O Thomas Hobbes γεννήθηκε στο Malmesbury της Αγγλίας το 1588 και πέθανε στο Hardwick το 1679. Από το 1603-1608 σπούδασε στην Οξφόρδη και έπειτα έγινε οικοδιδάσκαλος του πρωτότοκου γιου του λόρδου Cavendish. Η σύνδεση του με την οικογένεια στάθηκε ισόβιος. Πραγματοποίησε δύο μεγάλα ταξίδια στην Ευρώπη (1629-1631 και 1634-1637), όπου γνωρίστηκε με σημαντικούς εκπροσώπους της πνευματικής ζωής, ανάμεσά τους Mersenne, Galilei, Gassendi και Descartes. Στα 1640, καθώς πλησίαζε ο εμφύλιος πόλεμος, πήγε στο Παρίσι, όπου έμεινε έντεκα χρόνια. Μετά την επιστροφή του στην Αγγλία έζησε απομονωμένος, έχοντας πια δημοσιεύσει τις βασικές πολιτικές του πραγματείες, δηλαδή The Elements of Law (1640), De Cive (1642), Leviathan (1651). Ανάμεσα στα φιλοσοφικά του έργα κεντρική θέση επέχει το De Corpore (1655). Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Hobbes άρχισε τη φιλολογική του σταδιοδρομία με μια μετάφραση του Θουκυδίδη (1628) και την τελείωσε με μία έμμετρη μετάφραση της Οδύσσειας (1675) και της Ιλιάδας (1676).
Ο Hobbes προσπαθεί να αποσαφηνίσει την έννοια της πολιτικής ελευθερίας και να διαλύσει τις ασάφειες που υπήρχαν σχετικά με αυτόν τον όρο απο τους κλασικούς μέχρι την εποχή του. Θεωρούσε τον εαυτό του ιδρυτή της πολίτικης φιλοσοφίας, γνώριζε όμως οτι η τιμή που διεκδικούσε για τον εαυτό του είχε αποδοθεί σχεδόν ομόφωνα στον αρχαίο φιλόσοφο Σωκράτη. Ωστόσο, ο Hobbes κατάφερε να αποδομήσει πλήρως την πολιτική κοινωνία, έχοντας φτάσει στην απόλυτη, καθαρή φύση. Κατόπιν, έρχεται η στιγμή να ανοικοδομήσει μια τέλεια πολιτική κοινωνία, δηλαδή ένα κράτος που να συνάδει στο μέγιστο βαθμό με την αναζήτηση της ανθρώπινης ευτυχίας.
Απο το οπισθόφυλλο :
Η έκδοση, για πρώτη φορά στα ελληνικά, του έργου του Τόμας Χομπς, “De Cive” (Περί του πολίτη), έχει ιδιαίτερη σημασία. Η τάξη και η ειρήνη πρέπει να βασιλεύουν, ώστε ο καθένας να μπορεί να αναζητεί την ευτυχία του, υπό την προστασία των νόμων και της κυρίαρχης εξουσίας που εγγυάται την τήρησή τους. Σε αντίθεση με τις θεωρίες άλλων φιλοσόφων, που προηγούνται ή έπονται, η πολιτική θεωρία του Χομπς τίθεται στην υπηρεσία του κράτους, όχι επειδή αναγνωρίζει κάποιον ηθικό σκοπό σε αυτό, αλλά επειδή μόνο το κράτος μπορεί να εγγυηθεί τη ζωή και την ατομική ασφάλεια των ανθρώπων. Πρόκειται για φιλοσοφία που δεν ενδιαφέρεται να οδηγήσει τους ανθρώπους προς οποιαδήποτε τελειότητα, αλλά θέλει απλώς να τους εξα- σφαλίσει μια ζωή δίχως βία και συγκρούσεις. Εκείνο που πάντοτε προέχει είναι η επιβίωση και η αναστολή του θανάτου. Βεβαίως, αυτό δεν είναι καθόλου αμελητέο, όσο κι αν θα προτιμούσαμε κάτι περισσότερο, ας πούμε ό,τι προκύπτει από την εξής έμμεση απάντηση του Σπινόζα στον Χομπς: “όταν λέω πως το καλύτερο κράτος είναι εκείνο στο οποίο οι άνθρωποι περνούν τη ζωή τους με ομόνοια, εννοώ μια ζωή ανθρώπινη: εκείνη που ορίζεται όχι μόνο από την κυκλοφορία του αίματος κι από άλλες λειτουργίες κοινές σε όλα τα ζώα, αλλά προπάντων από τον λόγο κι από την αυθεντική ψυχική αρετή και ζωή”.
Άρης Στυλιανού, Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ.
