Το Μεσολόγγι από την ηρωική Έξοδο έως σήμερα

Το Μεσολόγγι, μια πόλη που συνδέθηκε όσο καμία άλλη με την επανάσταση του 1821, βρίσκεται δυτικά της Στερεάς Ελλάδας και αποτελεί την πρωτεύουσα του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Η πόλη του Μεσολογγίου δεν είναι η μεγαλύτερη του νομού, όμως έγινε πρωτεύουσα του για ιστορικούς λόγους. Βρίσκεται μόλις 35 χλμ από την πόλη του Αγρινίου και είναι χτισμένη σε έδαφος που θεωρείται ιδιαιτέρως γόνιμο, καθώς δημιουργήθηκε με τη μεταφορά φθαρτών υλικών από τα νερά των ποταμών. Τα τελευταία χρόνια ο νομός Αιτωλοακαρνανίας συνδέεται με την Πελοπόννησο, λόγω της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή, διευκολύνοντας με αυτόν τον τρόπο σε μεγάλο βαθμό τις επικοινωνίες μεταξύ των πόλεων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του Μεσολογγίου ανέρχεται στους 12.785 κατοίκους.

Η ιστορία του Μεσολογγίου

Η περιοχή του Μεσολογγίου πρωτοαναφέρθηκε σε γραπτές πηγές κατά τον 16^ο αιώνα. Βέβαια αναφορές για την ευρύτερη περιοχή γίνονται ήδη από τον Όμηρο, καθώς, όπως λέγεται, η πόλη στην οποία αναφέρεται αποτέλεσε σημαντικό κέντρο της εποχής, έχοντας μάλιστα συμμετάσχει στον Τρωικό πόλεμο. Για την ονομασία του Μεσολογγίου υπάρχουν διάφορες πιθανές υποθέσεις, με κυριότερη να προήλθε από τα συνθετικά mezzo/messo και langi, που σημαίνουν “μέρος που περιβάλλεται από λίμνες”.

Το Μεσολόγγι, τόπος ιστορικός, ο οποίος έχει συνδέσει άρρηκτα την ονομασία του με λεηλασίες, καταστροφές αλλά και την μεγαλειώδη και ηρωική Έξοδο του, αποτέλεσε παράδειγμα για όλες τις ελληνικές πόλεις που βρίσκονταν υπό την κατοχή του Τούρκου κατακτητή. Το 1770, κατά τη διάρκεια της επανάστασης που είναι γνωστή με την ονομασία Ορλωφικά, η οποία εν τέλει δε στέφθηκε με επιτυχία, συστάθηκε στο Μεσολόγγι η επαναστατική κυβέρνηση, γεγονός που είχα βαρύτατες συνέπειες για την περιοχή, όπως η καταστροφή και πυρπόληση της αλλά και η ερήμωση από τους κατοίκους της, οι οποίοι κατέφυγαν στα Επτάνησα. Μετά τη λήξη της πολιορκίας, το Μεσολόγγι ανασυγκροτήθηκε για να ξαναδοκιμαστεί κατά τα χρόνια 1802-1820, οπότε και βρισκόταν υπό την εξουσία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Στις 20 Μαΐου του 1821, το Μεσολόγγι επαναστατεί ξανά και οι κάτοικοι του αντιστέκονται σθεναρά στις συνεχείς επιθέσεις των Οθωμανών. Αποκορύφωμα της κατάστασης αυτής είναι η Πρώτη Πολιορκία του Μεσολογγίου, το 1822 και η Δεύτερη Πολιορκία, το 1823, γεγονότα που έμειναν στην ιστορία ως δύο από τα σημαντικότερα επεισόδια της Ελληνικής Επανάστασης. Το 1825, σημειώνεται επίθεση του Οθωμανού στρατηγού Κιουταχή εναντίον του Μεσολογγίου, ένα συμβάν που έχει σαν συνέπεια την τραγικότατη Έξοδο.

Διαβάστε επίσης Μονή Λαζαριστών: Ο καθολικισμός στη Δ. Θεσσαλονίκη

Η Έξοδος του Μεσολογγίου

Το σοβαρό επισιτιστικό πρόβλημα που επικρατούσε στην περιοχή την περίοδο εκείνη, αποφάσισε να εκμεταλλευτεί ο Ιμπραήμ, ο οποίος προέβη στον αποκλεισμό δια ξηράς και θαλάσσης των οδών εφοδιασμού. Οι όποιες προσπάθειες των πρωταγωνιστών την επανάστασης, Ανδρέα Μιαούλη και Γεώργιου Καραϊσκάκη, για βοήθεια, απέβησαν άκαρπες. Η λύση ήταν μια και αψηφώντας τον τεράστιο κίνδυνο καθώς και την υπεροχή των εχθρών, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε οπλισμό, κατά τα ξημερώματα της 11^ης Απριλίου, Κυριακή των Βαΐων, οι πολιορκημένοι Μεσολογγίτες επιχειρούν την πολυπόθητη έξοδο. Οι συνέπειες είναι τραγικές καθώς περισσότεροι από τους μισούς πολιορκημένους Έλληνες, σκοτώθηκαν κατά την προσπάθεια τους γλυτώσουν. Μεγάλες ήταν και οι απώλειες των Τουρκοαιγυπτίων, οι οποίοι έχασαν μεγάλο μέρος του στρατεύματος τους. Παρ’ όλες όμως τις σοβαρότατες συνέπειες του εγχειρήματος των Μεσολογγιτών, ο γενικότερος απολογισμός ήταν ιδιαίτερα θετικός καθώς οι ελληνικές πόλεις επηρεάστηκαν με αποτέλεσμα να αναζωπυρωθεί η επιθυμία της απελευθέρωσης, ένα κύμα φιλελληνισμού έκανε την εμφάνιση του σε χώρες όπως η Γαλλία, η Αγγλία, η Γερμανία κλπ και πολλοί έλληνες και φιλέλληνες καλλιτέχνες εμπνεόμενοι από το γεγονός της εξόδου, φιλοτέχνησαν τα έργα τους, με σημαντικότερους τον Διονύσιο Σολωμό και τον λόρδο Βύρωνα. Το Μεσολόγγι τελικά πέρασε στον έλεγχο του ελληνικού κράτους στις 2 Μαΐου 1829.

Το Μεσολόγγι σήμερα

Το Μεσολόγγι πλέον έχει γίνει ένας προορισμός ο οποίος ενδείκνυται για τους λάτρεις της παράδοσης αλλά και της ιστορίας. Στην περιοχή διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση η Πύλη της Εξόδου, ο κήπος των Ηρώων με τον τύμβο, μέσα στον οποίο έχουν ταφεί πολλοί από τους αγωνιστές του 1821, καθώς και μουσεία όπως του Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας, αλλά και οι οικείες των Χαρίλαο Τρικούπη και Κωστή Παλαμά. Κατά την Κυριακή των Βαΐων του κάθε έτους πραγματοποιούνται εκδηλώσεις αφιερωμένες στη μνήμη των ανθρώπων που πολέμησαν για την ελευθερία της πατρίδας και έκαναν πράξη την Έξοδο, όχι μόνο από τα τείχη της πόλης αλλά κυρίως την έξοδο από τον τούρκικο ζυγό. Το Μεσολόγγι αποτέλεσε κατά τη διάρκεια της επανάστασης την κινητήρια δύναμη, που αναζωπύρωσε την επιθυμία του λαού για επανάσταση και εξακολουθεί έως σήμερα να αποτελεί ένα παράδειγμα θυσίας, αυταπάρνησης και ανιδιοτελούς αγάπης για την πατρίδα μας.