
Η Σουρωτή, ένα χωριό του δήμου Θέρμης, απέχει μόλις 25 χιλιόμετρα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Είναι χτισμένη στο όρος Κάλαυρο σε υψόμετρο 117 μέτρων, απέναντι από τον Χορτιάτη και αποτελεί μια σχετικά καινούρια περιοχή, καθώς η συγκέντρωση πληθυσμού στην Σουρωτή ξεκίνησε μόλις τον προηγούμενο αιώνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του χωριού ήταν 1.560 κάτοικοι. Το μικρό αυτό χωριό της Θεσσαλονίκης έχει γίνει γνωστό τόσο για τις πηγές μεταλλικού νερού που βρίσκονται εκεί, όσο και για το γεγονός ότι στο Ιερό Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που βρίσκεται στην περιοχή, έχει ενταφιαστεί ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης.
Ιστορία
Το χωριό της Σουρωτής ιδρύθηκε και κατοικήθηκε το 1916, αμέσως μετά από τους Βαλκανικούς πολέμους και λίγο πριν την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων. Το προηγούμενο διάστημα, η περιοχή ονομαζόταν Σουρουκλί και βρισκόταν στην κατοχή Τούρκων Τσιφλικάδων, οι οποίοι την πούλησαν σε Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Οι πρώτοι Έλληνες που μετοίκησαν στην περιοχή ήταν μια οικογένεια Βλάχων, προερχόμενοι από τη Βλάστη της Κοζάνης, οι οποίοι παρόλο που ασχολούνταν με την κτηνοτροφία, πούλησαν την περιουσία τους για να αγοράσουν την περιοχή. Το 1914 λοιπόν ένας μεγάλος αριθμός αρβανίτικων οικογενειών από τη Μανδρίτσα της Θράκης, μετά από βουλγάρικη εισβολή αναγκάζεται να καταφύγει στην Σουρωτή. Κύρια ασχολία των ανθρώπων αυτών ήταν η καλλιέργεια μούρων αλλά και η δημιουργία και διατήρηση εμπορικών σχέσεων με τους Εβραίους της Θράκης με σκοπό τη διακίνηση μεταξιού. Με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1922, πλήθος ανθρώπων από τη Σμύρνη, το Αϊδίνιο, την Κίο, τα Μουδανιά και την Ανατολική Θράκη, φτάνει στη Σουρωτή. Από αυτή τη χρονική στιγμή ξεκινάει η ακμή για το μικρό αυτό χωριό της Θεσσαλονίκης καθώς οι πρόσφυγες που ήρθαν στην περιοχή ήταν μορφωμένοι και έφεραν μαζί τους τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους, συμβάλλοντας μ αυτόν τον τρόπο στην πρόοδο. Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν ο πληθυσμός συνεχώς αυξανόταν όπως και οι εμπορικές δραστηριότητες της περιοχής οι οποίες σχετίζονταν με την παραγωγή ελαιολάδου, τη σηροτροφία, την καλλιέργεια αμπελιών. Το ελληνικό κράτος διένειμε το χωριό της Σουρωτής στους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν και εργάστηκαν εκεί.

Το χωριό της Σουρωτής αναγνωρίστηκε επίσημα από το ελληνικό κράτος στις 20 Σεπτεμβρίου του 1947. Μέχρι τη στιγμή εκείνη, οι εμπορικές δραστηριότητες που λάμβαναν χώρα στην περιοχή και σχετίζονταν με τη γεωργία και την εμφιάλωση φυσικού μεταλλικού νερού, κατάφεραν να διατηρήσουν μια σταθερή ανάπτυξη η οποία διακρίνεται μέχρι και σήμερα.
Το νερό της Σουρωτής
Η εκμετάλλευση του νερού που αναβλύζει από τον ποταμό Ανθεμούντα ξεκινάει ήδη από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο μεγάλος στρατηγός, όπως λέγεται, ανακάλυψε μια μικρής έκτασης λίμνη η οποία είχε δημιουργηθεί από το ξεχείλισμα του ποταμού και «μαγεμένος» από το νερό που του πρόσφερε, επισκεπτόταν τακτικά την περιοχή ώστε να το ξαναγευτεί. Τα χρόνια περνούσαν αλλά η ποιότητα του νερού παρέμενε η ίδια με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να επιθυμούν να εγκατασταθούν στην περιοχή για να έχουν ευκολότερη πρόσβαση στο δώρο που τους πρόσφερε η φύση. Το πρώτο εμφιαλωτήριο νερού, αν και υποτυπώδες, δημιουργήθηκε κατά τα ταραγμένα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα το 1916, οπότε αξιωματικοί του γαλλικού στρατού, έχοντας στρατοπεδεύσει στην περιοχή και γευτεί το νερό της, αποφάσισαν να το εμφιαλώσουν ώστε να το προσφέρουν στους στρατηγούς τους ή ακόμα και να το μεταφέρουν στην Γαλλία. Η άφιξη του σερβικού στρατού, συμμάχων των Γάλλων, στη Σουρωτή δημιούργησε την ανάγκη επέκτασης του εμφιαλωτηρίου, το οποίο και στεγάστηκε σε ένα διώροφο κτίριο. Το 1935 την εκμετάλλευση της πηγής αναλαμβάνει το ελληνικό δημόσιο, το οποίο και την αναγνωρίζει ως ιαματική. Μάλιστα ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε δηλώσει: «Το νερό Σουρωτή είναι εφάμιλλο με τα ευρωπαϊκά, αν όχι ανώτερο από αυτά». Μετά την λήξη της σύμβασης, αποφασίστηκε πως η εκμετάλλευση των ιαματικών πηγών της Σουρωτής θα ανατεθεί στην τοπική κοινότητα. Στην σημερινή εποχή και παρόλη την οικονομική κρίση, το εργοστάσιο της Σουρωτής έχει κατορθώσει να εξελιχθεί σε μια καινοτόμα και υγιή επιχείρηση με συνεχείς εξαγωγές στο εξωτερικό και ανοδική πορεία στα έσοδα της.

Η Σουρωτή σήμερα
Η περιοχή της Σουρωτής πλέον αποτελεί πόλο έλξης για τους βορειοελλαδίτες καθώς η κοντινή της απόσταση από την Θεσσαλονίκη, την κάνει εύκολα προσβάσιμη στους επισκέπτες της. Επιπλέον, το καταπράσινο τοπίο που πλαισιώνει τον ποταμό Ανθεμούντα καθιστά την Σουρωτή ως έναν τόπο αναψυχής και επαφής του ανθρώπου με τη φύση. Ο τάφος του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτη, ο οποίος έχει γίνει ευρέως γνωστός για τον βίο και το έργο του, δέχεται ετησίως χιλιάδες πιστούς και κυρίως στις 12 Ιουλίου, μέρα που θεωρείται η επέτειος της κοιμήσεως του. Το μικρό αυτό μέρος λοιπόν έχει καταφέρει να ξεχωρίσει ανά τους αιώνες λόγω των πηγών που διαθέτει, το νερό των οποίων έχει γίνει γνωστό ως τα πέρατα της οικουμένης.
Πηγές:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Souroti
- http://www.newsbomb.gr/pswnizw-ellhnika/story/339859/soyroti-enas-aionas-kai-mia-aioniotita-istorias
- http://www.souroti.gr/
Σύνταξη κειμένου: Ευθυμία Μερτσανίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου