«Μείνετε ψύχραιμοι» μας διεμήνυσε η Βρετανία. Ο κορονοϊός είναι σε έλεγχο. Κοινώς take the chill pill. Ωστόσο, ο Τράμπ της Ευρώπης, Μπόρις Τζόνσον, υπογραμμίζει «Πολλοί ακόμα θα χάσουν την ζωή τους από τον κορωνοϊό. Ωστόσο, δεν είναι πρόθεσή μας να αναβάλλουμε το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου όπως άλλες χώρες. Θα πάρουμε σημαντικά μέτρα την στιγμή που πρέπει».
Και η κατάλληλη στιγμή φάνηκε πως ήταν μόλις λίγες μέρες πριν. Μέχρι τότε σύσσωμη η πολιτική ηγεσία καθώς και οι πολίτες της Βρετανίας βρισκόταν σε έναν δημοκρατικό λήθαργο. «Γιατί να μην βγούμε στην παμπ της γειτονιάς; Γιατί να μην στείλουμε τα παιδιά μας στο σχολείο; Γιατί να μην ξενυχτήσουμε στα κλαμπ και να φάμε στα εστιατόρια; Δημοκρατία δεν έχουμε;»
Αυτός ο τρόπος σκέψης καθώς και η επιπολαιότητα του Μπόρις Τζόνσον κόστισαν βαριά στην Βρετανία. Το Ηνωμένο Βασίλειο μετρά μέχρι και σήμερα 9.529 κρούσματα κορονoϊού και 645 θανάτους. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών. Ο κορονοϊός άλλαξε την κατάσταση. Όλοι οι χώροι εστίασης και τα σχολεία έκλεισαν. Ο Τζόνσον αυτή την φορά διαμήνυε πως θα εφαρμόσουν οποιαδήποτε μέτρα χρειαστούν, ακόμα και ένας ενδεχόμενος αποκλεισμός του Λονδίνου. Ωστόσο, η βαθιά αργοκίνητη αντίδραση της Βρετανίας, δεν δίνει σε κανέναν την δυνατότητα να εκτιμήσει πως θα εξελιχθεί η κατάσταση.
Επώδυνες συγκρίσεις
Αρκετά μίλια μακριά, στην Ασιατική Ήπειρο βρίσκεται η πηγή του ιού, η Κίνα. Ο κορονοϊός (εκτιμάται ότι) ξεκίνησε από μια αγορά τροφίμων στην πόλη Γουχάν της Κίνας. Σε όλη την Κινεζική επικράτεια είναι καταγεγραμμένα 81.000 κρούσματα και 3.249 θάνατοι. Ωστόσο, την προηγούμενη Πέμπτη για πρώτη φορά από τα τέλη Δεκεμβρίου που ξέσπασε η παγκόσμια υγειονομική κρίση δεν καταγράφηκε κανένα νέο εγχώριο κρούσμα.
Η Κίνα, μια χώρα με πληθυσμό γύρω στα 1,4 δις, κατάφερε μέσα σε ένα διάστημα περίπου 2.5 μηνών να προλάβει την ανεξέλεγκτη διασπορά του ιού στο αχανές γεωγραφικό της εκτόπισμα. Αντίθετα, επίκεντρο της πανδημίας πλέον είναι η Ευρώπη. Το 75% των νέων κρουσμάτων παγκοσμίως καταγράφονται εκεί.
Στην Ισπανία, ο τραγικός απολογισμός των νεκρών ανεβαίνει με ρυθμό πιο γρήγορο από αυτόν της Κίνας στο ξέσπασμα της πανδημίας. Στην Ιταλία μιλάμε πια για μια εθνική τραγωδία, με έναν τεράστιο αριθμό ασθενών και νεκρών. Ο κορονοϊός, επίσης, ταλανίζει την Γαλλία και την Γερμανία. Στις Η.Π.Α του Τράμπ, τα περιστατικά ξεπερνούν τα 40.000 με ειδικούς να κάνουν εκτίμηση πως είναι μόνο η αρχή.
Δεν μπορώ παρά να εκφράσω την ερώτηση που όλοι σκεφτόμαστε. «Μα γιατί;» «Γιατί η Δύση πλήττεται περισσότερο από την Ασία, αν και είχε περισσότερο χρόνο για να προετοιμαστεί;»
Μια πρώτη ανάγνωση
Οι Financial Times ανέλυσαν και επεξεργάστηκαν τους λόγους που συμβαίνει αυτό. Σύμφωνα με την ανάλυση τους, ένας από τους κύριους λόγους, είναι οι περιορισμένοι έλεγχοι που διεξήγαγαν τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας σε ύποπτα κρούσματα. Η Νότια Κορέα έστησε άμεσα κινητά ιατρικά συνεργεία και έτσι κατάφερε να κρατήσει τους ανθρώπους μακριά από τα νοσοκομεία. Το ποσοστό των ελέγχων που έγιναν στην Δύση ανέρχονταν στο 10% με 15% σε σχέση με την Νότια Κορέα.
Η έρευνα συνεχίζει και βρίσκει ότι στην περίπτωση των Ασιατικών χωρών, υπάρχει μεγαλύτερος νοσοκομειακός εξοπλισμός. Ο μέσος όρος νοσοκομειακών κρεβατιών σε χώρες όπως Ιαπωνία και Νότια Κορέα είναι 8 ανά 1.000 άτομα ενώ στην Ιταλία και Η.Π.Α 2 ανά 1.000 άτομα. Για την Κίνα, δε, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κατασκευή εξπρές καινούργιων νοσοκομειακών μονάδων.
Τρίτη διαφορά αποτελεί το γεγονός ότι οι χώρες της Ανατολής είχαν προηγούμενη εμπειρία με την επιδημία του Σάρς το 2003. Έτσι, είχαν ξεκινήσει τα συστήματα υγείας τους να προετοιμάζονται για την επόμενη κρίση.
Τα δύο τελευταία στοιχεία, σύμφωνα με την έρευνα, είναι η μεγάλη διαφορά νοοτροπίας και πολιτικής διακυβέρνησης μεταξύ των δύο πολιτισμών και η καλύτερη επικοινωνία με τους πολίτες. Η Κίνα είχε την δυνατότητα να επιβάλλει πιο εύκολα αυστηρούς περιορισμούς, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίον ούτως ή άλλως το Πεκίνο ελέγχει τους πολίτες.Ταυτόχρονα, οι δημοκρατίες της Ασίας επικοινώνησαν καλύτερα προς τους λαούς τους το πρόβλημα με τον κορονοϊό, ενημερώνοντας τους από την πρώτη στιγμή για τους μεγάλους κινδύνους.
Ωστόσο, η έρευνα δεν δίνει την απαραίτητη προσοχή στα δυο τελευταία στοιχεία. Σημειώνει δε πως αυτό δεν αποκαλύπτει την αποτυχία των Δυτικών Δημοκρατιών στην διαχείριση του προβλήματος. Το αποδίδει αντίθετα στην κεκτημένη εμπειρία των Ασιατικών χωρών λόγω των παρόμοιων κρίσεων που αντιμετώπισαν. Εδώ θα έλεγα πως μια δεύτερη ανάγνωση είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη.
Δημοκρατία, Απολυταρχισμός και Κορονοϊός
Πόσο απολυταρχικές είναι οι χώρες της Ασίας ; Για την περίπτωση της Κίνας η απάντηση δεν είναι και τόσο δύσκολη. Το υβριδικό κομμουνιστικό καπιταλιστικό ολοκληρωτικό καθεστώς έχει καταφέρει να ελέγξει την ραχοκοκαλιά των ελευθεριών των πολιτών της. Σύμφωνα με τον Κινέζο ιστορικό Ζανγκ Λιφάν, ο λεγόμενος ελιτίστικος κομμουνισμός έχει εισχωρήσει βαθιά στο πολιτικό σύστημα της σύγχρονης Κίνας.
Όσον αφορά την Ιαπωνία και την Νότια Κορέα μπορούμε και εκεί να παρατηρήσουμε κάποιες συντηρητικές πρακτικές στην εφαρμοσμένη πολιτική. Ο ισχύων νόμος της θανατικής ποινής στην Ιαπωνία καθώς και η λειτουργία της νομοθετικής εξουσίας στην Νότια Κορέα αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Ωστόσο, παρά τις απολυταρχικές τάσεις στις προαναφερθείσες χώρες, τους ενώνει ένας κοινός παρονομαστής. Το στοιχείο της συλλογικότητας ως τρόπος σκέψης και ζωής. Ο κομφουκιανισμός, εδώ και χιλιετίες, αποτελεί βασικό εργαλείο με το οποίο η πλειονότητα των Ασιατικών λαών κατανοεί και νοηματοδοτεί το εξωτερικό κοινωνικό περιβάλλον. Βασικό στοιχείο αυτής της φιλοσοφίας αποτελεί η αναγκαιότητα της κοινωνικής αρμονίας ως απώτερο στόχο.
Δεύτερο στοιχείο επιτυχίας των χωρών της Ασίας αποτελεί η διαφάνεια (βασική προϋπόθεση για την λειτουργία της έμμεσης σύγχρονης δημοκρατίας). Ειδικά σε χώρες όπως Ιαπωνία και Νότια Κορέα, οι κανόνες για την δημόσια υγεία ήταν απολύτως ξεκάθαροι σε όλους τους πολίτες. Οι κυβερνήσεις είχαν ως προτεραιότητα να αποκαλύψουν στους πολίτες την μεγάλη επικινδυνότητα της κατάστασης. Οι πολίτες υπάκουσαν.
Πόσο δημοκρατικές είναι οι χώρες της Δύσης; Που τοποθετείται η αναγκαιότητα της συλλογικότητας στο ηθικό μας οπλοστάσιο; Αλήθεια, που βρίσκεται η διαφάνεια; Φαντάζομαι ότι είναι διασκεδαστικό να ακούμε τον πλανητάρχη να μας μιλάει για τον «chinese virus» αλλά πότε θα δούμε την απαραίτητη στάση ευθύνης;
Ο κορονοϊός, πέρα από υγειονομική και οικονομική κρίση, φαίνεται πως κάνει και ένα διαπεραστικό «crash test» σε όλη την νοοτροπία των Δυτικών χωρών. Και αν κρίνουμε από τα ήδη αποτελέσματα, το τεστ προβλέπεται μακροπρόθεσμο…
Y.Γ: Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον, μόλις διαγνώστηκε θετικός στον κορονοϊό.
Πηγές:
Coronavirus is revealing how badly the UK has failed its most vulnerable, Cnn, τελευταία πρόσβαση: 23/3/2020
Timeline: How the coronavirus spread, Aljazeera,τελευταία πρόσβαση: 23/3/2020
How to deal with cultural differences in Asia, Asia Exchange, τελευταία πρόσβαση: 23/3/2020
Οι χώρες που κάνουν την καλύτερη και χειρότερη δουλειά εναντίον του κοροναϊού, HuffPostGrecce, τελευταία πρόσβαση: 23/3/2020
Πόσο κομμουνιστική είναι η Κίνα;, DW, τελευταία πρόσβαση: 23/3/2020
