Δυσαρέσκεια και προβληματισμό στην Κρήτη και σε όλη την Ελλάδα έχει προκαλέσει η προ ολίγων ημερών (26/03/2019) υπουργική απόφαση, σχετικά με την περιβαλλοντική έγκριση του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης». Η απόφαση αυτή έρχεται σχεδόν δύο μήνες μετά την έναρξη παρόμοιου προγράμματος στην περιοχή της Ηπείρου, στο γενικό πλαίσιο για την αξιοποίηση και την εξόρυξη των κοιτασμάτων που υπάρχουν στη χώρα μας.
Με δηλώσεις του στο Α.Π.Ε-Μ.Π.Ε, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης ανέφερε ότι οι συμβάσεις που αφορούν το έργο μπορεί να κατατεθούν προς κύρωση στη Βουλή πριν από το καλοκαίρι. Μάλιστα, τις προσεχείς εβδομάδες αναμένεται η υπογραφή συμβάσεων για την παραχώρηση των περιοχών «Ιόνιο» και «οικόπεδο 10 (Κυπαρισσιακός Κόλπος)».
Κατά πόσο όμως λαμβάνει η υπουργική απόφαση υπόψιν της τις περιβαλλοντικές συνέπειες, αλλά και το ρίσκο ενός τέτοιου εγχειρήματος; Σύμφωνα με την ανακοίνωση της WWF Ελλάς η απόφαση του υπουργού βάζει σε κίνδυνο την Κρήτη, την περιβαλλοντική και οικονομική ευμάρειά της, κάτι που θα έχει συνέπειες και στην υπόλοιπη χώρα. Συγκεκριμένα, χαρακτηρίζει την υπουργική απόφαση ως πρόχειρη και θέτει καίριους προβληματισμούς σχετικά με τη διαφάνεια και την ορθότητα της. Όπως τονίζεται, οι εταιρίες που θα αναλάβουν την έρευνα και την εν δυνάμει εξόρυξη των υδρογονανθράκων της περιοχής θα πρέπει να δημιουργήσουν τις «Μονάδες Περιβάλλοντος», ελεγκτικές ομάδες, οι οποίες θα οφείλουν να επιβλέπουν τον εναρμονισμό των εταιριών με τις περιβαλλοντικές νομοθεσίες. Πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η ακεραιότητα των ελέγχων, όταν τα υπεύθυνα όργανα θα ανήκουν στην ίδια την εταιρία;
Επίσης ένα πρόβλημα που προκύπτει είναι η ανεπάρκεια της τρέχουσας νομοθεσίας, σχετικά με την εξόρυξη των υδρογονανθράκων. Παρά την θέσπιση των “καλών τεχνικών”, μόνο ως καλές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Ένα παράδειγμα είναι οι σεισμικές έρευνες, που χρησιμοποιούνται για την εύρεση πετρελαίου. Οι ηχοβολίσεις αυτές προκαλούν σύγχυση και τραυματισμούς σε ζώα όπως τα κητώδη και οι θαλάσσιες χελώνες. Και όμως η μέθοδος αυτή δεν χρειάζεται περιβαλλοντική αδειοδότηση για την εφαρμογή της. Στην περίπτωση ενός μελλοντικού ατυχήματος η κατάσταση δείχνει ακόμη πιο ζοφερή. Τα μέτρα που προβλέπονται για κάτι τέτοιο δεν δείχνουν ικανά να αποτρέψουν την καταστροφή ή έστω να την περιορίσουν στο ελάχιστο, ενώ οι διαβεβαιώσεις σχετικά με τις επιπτώσεις στην οικονομία, στον τουρισμό και στην παράκτια Κρήτη απουσιάζουν.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ο σκοπός όλης αυτής της προσπάθειας είναι το κέρδος. Ο “μαύρος χρυσός” αρχίζει ήδη να εξαντλείται στα γνωστά προς εκμετάλλευση κοιτάσματα. Η εξάρτηση της βιομηχανίας, αλλά και των καθημερινών αναγκών από το πετρέλαιο και τα παράγωγά του, έχει οδηγήσει στην αναζήτηση νέων πηγών. Οπότε κάθε νέα εξόρυξη πετρελαίου μπορεί να αποφέρει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Η οικονομική δυσχέρεια που ταλανίζει τη χώρα μας εδώ και μια δεκαετία, μας έχει κάνει πιο δεκτικούς σε προοπτικές αυτού του τύπου, με την ελπίδα να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, να κερδίσουμε και εμείς και το κράτος. Δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή η πραγματική κερδοφορία, η οποία πηγαίνει αποκλειστικά στις εταιρίες που διαχειρίζονται το κοίτασμα. Εταιρίες που με τη νέα απόφαση θα μπορούν να ελέγχουν οι ίδιες τον εαυτό τους. Χωρίς συνεχή επίβλεψη από το κράτος, με επισφαλείς για το περιβάλλον τεχνικές. Με την πιθανότητα μιας περιβαλλοντικής καταστροφής στην Κρήτη να είναι περισσότερο από πιθανή. Και όλα αυτά για έναν πόρο με ημερομηνία λήξης.
Πηγές:
https://www.wwf.gr/news/2228-me-ypourgiki-apofasi-stathaki-i-kriti-afinetai-sto-eleos-ton-petrelaikon-symferonton
https://diavgeia.gov.gr/decision/view/6%CE%9D%CE%9C%CE%A64653%CE%A08-%CE%A121
https://www.amna.gr/home/article/346396/Egkrithikan-oi-periballontikoi-oroi-gia-tis-ereunes-udrogonanthrakon-stin-Kriti
