Γκλόρια Στάινεμ: Το πρόσωπο του Φεμινισμού

Η Γκλόρια Στάινεμ έπαιξε δραστικό ρόλο στο φεμινιστικό κίνημα της δεκαετίας του 1970. Με την εκρηκτική προσωπικότητά της και τον δυναμικό της ρόλο στη δημοσιογραφία και την πολιτική της εποχής, μπόρεσε να αλλάξει τον κόσμο και τη ζωή των γυναικών προς το καλύτερο. Δημόσιες ομιλίες και αντισυμβατικά άρθρα την έφεραν στο προσκήνιο των πιο σημαντικών εξελίξεων της εποχής. Όμως, δεν ήταν πάντα τόσο εύκολο για την Γκλόρια. Από την αρχή της ζωής της μέχρι και σήμερα υπήρξαν πάντα εμπόδια ανάμεσα σε αυτήν και τον στόχο της. Παρόλα αυτά θα ζει στους αιώνες μέσα στην καρδιά κάθε γυναίκας.

Η παιδική ηλικία και η ζωή στον δρόμο

Η Γκλόρια γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου του 1934 στο Τολέδο του Οχάιο. Από μικρή ηλικία φαίνεται να μην είχε μια τυπική ζωή. Μια παιδική ηλικία γεμάτη μετακινήσεις και οικονομικά προβλήματα. Συγκεκριμένα, ο πατέρας της όντας παλαιοπώλης έπαιρνε την οικογένειά του και ταξίδευαν κάθε χειμώνα σε όλη την Αμερική, ψάχνοντας “θησαυρούς”. Παράλληλα, τα καλοκαίρια έμεναν στη Λίμνη Κλαρκ στο Μίσιγκαν, αφού ο πατέρας της είχε εκεί ένα μικρό κέντρο διασκέδασης. Έτσι, η Γκλόρια μέχρι την ηλικία των 12 χρόνων δεν είχε ολοκληρώσει, στην πραγματικότητα, ούτε ένα σχολικό έτος. Ωστόσο, το 1946 μετά τον χωρισμό των γονιών της όλα αλλάζουν. Μένει μόνιμα στο Τολέδο. Εκεί γίνεται το στήριγμα της μητέρας της, λόγω της ασταθούς ψυχικής της υγείας. Μαθήτρια ακόμα, μετακομίζει με τον πατέρα της το 1951 στην Ουάσιγκτον. Ενώ φοιτά στο Δυτικό Λύκειο της Ουάσιγκτον, δουλεύει ταυτόχρονα ως πωλήτρια για να μπορέσει να συντηρήσει τον εαυτό της. Και έναν χρόνο μετά, το 1952, αφού τελειώσει το σχολείο, μπαίνει στο κολέγιο Smith, όπου ειδικεύεται σε σπουδές της κυβέρνησης.

Τα χρόνια στην Ινδία και η αρχή της καριέρας της

Αφού η Γκλόρια αποφοιτά κι από το Κολέγιο, κερδίζει μια υποτροφία από το Chester Bowles σε Πανεπιστήμιο στο Νέο Δελχί της Ινδίας για δύο χρόνια. Ειδικότερα, τα χρόνια της εκεί προτιμούσε να παίρνει το τρένο και να ταξιδεύει στις γύρω μικρές περιοχές μέσα στα βαγόνια των γυναικών τις “τρίτης τάξης”. Έλεγε πως έτσι μπορούσε να γνωρίσει καλύτερα την Ινδία και τους ανθρώπους της. Ασπάστηκε τις ιδεολογίες του Γκάντι και πήγαινε σε μαζώξεις γυναικών σε χωριά. Εκεί άκουγε τα προβλήματα και τις καταστάσεις που περνούσαν λόγω του ασταθούς κοινωνικοπολιτικού μοντέλου της Ινδίας. Αργότερα φαίνεται πως αυτή της η εμπειρία την επηρέασε βαθιά και την αναφέρει συχνά τα γραπτά της, όπως για παράδειγμα στο βιβλίο As if Women Matter.

Έπειτα από αυτή της την περιπέτεια, η Γκλόρια το 1960 μετακομίζει στη Νέα Υόρκη με σκοπό να ξεκινήσει την καριέρα της ως δημοσιογράφος. Η πρώτη της δουλειά ως αρθρογράφος δεν αποτελεί μια καλή εμπειρία. Καθώς η δημοσιογραφία μέχρι τότε ήταν ένας ανδροκρατούμενος κλάδος, δεν της επιτρεπόταν να γράψει για όλα τα σημαντικά πολιτικά θέματα που ήθελε. Αναγκαζόταν να περιορίζεται σε θέματα για το lifestyle και τη μόδα, τα οποία θεωρούνταν “γυναικεία θέματα”. Όμως, σιγά σιγά άρχισε να πιέζει ώστε να φτάσει στην πολιτική στήλη των περιοδικών. Έτσι φτάνουμε το 1963, με το άρθρο της με όνομα “I Was a Playboy Bunny” («Ήμουν κουνελάκι του Playboy»), το οποίο είχε εθνική ανταπόκριση. Ουσιαστικά η έρευνά της ξετυλίγει την σεξιστική πλευρά του να είσαι σερβιτόρα στο Playboy Club του Hugh Hefner και τις όχι και τόσο ιδανικές συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες σε αυτόν τον ρόλο. Σε αυτήν την έρευνα πήρε φυσικά και η ίδια μέρος ως σερβιτόρα-κουνελάκι.

Advertisements

Πολιτική αρθρογραφία και δημόσιες ομιλίες

Παρά τη μεγάλη της επιτυχία το 1963 μέχρι και λίγα χρόνια μετά, τα μόνα βήματα που κάνει προς το όνειρό της, να γράφει για πολιτικά θέματα, δεν προχωράει πολύ. Συγκεκριμένα, κατάφερε να γράψει προφίλ ανθρώπων όπως ο Τρούμαν Καπότε και ο Τζέιμς Μπόλντουιν. Ταυτόχρονα, εργάστηκε εθελοντικά με τους United Farm Workers του Cesar Chavez και στην προεδρική εκστρατεία του Robert F. Kennedy. Αλλά μόλις το 1968, καταφέρνει να γίνει ιδρυτική συντάκτρια στο περιοδικό New York και να γράφει στην στήλη με όνομα «The City Politic». Επίσης, την ίδια χρονιά η Γκλόρια μετά την επίσκεψή της σε μια συνάντηση της ριζοσπαστικής φεμινιστικής ομάδας Redstockings, αποκτά ενδιαφέρον προς το κίνημα του φεμινισμού. Στη στήλη που αναφέραμε παραπάνω, κάνει λόγο για πολιτικά και κοινωνικά θέματα, όπως το κίνημα για την απελευθέρωση των γυναικών, το αντιπολεμικό κίνημα και τα κινήματα των μεταναστών εργατών. Το 1969, μάλιστα, παίρνει μέρος στην πρώτη της δημόσια ομιλία. Αυτή η ομιλία πραγματοποιήθηκε σε μια εκδήλωση με θέμα τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης, στην οποία μοιράστηκε ανοιχτά την έκτρωση που είχε κάνει και η ίδια στα 22 της.

Και αυτό ήταν μόνο η αρχή. Στη συνέχεια, πήρε μέρος σε αμέτρητες διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες και χάρη στην προσωπικότητα της αναδείχθηκε σε σημαντικό εκπρόσωπο του κινήματος μεταξύ των μέσων ενημέρωσης. Σε αυτές τις διαδηλώσεις πάντα δίπλα της είχε παρέα τις συναγωνίστριες και φίλες της, όπως την Dorothy Pitman Hughes, Flo Kennedy και την Margaret Sloan, που έπαιξαν σημαντικό, επίσης, ρόλο στον αγώνα. Σε μετέπειτα ομιλίες της καλύπτει ένα πλήθος θεμάτων, από το πως η καταπίεση των φυλετικών διακρίσεων σταματάει την ανάπτυξη των ικανοτήτων των γυναικών μέχρι το ότι η υπερβολική επίδειξη του τοξικού ανδρισμού πολλαπλασιάζει τις ρίζες της βίας. Τέλος, τον Ιούλιο του 1971, ιδρύει, με τη βοήθεια των Betty Friedan, Bella Abzug και Shirley Chisholm, το National Women’s Political Caucus με σκοπό την ενδυνάμωση του κινήματος.

Το περιοδικό MS. με ιδρύτρια την Γκλόρια

Κι έτσι φτάνουμε το 1972, όπου η Γκλόρια παίρνει την απόφαση να ιδρύσει το περιοδικό MS. Ο τίτλος φυσικά δεν ήταν τυχαίος. Είχε μια βαθιά φεμινιστική σημασία, καθώς απέρριπτε τις παραδοσιακές προσφωνήσεις των γυναικών (Miss:δεσποινίς και Mrs.:κυρία), οι οποίες αποκάλυπταν την οικογενειακή κατάσταση και την εξάρτηση των γυναικών από κάποιον άντρα. Το όνομα, πιο συγκεκριμένα, συμβόλιζε την αυτονομία των γυναικών και τη διεκδίκηση της ισότητας στην κοινωνία, την εργασία και τον κοινό λόγο. Βέβαια, από το πρώτο τεύχος του περιοδικού δεν έλειπαν και τα ριζοσπαστικά θέματα, όπως το αφιέρωμα με όνομα “We Have Had Abortions”. Ουσιαστικά ήταν μια συλλογή από δηλώσεις 53 γυναικών, ανάμεσά τους και η ίδια η Γκλόρια, που ομολογούσαν ανοιχτά ότι είχαν κάνει άμβλωση. Μια εξαιρετικά τολμηρή πράξη για εκείνη την εποχή, αφού η απόφαση που νομιμοποιούσε τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ δεν είχε εκδοθεί ακόμα. Στόχος αυτού του άρθρου ήταν να καταρρίψει όλα τα ταμπού που υπήρχαν γύρω από το θέμα των αμβλώσεων και να διεκδικήσει την αυτονομία των γυναικών στην αναπαραγωγή.

Βραβεία και βιβλία της Γκλόρια

Μέσα σε όλα αυτά τα μαχητικά χρόνια η Γκλόρια Στάινεμ έχει λάβει αμέτρητα βραβεία και αξιώσεις. Πρώτα από όλα, έχει βραβευτεί για το δημοσιογραφικό της έργο, όπως με το βραβείο Lifetime Achievement in Journalism από την Society of Professional Journalists και με το βραβείο Society of Writers από τα Ηνωμένα Έθνη. Περαιτέρω, για το κοινωνικό της έργο, που πρόσφερε για την παιδική κακοποίηση και το φεμινιστικό κίνημα, της απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, όπως και το Βραβείο Ελευθερίας από το Εθνικό Μουσείο Πολιτικών Δικαιωμάτων. Επιπλέον, βοήθησε στην παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για το HBO με τίτλο “Multiple Personalities” με θέμα την παιδική κακοποίηση, το οποίο κέρδισε βραβείο Emmy: The Search for Deadly Memories. Επίσης, φυσικά η συγγραφή βιβλίων δε θα μπορούσε να λείπει από το βιογραφικό της. Έξι συγγράμματα, τα οποία καλύπτουν πολλά ζητήματα, όπως αυτό της ισότητας των φύλων, της κοινωνικής δικαιοσύνης και την προσωπική της εμπειρία ως ακτιβίστρια. Η αυτοβιογραφία της με τίτλο “My Life on the Road”, μάλιστα, έγινε το 2020 ταινία από την Julie Taymor με τον χαρακτηριστικό τίτλο “The Glorias”.

Πηγές: