Η Ωραία της Νύχτας είναι ένα βιβλίο της Ελένης Γκίκα από τις εκδόσεις Διάπλαση και βρέθηκε στα χέρια μου κατά τύχη, όπως άλλα κι άλλα που αγνοείς την ύπαρξή τους και βρίσκονται στα χέρια σου απρόοπτα.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που πιστεύει στη δύναμη της γυναίκας, στη δύναμη μιας γυναίκας μόνη απέναντι σε όλον τον κόσμο, μια γυναίκα που επιβιώνει, μια γυναίκα που αναγεννιέται μέσα από τις στάχτες της.
Το βιβλίο χτίζεται με την εναλλαγή πολλαπλών αφηγήσεων, τη φωνή τριών γυναικών, τριών γενεών που αφηγούνται την ιστορία τους για να διαψεύσουν τις φήμες, να διαλύσουν τις υπόνοιες και να βρουν ειρήνη με τον εαυτό τους.
Η μία από τις αφηγήσεις βασίζεται, μάλιστα, σε μια αληθινή ιστορία που έλαβε μέρος στο Κορωπί, όπου μεγάλωσε και η συγγραφέας. Μια δολοφονία γυναίκας από την 26χρονη ερωμένη του άντρα της. Η ιστορία λειτούργησε προκάλεσε μια ανεξήγητη έλξη στη συγγραφέα και αποτέλεσε την έμπνευση πίσω από το βιβλίο.
Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του βιβλίου είναι το άρωμά του: ο κήπος της Φωτεινής κατακλύζει το βιβλίο, κάθε μικρό ή μεγάλο φυτό με τις ιαματικές του ιδιότητες εμφανίζεται στις σελίδες άλλοτε για να λειτουργήσει ως βάλσαμο στις ηρωίδες κι άλλοτε συμβολικά.
Η συγγραφέας, επίσης, αποδίδει μια γλυκιά νότα στο βιβλίο με συχνές αναφορές σε συγγραφείς και γνωστές φράσεις από βιβλία που έχουν δοξαστεί και αγαπηθεί. Φυσικά, ένα βιβλίο που θα το χαρακτήριζα ηθογραφικό δε λείπουν και οι περιγραφές του φυσικού τοπίου που εξελίσσεται η δράση. Η ιστορία ενός Τόπου, ένα ελληνικό χωριό μέσα στο βουνό, οι παραδόσεις, ο τρόπος ζωής, όλα όσα υφαίνουν μια μικρή, κλειστή ελληνική κοινωνία.
Ο κεντρικός άξονας του βιβλίου, φυσικά, είναι η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία, στη γειτονιά, στην οικογένεια. Γυναίκες παντρεμένες με τον άντρα που τις κακοποιεί, μητέρες εξαπατημένες, σύζυγοι που την ύστατη στιγμή με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εκδικούνται τον κακοποιητικό σύντροφό τους. Γυναίκες που θεωρούνται θύματα σε όλη τους τη ζωή βρίσκονται ξαφνικά στη θέση του θύτη. Όπως όλοι όσοι υποφέρουν από μια κακοποιητική σχέση, θεωρούν τον εαυτό τους υπαίτιο για όλα όσα τους συμβαίνουν και η μοιραία πράξη μια αμαρτία που πρέπει να τις βαραίνει ως το τέλος της ζωής τους.
Γιατί, όμως, η Ωραία της Νύχτας; Όποιος φοβάται τη μέρα, τη φασαρία, τον Άνθρωπο, κρύβεται τη νύχτα. Κατεβαίνει στο υπόγειο, κλειδώνεται. Κρύβεται από την κοινωνία, σιωπά για να μην την ακούσει η γειτονιά, σιωπά για να μην την ακούσουν τα παιδιά της.
Το βιβλίο της Γκίκα είναι μια κραυγή βοήθειας. Προσπαθεί να κάνει τις γυναίκες του βιβλίου, δικές μας γυναίκες, όχι άγνωστες, να τις φέρει κοντά μας, να μας κάνει να «δούμε» και να «ακούσουμε». Η σιωπή είναι συνένοχη, να μας το υπενθυμίσει.
Περιγραφή
Το μεγάλο και το ακατανόητο το ζεις. Φραγκοδίφραγκα θα είναι πάντοτε εκείνα που γράφω. Καταλαβαίνω καλύτερα τη σιωπή. Είναι η μόνη παράφορα εύγλωττη, η μόνη αξιοπρεπής. Αλλ’ άνοιξε ο χρόνος κι έχουν γίνει κουβάρι ό,τι θυμάμαι, ό,τι συμβαίνει κι εκείνο που κρύβεται αινιγματικά μια ζωή. Τον πονάω τον τόπο μου. Είμαι ο τόπος. Ξερολιθιά στις ξερολιθιές.
Είναι η είδηση του καλοκαιριού: ένα νέο κορίτσι 26 χρονών σκοτώνει την πρώην γυναίκα του συντρόφου της. Η γιαγιά της, επίσης στα 26 της, είχε κάψει τον άντρα της πάνω από μισό αιώνα πριν. Η αφηγήτρια, που περνούσε έξω από “το σπίτι της φόνισσας” για να πάει στο σχολείο όταν ήταν παιδί, θα προσπαθήσει να συναντήσει τη γιαγιά-φόνισσα με τον μόνο τρόπο που ξέρει: στο χαρτί.
Μέσα από τις παράλληλες και αλληλοσυμπληρούμενες αφηγήσεις τριών γυναικών, αλλά και με εγκιβωτισμένα ντοκουμέντα από εφημερίδες και σημειώσεις για θεραπευτικά βοτάνια για τις ασθένειες της καρδιάς, ξετυλίγονται τα μυστικά ενός πανάρχαιου τόπου, η σχέση μάνας-κόρης, η μοίρα της γυναίκας, η αρρώστια του έρωτα, η επιθυμία, η ενοχή, και μια προσωπική ιστορία που εντέλει γίνεται οικουμενική.
Το χρονικό δύο φόνων, μια οικογενειακή σάγκα, και η οργανική σχέση της συγγραφέως με τους ήρωές της. Ή αλλιώς: δυο φόνοι, δυο έρωτες, ένα μυθιστόρημα, ένας κήπος και ένας Τόπος – ένας Τρόπος ζωής.
Η Ελένη Γκίκα γεννήθηκε το 1959 στο Κορωπί. Δημοσιογράφος και βιβλιοκριτικός στο “Αντί”, στις “Εικόνες”, στο “Έθνος” και στο “Έθνος της Κυριακής” από το 1983, έχει ασχοληθεί με το μυθιστόρημα, το διήγημα, την ποίηση, το παραμύθι, έχει συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις και έχει επιμεληθεί βιβλία και σειρές. Κυκλοφορούν τριάντα τρία βιβλία της. Δεκαπέντε μυθιστορήματα, έντεκα ποιητικές συλλογές, δύο συλλογές με διηγήματα, ένας τόμος με συνεντεύξεις και τέσσερα παραμύθια. Το βιβλίο της “Η γυναίκα της βορινής κουζίνας” (εκδόσεις Καλέντη) ήταν υποψήφιο για το βραβείο Αναγνωστών το 2012.
Άρθρα, συνεντεύξεις και κριτικές της έχουν δημοσιευθεί σε πολλά περιοδικά [“Περίπλους”, “Διαβάζω”, “Νέα Ευθύνη”, “diastixo”, “diavasame”, “Literature” κ.ά.] Ανήκει στην εκδοτική ομάδα του διαδικτυακού περιοδικού Fractal.
