όμορφα να είχα/με και ένα παιδάκι;» Αυτή είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει την προετοιμασία της μητέρας ή των γονιών, σύμφωνα με τη Γιόγκα των Ιμαλαΐων.
- Ζούμε σε περίοδο δεινής οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Πώς βλέπετε τον αριθμό προσέλευσης στο Καφέ Σχολείο και ειδικότερα σε προγράμματα όπως η Γιόγκα για παιδιά και εγκύους; Πώς ερμηνεύετε την κατάσταση (μείωση, διατήρηση, ή αύξηση των μαθητευομένων);
Σχετικά με τη Γιόγκα ξεκίνησα μέσα στην κρίση, οπότε δεν έχω μέτρο σύγκρισης. Απλά μπορώ να πω ότι ο Έλληνας βάζει σε προτεραιότητα τα παιδιά του και δεν λυπάται χρόνο, χρήμα και κόπο γι’ αυτά, ανάλογα με τις δυνατότητές του. Σε σχέση όμως με την Αυτογνωσία της μεθόδου «Κώστας Φωτεινός Καφέ Σχολειό», που λειτουργεί 38 χρόνια τώρα στην Ελλάδα, οι άνθρωποι που έρχονται περισσότερο είναι όσοι έχουν συναντήσει μια μεγάλη δυσλειτουργία στη ζωή τους. Ενώ παλιότερα οι περισσότεροι έρχονταν συχνότερα για να γνωρίσουν τον Εαυτό τους και πριν αντιμετωπίσουν σοβαρά θέματα ζωής.
- Η μαθητεία και συνεργασία σας με τον κ. Φωτεινό σας έφερε στο Καφέ Σχολείο. Υπήρξαν δυσκολίες κατά τη λειτουργία του σχολείου και αν ναι, σε τι εντοπίζονταν;
Στο Καφέ Σχολειό με έφερε το 1979 η Μαρία Φωτεινού, που ήταν καθηγήτριά μου φιλόλογος στο γυμνάσιο. Ο άντρας της, ο Κώστας Φωτεινός, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μοντρεάλ τότε, ίδρυσε το Καφέ Σχολειό στην Ελλάδα την ίδια χρονιά. Δεν θυμάμαι καμία δυσκολία όσο μαθήτευα και κατά τη διάρκεια της μετέπειτα συνεργασίας μας. Σίγουρα θα υπήρξαν στιγμές που μας προβλημάτισαν, όμως τις θυμάμαι σαν ευκαιρίες για να μάθουμε κάτι από τα γεγονότα της ζωής μας, όπως για παράδειγμα όταν μας «έριχνε στα βαθειά» για να μάθουμε «να μην διδάσκουμε» αλλά «να διευκολύνουμε» ή όταν είχαμε θέματα σχέσης οι συνεργάτες μεταξύ μας πώς να τα ξεπερνάμε με εμπάθηση, συγχώρεση και ευγνωμοσύνη.
- Μια περίοδο, υπήρξε στην Ελλάδα, ένα κύμα εχθρότητας προς τη Γιόγκα ως πρακτική. Υποστηρίχθηκε πως συνιστά προσευχή προς θεούς της Ανατολής και πως είναι ασυμβίβαστη με τη ζωή των χριστιανών. Τι απαντάτε σε τέτοιου είδους ισχυρισμούς;
Έχουν δίκιο όσοι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει Γιόγκα, όπως άλλωστε οι πιο πολλοί από εμάς τους δυτικούς. Δύο είναι οι παρανοήσεις που έχω ακούσει: Ή ότι είναι άσκηση για το σώμα ή ότι είναι θρησκεία. Η Γιόγκα όμως είναι επιστήμη, είναι φιλοσοφία που προτείνει έναν τρόπο ζωής που έχει να κάνει αρχικά με τον νου αλλά και με το σώμα. Και αυτός ο τρόπος ζωής είναι γεμάτος αγάπη προς τον εαυτό και προς τον συνάνθρωπο.
- Αναφορικά μ αυτό, θεωρείτε πως Γιόγκα και Ορθοδοξία μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά;
Απολύτως. Στο άσραμ που συχνά επισκέπτομαι στην Ινδία, ανάβει το καντήλι μέρα και νύχτα στην Παναγία με τον Χριστό στην αγκαλιά της, γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, αναφέρονται συχνά στις διδασκαλίες του Χριστού, κτλ. δεν βλέπω γιατί να μην μπορεί να συνυπάρξει η Γιόγκα και η Ορθοδοξία και στην Ελλάδα.
- Αντιμετωπίζει η σχολή δυσκολίες λόγω τέτοιων απόψεων ή δε σας επηρεάζουν;
Για μας, όλες οι απόψεις είναι σεβαστές. Πάντα θα υπάρχουν διαφορετικές από τις δικές μας απόψεις. Μπορούμε να επιλέξουμε τι θα κάνουμε με αυτές, αν θα μας επηρεάζουν αρνητικά ή θετικά. Εμείς επιλέγουμε να μας «επηρεάζουν» σαν άσκηση για να μάθουμε να δεχόμαστε και να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα.
- Πώς βλέπετε το μέλλον της σχολής αλλά και της πρακτικής της Γιόγκα στην Ελλάδα σε βάθος χρόνου;
Πιστεύω πως όσο περνά ο καιρός τόσο περισσότερο θα αναζητούν οι άνθρωποι τη Γιόγκα σαν έναν από τους δρόμους που οδηγούν στην ειρήνη, με τον εαυτό μας και τους γύρω μας, για να συγκεντρωνόμαστε και να πετυχαίνουμε τους στόχους μας χωρίς άγχος και στρες, με εμπιστοσύνη στον εαυτό. Για να έχουμε συνείδηση της ολότητας, της ενότητας με τη φύση, με τον Θεό. Για να νιώθουμε πως είμαστε όλοι μαζί στην πορεία της εξέλιξής μας, οι άνθρωποι μαζί με τα ζώα και τα φυτά, αναπόσπαστο μέρος της μάνας γης. « …γνωρίζοντας ότι η θεραπεία του σώματος βρίσκεται στο σώμα και η υγεία ολόκληρου του ανθρώπου βρίσκεται στο νου… η ομιλία θα είναι μαλακιά και δεν θα κουβαλά σιγουριά που τρέφεται από το εγώ… ούτε η θέση του θα είναι επίδειξη δύναμης αλλά ένας τρόπος για να ικανοποιεί την έμφυτη ορμή να υπηρετεί με ταπεινότητα αγάπης. …Άντρες και γυναίκες θα λατρεύουν τις ωραίες ψυχές ο ένας του άλλου… μέσα σε λατρεία θα μάθουν να ενώνονται ο ένας με τον άλλο και όχι μέσα στην οδύνη της λαγνείας που δεν προσέχει τη Θεότητα της οποίας ο ναός είναι ο σύντροφος που αγκαλιάζει.» (Τα Πουλιά της νύχτας, του Swami Veda Bharati σελ 294-6, εκδόσεις Καφέ Σχολειό)
Ευχαριστούμε θερμά την κ. Φώτεινα Σοφία για την διαφωτιστική και άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν περισσότερα για το έργο της κ. Φώτεινα και το Καφέ Σχολείο στην Ελλάδα ο παρακάτω σύνδεσμος αποτελεί καλή ευκαιρία για μια πρώτη γνωριμία και εξερεύνηση:
Καφέ Σχολείο: http://www.cafecole.gr/