Η νύχτα της 26ης Απριλίου 1986 μπορεί να χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η έκρηξη του αντιδραστήρα αρ. 4 του Πυρηνικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ της Σοβιετικής Ένωσης είχε σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία. Σύμφωνα με πηγές, πέθαναν επιτόπου 2 εργάτες του σταθμού, 28 πυροσβέστες που έσπευσαν στο σημείο, ενώ επηρεάστηκε η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της ραδιενέργειας η οποία «ταξίδεψε», μέσω του ανέμου, σε όλη την Ευρώπη.
Σήμερα, 34 χρόνια μετά, η ιστορία του Τσερνόμπιλ δεν έχει ξεχαστεί, ενώ συνεχίζει να διηγείται από γενιά σε γενιά. Ο δρόμος προς την αλήθεια είναι μακρύς και η έμφυτη περιέργεια ανακάλυψής της συνεχίζεται. Τι συνέβη εκείνο το βράδυ στο Τσερνόμπιλ; Ποιοι είναι υπεύθυνοι για αυτή την βιβλική καταστροφή;
Τσερνόμπιλ 01:23:40 (Όλη η αλήθεια για το δυστύχημα που άλλαξε την ιστορία) – Andrew Leatherbarrow
Ώρα 01:23:40 της 26ης Απριλίου 1986.
Ο Αλεξάντερ Ακίμοφ πίεσε το κουμπί έκτακτης διακοπής λειτουργίας του τέταρτου πυρηνικού αντιδραστήρα στο εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ. Ήταν μία πράξη που προκάλεσε την εκκένωση μίας πόλης, σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους και πλήγωσε ανεπανόρθωτα τη Σοβιετική Ένωση. Το γεγονός αυτό προκάλεσε δεκάδες αντικρουόμενες, υπερβολικές και ανακριβείς ιστορίες. Αυτό το βιβλίο, αποτέλεσμα πέντε χρόνων έρευνας, είναι μια προσιτή και πλήρως κατανοητή απεικόνιση του τι ακριβώς συνέβη.
Από τις απεγνωσμένες προσπάθειες των ανθρώπων να εμποδίσουν έναν καιγόμενο πυρήνα αντιδραστήρα να μολύνει με ραδιενέργεια ολόκληρη την ανατολική Ευρώπη, μέχρι την αυτοθυσία των αφανών ηρώων που μπήκαν σε πεδία ακτινοβολίας τόσο ισχυρά που τα μηχανήματα δεν μπορούσαν δουλέψουν, αλλά και την αναπάντεχη αλήθεια σχετικά με τους θρυλικούς “δύτες του Τσερνόμπιλ” έως την τελική παρωδία δίκης στη Σοβιετική Ένωση. Η αφήγηση των ιστορικών περιστατικών εμπλουτίζεται με την προσωπική εμπειρία του συγγραφέα από το ταξίδι του στην εγκαταλειμμένη πόλη του Πρίπιατ αλλά και όλη την ευρύτερη ζώνη του Τσερνόμπιλ στη σύγχρονη Ουκρανία.
Εμπλουτισμένο με πρόσφατες φωτογραφίες της πόλης του Πρίπιατ και με αναλυτικό σχεδιάγραμμα της Μονάδας 4 του εργοστασίου, το βιβλίο αυτό είναι ένας συναρπαστικός απολογισμός της χειρότερης πυρηνικής καταστροφής παγκοσμίως.
Τσέρνομπιλ: Ένα χρονικό του μέλλοντος – Svetlana Alexievich
Την 26η Απριλίου του 1986 μια σειρά εκρήξεων κατέστρεψε τον αντιδραστήρα του τέταρτου ενεργειακού μπλοκ στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόμπιλ. Το ατύχημα αυτό χαρακτηρίστηκε η μεγαλύτερη τεχνολογική καταστροφή του 20ού αιώνα. Η Λευκορωσίδα συγγραφέας Σβετλάνα Αλεξίεβιτς (βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2015), δέκα χρόνια μετά το «ατύχημα», περιπλανήθηκε στην απαγορευμένη ζώνη -όχι χωρίς τίμημα και για τη δική της υγεία-, μίλησε με δεκάδες ανθρώπους, έψαξε αρχεία εφημερίδων, ληξιαρχείων, νοσοκομείων, αναζήτησε στην άλλοτε σοβιετική επικράτεια τα νήματα των απωλειών.
Εκατό από αυτές τις μαρτυρίες αποτέλεσαν το παρόν βιβλίο: μιλούν άντρες, γυναίκες, παιδιά, χωρικοί, στρατιώτες, μαθητές, πυροσβέστες, επιστήμονες, μελλοθάνατοι και συγγενείς μελλοθανάτων, μητέρες που γέννησαν παραμορφωμένα παιδιά, μαθητές που δε συναντιούνται πια στο σχολείο μα σε μονάδες λευχαιμικών ασθενών, αγρότες που ξεριζώθηκαν από την απαγορευμένη ζώνη, γονιοί που θάψαν τα παιδιά τους, γυναίκες που είδαν τους άντρες τους να λιώνουν ζωντανοί πριν πεθάνουν, γέροντες που αναθυμούνται τις παλιές προφητείες, κορίτσια που κρύβουν την καταγωγή τους γιατί αν την αποκαλύψουν δε θα βρουν σύντροφο στη ζωή τους.
«Μαγνητοφωνώντας τους, είχα την αίσθηση πως ηχογραφώ το μέλλον» γράφει η Αλεξίεβιτς στη μοναδική δική της μαρτυρία μέσα στο πολυφωνικό βιβλίο.
Πρόκειται για το μεγάλο, όσο και σπαρακτικό αριστούργημα της Αλεξίεβιτς, ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του 20ού αιώνα, που, μετά την Άννα Φρανκ και τον Πρίμο Λέβι, επανακαθόρισε την έννοια της λογοτεχνίας της μαρτυρίας. Ένα ολόπικρο βιβλίο απερίγραπτου ζόφου, που σελίδα τη σελίδα γίνεται ένα ευαγγέλιο απεγνωσμένης και παράφορης αγάπης.
