Όντας οπαδός του Stephen King, κάθε φορά που διαβάζω ένα βιβλίο του θυμάμαι και πάλι για ποιόν λόγο είναι απο τους κορυφαίους και πιο επιτυχημένους Αμερικανούς συγγραφείς αυτής της εποχής. Επιπλέον, καταλαβαίνω γιατί είναι απο τους πιο αποτελεσματικούς, αν όχι ο πιο αποτελεσματικός, συγγραφείς τρόμου. Το Salem’s Lot είναι απο τα πιο αποτελεσματικά βιβλία τρόμου της σύγχρονης εποχής.
Μια μικρή εισαγωγή
Το Salem’s Lot διαδραματίζεται στον Τζερούσαλεμς Λοτ, μια μικρή επαρχειακή πόλη στο Μέιν της Αμερικής, την δεκαετία του 1970. Ο κεντρικός πρωταγωνιστής είναι ο επιτυχημένος συγγραφέας Μπεν Μίαρς, ο οποίος επιστρέφει στην γενέτειρα του για να εμπνευστεί για ένα νέο βιβλίο του και ενδόμυχα να αντιμετωπίσει τους παιδικούς του φόβους: το εγκατελελειμένο σπίτι των Μάρστεν στην κορυφή του λόφου.
Κατά την διάρκεια της διαμονής του στο Λοτ, ο Μπεν Μίαρς και άλλοι κάτοικοι του χωριού -εκ των οποίων μερικοί είναι και κεντρικοί χαρακτήρες- αντιλαμβάνονται ότι όταν πέφτει η νύχτα στο χωριό περίεργα φαινόμενα αρχίζουν να παίρνουν τόπο. Εξαφανίσεις και αρκετά πτώματα εμφανίζονται στο Λοτ και τα πάντα φαίνεται να έχουν ένα κοινό παρονομαστή: το σπίτι στον λόφο. Ο Μπεν γνωρίζει την Σούζαν την οποία ερωτεύεται -γιατί εννοείται πως πρέπει να υπάρχει και το ερωτικό στοιχείο- , τον νεαρό Μάρκ, τον γιατρό Τζέιμς , τον πατέρα Κάλαχαν και ξανασυναντά τον φίλο του και καθηγητή Ματ. Ο Μπεν θα συνεργαστεί με αυτούς και μερικούς χαρακτήρες ακόμη, με σκοπό να ξεσκεπάσει αυτό το μυστήριο που πέφτει σαν μαύρο πέπλο πάνω απο το Λοτ. Είναι όλα αυτά απλές συμπτώσεις, ένας ψυχοπαθής ή κάτι άλλο πιο δυνατό και απόκοσμο; Ετοιμαστείτε να μάθετε απο τις σελίδες του βιβλίου αυτού.
Η δομή του βιβλίου
Το Salem’s Lot είναι ένα βιβλίο που δεν έχει μια στεθερή ροή την οποία όμως διατηρεί απο την οπτική πολλών διαφορετικών χαρακτήρων. Το Salem’s Lot δεν είναι μια επικεντρωμένη σε ένα πρόσωπο εμπειρία, αλλά πρώτα παρουσιάζει σχεδόν όλους τους χαρακτήρες, την καθημερινή τους ρουτίνα, τις συνήθεις τους και την ψυχοσύνθεση τους. Επιπροσθέτως, βλέπουμε σαν θεατές πως όλοι αυτοί οι χαρακτήρες αντιμετωπίζουν και βλέπουν την κατάσταση που επικρατεί στον χωριό τους. Πολλοί απο αυτούς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και παίζουν άλλοτε πρωταγωνιστικό και άλλοτε δευτερεύοντα ρόλο , σαν γρανάζια , ώστε να προχωρήσει η πλοκή περαιτέρω.
Έτσι, λοιπόν καταλαβαίνει κανείς ότι ο King προσπαθεί να δώσει στον αναγνώστη όλα εκείνα που χρειάζονται, ώστε να “γνωρίσει” μέσα απο τις σελίδες ένα ολόκληρο χωριό και -σχεδόν- όλους τους κατοίκους αυτού. Στην αρχή το εγχείρημα αυτό ίσως μοιάζει δαιδαλώδες και πρωτόγνωρο, καθώς προσπαθεί ο συγγραφέας να εισάγει τόσους πολλούς χαρακτήρες που ο αναγνώστης δεν θα θυμάται καν. Αλλά, ο King το κάνει με τόση μαεστρία που όχι απλά θα τους θυμάστε όλους ,αλλά θα θέλετε να διαβάσετε και περισσότερα για αυτούς.
Η αποτελεσματικότητα του τρόμου
Τι είναι όμως αυτό που κάνει το Salem’s Lot και σχεδόν κάθε βιβλίο του King τόσο αποτελεσματικό στον τρόμο; Διαβάζοντας το συγκεκριμένο βιβλίο κατάλαβα ότι αυτό που κάνει ο King τόσο καλά δεν είναι ούτε οι περίτεχνες λέξεις , ούτε τίποτα παρόμοιο. Τα τρία στοιχεία του king-ικού τρόμου είναι τα εξής: timing, περιγραφή εικόνων και υποσυνείδητοι φόβοι.
Το timing είναι η ικανότητα του King να πιάνει τον αναγνώστη εντελώς απροετοίμαστο. Στο σημείο που νιώθεις “ασφαλής” – τόσο εσύ, όσο και οι φιγούρες του βιβλίου-, σε εκείνο το σημείο έρχεται ο King και σου δίνει να καταλάβεις ότι ποτέ δεν πρέπει να νιώθεις “ασφαλής” με τα βιβλία του, αλλά πάντα να αγχώνεσαι.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η περιγραφή εικόνων και ίσως το πιο σημαντικό απο όλα. Ο Stephen King καταφέρνει με μοναδικό τρόπο και δεξιοτεχνία να περιγράφει εικόνες τόσο σκοτεινές, ζοφερές και τρομαχτικές στο σύνολο τους, που καταφέρνουν να κάνουν τον οποιοδήποτε , τουλάχιστον, να ανατριχιάσει. Ξέρει τι είναι αυτό που θα φοβήσει τον αναγνώστη και θα τον κάνει να αγχωθεί. Καταφέρνει να δημιουργεί εικόνες τόσο ανατριχιαστικές και συνάμα απλές, ώστε ο καθένας να τις καταλάβει, να τις αναπαραστήσει και να τις αποτυπώσει στο μυαλό του. Τέλος, έχουμε τους υποσυνείδητους φόβους.
Όσον αφορά το τρίτο αυτό στοιχείο, ο King καταλαβαίνει -πιθανώς και απο προσωπικές του εμπειρίες, όπως λέει και ο ίδιος- τι είναι αυτά τα μικρά πραγματάκια που θα δημιουργήσουν το λεγόμενο tension και θα κάνουν τον αναγνώστη να αγχωθεί και να φοβηθεί ήδη πρίν καν υπάρξει η κορύφωση σε κάθε συμβάν. Ξέρει πως και πότε – το timing που λέγαμε- να χρησιμοποιεί το σκοτάδι, τους ανατριχιαστικούς ήχους (ανατριχιαστικούς για τους χαρακτήρες εννοείται, εμείς δεν τους ακούμε…μάλλον), τις σκοτεινές φιγούρες στην γωνία, το χλωμό και κάτασπρο πρόσωπο έξωα απ’το παράθυρο και άλλα συναφή πράγματα.
Ο επίλογος
Το Salem’s Lot είναι απο τα πιο καλά βιβλία τρόμου που μπορεί να βρεί κανείς. Είναι ένα βιβλίο που αποδεικνύει όχι μόνο γιατί ο King έιναι ο “βασιλιάς του τρόμου”, αλλά κα τον λόγο για τον οποίο το είδος αυτό δεν πρέπει να χαθεί απο τον μυθηστόρηματικό κόσμο. Είναι ένα είδος δύσκολο και απο πολλούς ανεπιθύμητο, καθώς δεν γνωρίζούν πως να το προσεγγίσουν . Ο King όμως ξέρει πως να παραδίδει ωραίες και πάνω απο όλα τρομαχτικές εμπειρείες, με την πένα του.
“Tα τέρατα είναι αληθινά, όπως και τα φαντάσματα. Ζουν μέσα μας και μερικές φορές κερδίζουν”- Stephen King
