Την Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου παρακολουθήσαμε την παράσταση «Ένας Εχθρός του Λαού» στο Studio Μαυρομιχάλη, στην γραφική συνοικία των Εξαρχείων. Ο Θεατρικός Οργανισμός Νέος Λόγος, ενσάρκωσε το κλασικό έργο του Ίψεν σε μία σύγχρονη εκδοχή του, κάνοντας το κοινό να αναβιώσει την τότε κοινωνικοπολιτική κατάσταση της Νορβηγίας, στο σήμερα.
Η παράσταση εκ πρώτης όψεως, φάνηκε να ενθουσιάζει τους θεατές, καθώς η πρωτότυπη έναρξη του έργου με τις αερόβιες ασκήσεις των ηθοποιών επί σκηνής, έδωσε μία μεταμοντέρνα νότα ευθυμίας στον χώρο. Το καλωσόρισμα αυτό, «αγκάλιασε» σφιχτά το κοινό, γεφυρώνοντας αναμφίβολα τη σχέση μεταξύ θεατή και ηθοποιού. Με άλλα λόγια, η οικειότητα εντός του θεατρικού χώρου υπήρξε αισθητή εξ’ αρχής, ενώ ήταν απομακρυσμένη από τα τετριμμένα.
Η συνολική εικόνα του έργου είχε μεταμοντέρνες επιρροές, διατηρώντας το κεντρικό θέμα ακέραιο. Οι σκηνοθετικές οδηγίες του Φώτη Μακρή ήταν κομμένες και ραμμένες στα μέτρα της σύγχρονης κοινωνικής παθογένειας, παρόλο που ο Ίψεν έκανε αναφορές στην χρονική περίοδο του 1882-1883.
Ο σκηνοθέτης φάνηκε να βασίστηκε πάνω στο σωματικό θέατρο, αφού η κινησιολογία και η σωματικότητα των ηθοποιών ήταν έντονες και εξαιρετικά εκφραστικές. Επίσης, οι χορογραφίες ήταν τόσο φρέσκιες και νεανικές, όσο και εντυπωσιακές. Ακόμα, ο λόγος διαπνεόταν από μια «άκρως» επαναστατική χροιά, δίνοντας έμφαση στα πολιτειακά ζητήματα του έργου.
Το σκηνικό, το οποίο και επιμελήθηκε η Μαρία Μπενάκη, ήταν απλό και λιτό, σχεδόν γυμνό θα τολμούσε να πει κανείς. Αναμφισβήτητα, οι υπερβολές στο σκηνικό, εάν υπήρχαν, θα ήταν περιττές μπροστά στις ανατρεπτικές μουσικές επιλογές της Στέλλας Κρούσκας και στον ατμοσφαιρικό φωτισμό του Νίκου Βλασόπουλου. Ένα μινιμαλιστικό δάπεδο σε στυλ σκακιέρας και οι δυνατές ερμηνείες έκαναν την διαφορά, καθώς ήταν αρκετά για να καθηλώσουν τους θεατές. Επιπλέον, η χρήση των σκηνικών αντικειμένων ήταν καθαρά πρακτική ή και συμβολική. Τρανταχτό παράδειγμα αποτέλεσε το ηλεκτρικό πατίνι της Δημάρχου (Στέλλα Κρούσκα), το οποίο πιθανόν να υποδήλωνε την άρχουσα τάξη μιας καπιταλιστικής κοινωνίας. Παρομοίως, η επιδεικτικά ακριβή τσάντα της Δημάρχου, αποτέλεσε σύμβολο πλούτου και κυριαρχίας, αναδεικνύοντας έτσι την υψηλή κοινωνική της θέση.
Οι ενδυματολογικές επιλογές της Μαρίας Μπενάκη ταίριαζαν γάντι στο προφίλ των χαρακτήρων, καθώς αντιστοιχούσαν στην κοινωνική τους τάξη και αντικατόπτριζαν την ιδιοσυγκρασία τους. Σε γενικές γραμμές, οι χαρακτήρες ήταν σύγχρονοι. Τα κοστούμια ήταν απλά και καθημερινά, όπως αρμόζει σε μια αστική τάξη. Ο πρωταγωνιστής του έργου, Δρ. Τόμας Στόκμαν (Φώτης Μακρής), ήταν λιτά ντυμένος με κύρος. Η γυναίκα του, Κατρίνα Στόκμαν (Κλεοπάτρα Τολόγκου), ήταν ντυμένη με σεμνά και καθημερινά ρούχα, τα οποία αντιστοιχούσαν σε μία ήρεμη γυναικεία φιγούρα, με κύρια ενασχόληση της τα οικιακά. Η κόρη τους, Πέτρα (Μαριέλα Δουμπού), απέπνεε κάτι το νεανικό και επαναστατικό.
Συνοπτικά, το κλασικό έργο του Ίψεν γίνεται τόσο επίκαιρο όσο ποτέ. Αναμφίβολα, θίγει λεπτά θέματα της σύγχρονης τεχνοκρατικής κοινωνίας, όπου (αδίκως) η πλειοψηφία υπερνικά, ενώ η μειοψηφία «καταδιώκεται» από τους πολλούς. Ο πλούτος και η εξουσία, είναι αρκετά για να χαλιναγωγήσουν τη μάζα της λαϊκής τάξης, εθελοτυφλώντας στο όνομα της στυγνής αλήθειας. Στην προκειμένη περίπτωση, η πολιτεία θυσιάζει το κοινό καλό στο βωμό του κέρδους, εθελοτυφλώντας για τα μολυσμένα λουτρά και κατ’ επέκταση για την υγεία των πολιτών. Το οικονομικό και πολιτικό συμφέρον λοιπόν, θα φιμώσει την αλήθεια, διατηρώντας την ψευδαίσθηση της ευμάρειας. Με άλλα λόγια, εάν ξεφύγεις από το κοπάδι, θα σε κατασπαράξουν οι λύκοι. Εάν ξεφύγεις από τη μάζα, θα γίνεις εχθρός του λαού.
