Όταν ήμουν μικρή, θυμάμαι η μαμά μου μου έπαιρνε κάτι βιβλιαράκια στων οποίων τις σελίδες υπήρχαν κάτι εικονίτσες κρυμμένες κάτω από την εικονογραφημένη σελίδα. Αρκούσε να ανασηκώσεις εκείνο το χαρτόνι και να δεις τι κρύβεται από κάτω. Από πάντα περίεργη μέχρι θανάτου, αυτά τα βιβλία έδιναν τροφή στην επιθυμία μου για περιπέτεια γιατί κάθε φορά που ανασήκωνα το χαρτόνι κάτι καινούριο και ανεξερεύνητο απλώνονταν μπροστά μου, έτοιμο να το εξερευνήσω εγώ. Η αγάπη μου για αυτά τα βιβλία, με το πέρασμα του χρόνου, δεν εξασθένησε. Σε ηλικία 12 ετών, αν δεν κάνω λάθος, επισκέφθηκα την έκθεση Da Vinci.
Μετά την περιήγηση στα εκθέματα και την ενημέρωση από την ξεναγό για τις πρωτοποριακές μηχανές που είχε συλλάβει και είχε φτιάξει αυτός ο μέγας εφευρέτης, πήγαμε να δούμε όλα αυτά που πρόσφερε για αναμνηστικά το μαγαζί του μουσείου (λέω μουσείο, αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν ένα μουσείο που βρίσκονταν εκεί μόνιμα αλλά απλώς ένα κτήριο το οποίο εκείνη τη στιγμή φιλοξενούσε την έκθεση Da Vinci που νομίζω ότι έχει γυρίσει ολόκληρη την Ελλάδα). Ανάμεσα στις μακέτες από τα εκθέματα διέκρινα ένα τεράστιο βιβλίο που έμοιαζε να έχει βγει από τα βάθη των αιώνων. Επρόκειτο για το βιβλίο Τα αινίγματα του Leonardo Da Vinci. Μου κίνησε την περιέργεια και το αγάπησα από την πρώτη στιγμή καθώς το εξώφυλλο του ήταν σκληρόδετο, το βιβλίο ήταν μεγάλο και είχε την όψη βιβλίου βγαλμένου από τον 15ο αιώνα. Και όλα αυτά δεν έφταναν, έμπαινε μέσα σε ένα οριζόντιο κουτί που απ’ έξω υπήρχε ο πίνακας “Ο Μυστικός δείπνος” του Leonardo Da Vinci. Το άνοιξα και βρέθηκα μπροστά στην ιστορία της ζωής του Λεονάρντο, στις σχέσεις του με τους Μεδίκους και την πορεία του ως ζωγράφος, ως ανατόμος και ως εφευρέτης. Στις χαρτονένιες σελίδες του υπήρχαν θήκες όπου έκρυβαν τις προσωπικές του σημειώσεις όσο μελετούσε την ανατομία των πουλιών για να φτιάξει μια μηχανή που πετάει, γράμματά φίλων που προορίζονταν για αυτόν, το σημείωμα του παππού του την ημέρα που γεννήθηκε ο Λεονάρντο στο Βίντσι της Ιταλίας… Αυτά, μαζί με χειρόγραφα, χαρτιά που παρουσίαζαν την Μόνα Λίζα και τον άνθρωπο του Βιτρούβιου ήταν αρκετά για να ερωτευτώ αυτό το βιβλίο και να το κάνω δικό μου.
Αυτή είναι η δική μου ιστορία με τα παραθυράκια των βιβλίων. Τα βιβλία με τις κρυμμένες εικόνες δεν είναι πρόσφατη ανακάλυψη. Ήδη από την αναγέννηση-για να μην πω από την αρχαιότητα-υπήρχαν κοντά μας και διασκέδαζαν τον κόσμο. Και δεν απευθύνονταν σε παιδάκια, όπως σήμερα, όχι, απευθύνονταν σε ενήλικες. Μα, τι θα μπορούσε να δει σε ένα τέτοιο βιβλίο ένας ενήλικας; Θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς. Και τότε εγώ θα σας υπενθυμίσω την ιστορία με το βιβλίο του Λεονάρντο(το οποίο δεν απευθύνονταν σε παιδάκια) και θα σας πω πως σε τέτοια βιβλία κατά την Αναγέννηση εμφανίζονταν άλλοτε η ανατομία του σώματος και άλλοτε η κίνηση των ουράνιων σωμάτων. Πολύ ενδιαφέρουσα η σύλληψη των εκδοτικών της εποχής, η οποία όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Δημιούργησε κάποια έργα τα οποία προκαλούν το σιγανό χιχίρισμα αθώων κοριτσιών.
Στη διάρκεια του 16ου αιώνα, τα χνάρια κάποιου τον οδηγούν στην Βενετία της Ευρώπης, μια πανέμορφη πόλη γεμάτη ρομαντισμό και… χαλαρά ήθη. Ο Donatto Bertelli φτιάχνει εκεί κάποιες πολύ… ξεχωριστές εικόνες: εικόνες με παραθυράκια οι οποίες απευθύνονταν σε ευκατάστατους τουρίστες που επισκέπτονταν την πόλη. Στις παρακάτω εικόνες θα δείτε ένα δείγμα αυτών των εικόνων, όπου οι εκδοτικοί της εποχής έκαναν βιβλία εκμεταλλευόμενοι την χαλαρότητα της πόλης έναντι του συντηρητισμού που επικρατούσε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Έτσι, ο τουρίστας που επισκέπτονταν την Βενετία είχε κάτι ξεχωριστό να θυμάται από αυτήν την πόλη.
Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει αυτά τα βιβλία ως το Play boy της εποχής! Φυσικά δεν διαθέτει τις τολμηρές εικόνες του γνωστού περιοδικού, όμως μην ξεχνάμε σε ποια εποχή βρισκόμαστε! Θεωρώ πολύ δημιουργική αυτή τη σύλληψη των ανθρώπων της Βενετίας να φτιάξουν τέτοιες εικόνες καθώς χτυπάει αμέσως σε κάτι το οποίο κάνει τους ανθρώπους να ιντριγκάρονται: το απαγορευμένο. Ανασηκώνοντας κανείς το χαρτόνι που παριστάνει το φουστάνι εκείνης της κυρίας, αυτό που είναι από κάτω δεν είναι δοσμένο σύμφωνα με τους κανόνες της ελευθερίας, αλλά σύμφωνα με τους κανόνες της περιέργειας και της παράβασης των «νόμων». Οπότε, πως γίνεται αυτά τα συγκεκριμένα βιβλία να μην γίνουν ανάρπαστα;
Τέτοια βιβλία συνέχισαν την πορεία τους μέχρι σήμερα, όπου 5 αιώνες μετά την έκδοση των τολμηρών βιβλίων της Βενετίας, έφτασαν να εκδίδονται-με μεγάλη επιτυχία- στην πλειοψηφία τους για παιδάκια, όπου πίσω από τα παραθυράκια κρύβονται λαγουδάκια, νεράιδες και ξωτικά.
*Πληροφορίες αντλήθηκαν από την Βικιπαιδεία και από το Διόπτρα blog.
