Ο φυλετικός ρατσισμός, εν έτη 2020, όχι μόνο δεν έχει εξαλειφθεί – όπως συχνά θεωρείται – αλλά αναδύεται μέσω των σωμάτων ασφαλείας. Μέσω των ανθρώπων που, υπό συνθήκες κανονικότητας και τήρησης του μοναδικού λειτουργήματός τους περί προστασίας των πολιτών, αποτελούν τους ιθύνοντες της κρατικής ασφαλείας. Αντ’ αυτού, δεν είναι λίγες οι φορές που εκμεταλλεύονται την δύναμή τους ασκώντας αστυνομική βία, χωρίς μάλιστα καμία αίσθηση απολογισμού.
Δύο πανομοιότυπες υποθέσεις αστυνομικής βίας
Υπόθεση George Floyd
O 46χρονος Αφροαμερικανός George Floyd ζούσε στη Μινεάπολη της πολιτείας της Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Στις 25 Μαΐου του 2020, δολοφονήθηκε με αισχρό τρόπο από τον αστυνομικό Derek Chauvin. Επί 8 λεπτά και 46 δευτερόλεπτα, αφού o αστυνομικός τον ακινητοποίησε με χειροπέδες, τον τοποθέτησε στο πεζοδρόμιο πιέζοντας τον με το γόνατό στον λαιμό. Άλλοι δύο αστυνομικοί τον πατούσαν στην μέση και τα πόδια του, ενώ ένας τέταρτος διετέλεσε έργο επιτηρητή, μην τυχόν και προβεί κανείς σε ενέργειες κατά των συναδέλφων του.
Πολλαπλές φορές ο Floyd μάταια αναφώνησε “i can’t breathe”. Όταν πια τα τρία τελευταία λεπτά ο Αφροαμερικανός έμοιαζε να μην έχει παλμό, η εικασία αυτή επιβεβαιώθηκε κατόπιν ελέγχου του αστυνομικού J. Alexander Kueng. Παρά την επίγνωση της κατάστασης και έπειτα από δύο επανωτά ερωτήματα του τρίτου αστυνομικού, Thomas Lane, να τον αφήσουν, ο Derek Chauvin απάντησε “Αφήστε τον εκεί ακριβώς που τον έχουμε”. Όταν πια έφτασε το ασθενοφόρο, το ειδεχθές έγκλημα με υπαίτιο την αστυνομική βία, είχε ήδη πάρει την μοιραία τροπή του.
Ποια ήταν η κατηγορία κατά του G. Floyd;
Εύλογο ερώτημα το οποίο φυσικά θα απαντηθεί. Όμως, είναι αυτό το πρωταρχικό ερώτημα που θα έπρεπε να μας προβληματίζει; Οποιαδήποτε κατηγορία κι αν υπήρχε εναντίον του, η αντιμετώπιση είναι το ίδιο αντισυνταγματική. Για την ακρίβεια αντι-ανθρωπιστική, απάνθρωπη. Κανείς δεν δικαιούται να παίρνει τον νόμο στα χέρια του. Κανένας αστυνομικός δεν δικαιούται να εκτελεί το έργο του “προστάτη”, νομικού, δικαστή και “τιμωρού” ταυτοχρόνως. Για την συνοχή της ιστορίας θα πρέπει να απαντηθεί το λογικό ερώτημα. Ποιο ήταν το έγκλημα που διέπραξε; Η σύλληψη, λοιπόν, συνέβη μετά από κλήση ενός ιδιοκτήτη τοπικού μάρκετ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ο Floyd χρησιμοποίησε ένα πλαστό χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων. Μία δεύτερη κατηγορία ήταν ότι φαινόταν μεθυσμένος.
Το πραγματικό ερώτημα είναι το εξής. Ακόμα κι αν οι ισχυρισμοί είναι αληθείς, ακόμα κι αν ο Floyd προσπάθησε να γλυτώσει, η τιμωρία που του άξιζε ήταν ο δημόσιος θάνατος;
Υπόθεση Adama Traoré
Παρόμοιο περιστατικό διαδραματίστηκε στην Γαλλία το 2016. Ο Adama Traoré είχε βγει για να γιορτάσει τα γενέθλια του αδερφού του, Bagui. Όταν η αστυνομία τους σταμάτησε για έλεγχο, ο Adama αντιλήφθηκε ότι δεν φέρει μαζί του την αστυνομική του ταυτότητα, οπότε και έτρεξε. Τρεις αστυνομικοί, για να τον ακινητοποιήσουν, έπεσαν πάνω του με το βάρος του σώματός τους. Προς την επιδείνωση της κατάστασης, δεν υπάρχουν αποδεικτικά βίντεο ή μάρτυρες παρά μόνο οι ομολογίες των τριών αστυνομικών. Ένας μονάχα από αυτούς δήλωσε ότι χρησιμοποίησαν και οι τρεις την δύναμη του σώματός τους πιέζοντας τον στο έδαφος.
Τι έδειξε η αυτοψία
Καμία από τις 6 συνολικά αυτοψίες, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, δεν προσδιόρισε την αιτία θανάτου. Κάποιοι ιατροδικαστές ισχυρίστηκαν ότι πέθανε λόγο εσωτερικής μόλυνσης των οργάνων, ενώ άλλοι από ασφυξία. Η τελική και επίσημη αυτοψία του 2020 δήλωσε ότι ο Adama έφυγε από τη ζωή λόγω καρδιακής ανεπάρκειας. Ωστόσο, μία δεύτερη αυτοψία, ανεξάρτητη από την επιβολή του νόμου, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αιτία θανάτου ήταν το καρδιογενές οίδημα, συνέπεια της ασφυξίας από το υπερβολικό βάρος που υπέστη. Η αστυνομική βία, για ακόμα μία φορά, απέβη μοιραία.
Θα δικαιολογήσουμε τα αδικαιολόγητα;
Ακόμα κι αν κάποιος ισχυριστεί πως ήταν λάθος αυτοί οι δύο άντρες να αντισταθούν στην αστυνομία, αυτή τους η αντίδραση ήταν υποκινούμενη από ένα χρόνιο υπόβαθρο. Δεν σπανίζουν αντίστοιχες υποθέσεις όπου αστυνομικοί ψάχνουν αφορμές για να συλλάβουν έγχρωμους ή γενικότερα αλλοεθνείς, φυλακίζοντας ή ασκώντας αστυνομική βία πάνω τους άδικα. Μην μας ξενίζει λοιπόν που, έκαστοι οι δύο έγχρωμοι άντρες, προτίμησαν να ξεφύγουν παρά να διακινδυνεύσουν τις άδικες συνέπειες.
Trump εναντίον διαδηλωτών
Με αφορμή τον άδικο θάνατο του George Floyd, διαδηλώσεις πολιτών ξέσπασαν σε όλες σχεδόν τις πολιτείες της Αμερικής. Σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια με φωτιές σε κτήρια και αστυνομικά τμήματα, καταστροφές, καταρρεύσεις κτηρίων. Οι διαδηλωτές εξέφρασαν μία συνολικότερη δυσαρέσκεια κατά του φυλετικού ρατσισμού, που μαστίζει και μολύνει ολόκληρη την χώρα. Ο πρόεδρος των H.Π.Α., Donald Trump, σε δηλώσεις του δεν έκρυψε την απέχθεια του προς τους διαδηλωτές. Σε μία περίοδο κρίσης, αντί ο ηγέτης της χώρας να καθησυχάζει τον λαό του κάνοντας προσπάθειες να διορθώσει – έστω εκ των υστέρων – το χαλασμένο σύστημα επιβολής του νόμου, επιλέγει να σπείρει την διχόνοια. Σε διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής βίας, παρόλο που καταγγέλλει την αποτρόπαια πράξη του Derek Chauvin, απειλεί την καταστολή τους από αστυνομική βία.
Τελικά, είναι οι H.Π.Α. η χώρα της ελευθεροτυπίας;
Σύμφωνα με την 1η τροποποίηση του αμερικανικού συντάγματος το 1971, καθιερώθηκε η ελευθερία του λόγου και του τύπου. Τα Μ.Μ.Ε και οι δημοσιογράφοι έχουν, όχι μόνο την επαγγελματική υποχρέωση, αλλά και το δικαίωμα για ενημέρωση του λαού. Κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων κατά του φυλετικού ρατσισμού, υπό το σλόγκαν “Black Lifes Matter”, δημοσιογράφοι έσπευσαν να αποτυπώσουν και μεταδώσουν τα γεγονότα. Στην προσπάθειά τους αυτή, έπεσαν θύματα ξυλοδαρμού από αστυνομικούς, εκτέθηκαν σε δακρυγόνα και σπρέι πιπεριού, χτυπήθηκαν με πλαστικές σφαίρες, απειλήθηκαν και συνελήφθησαν. Ένας δημοσιογράφος του CNN, μαζί με το υπόλοιπο προσωπικό, συνελήφθησαν ζωντανά μπροστά στην κάμερα. Ακόμη, δύο συνεργάτες του πρακτορείου Reuters και μία ανταποκρίτρια τραυματίστηκαν από πλαστικές σφαίρες. Η λίστα καταγράφει συνολικά 90 παρόμοια περιστατικά που σχετίζονται με την αστυνομική βία.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:
Πράγνκε, Α. (2020) Αντίο ελευθερία του Τύπου στις ΗΠΑ; Ανακτήθηκε από https://www.dw.com/el/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BF-%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B7%CF%80%CE%B1/a-53664886 (Τελευταία πρόσβαση 6/06/2020)
Τσίπηρα, Ο. (2020). Γαλλία: «Δικαιοσύνη για τον Ανταμά Τραορέ» Ανακτήθηκε από https://www.dw.com/el/%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%AC-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%BF%CF%81%CE%AD/a-53668099 (Τελευταία πρόσβαση 6/06/2020)
Συμεωνίδης, Κ. (2020). «Συνειδητή και ηθελημένη» η κλιμάκωση από τον Τραμπ. Ανακτήθηκε από https://www.dw.com/el/%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%B7%CF%84%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7%CE%B8%CE%B5%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7-%CE%B7-%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BA%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%BC%CF%80/a-53648404 (Τελευταία πρόσβαση 6/06/2020)
Okello, C. (2020). Alleged French police brutality in the spotlight as Traoré death resurfaces. Ανακτήθηκε από http://www.rfi.fr/en/france/20200603-french-police-brutality-in-the-spotlight-as-adama-traor%C3%A9-death-surfaces-again-george-floyd-us. (Τελευταία πρόσβαση 6/06/2020).
