Το παρόν άρθρο
Μπορεί ο δείκτης νοημοσύνης των παιδιών προσχολικής ηλικίας να προβλεφθεί από τα αναπτυξιακά ορόσημα μέχρι τα 2 έτη της ζωής; Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να παρουσιάσει τον ερευνητικό σκοπό, τα ερευνητικά ευρήματα και τα συμπεράσματα μίας μεγάλης κλίμακας έρευνας του Peyre και των συνεργατών του (2017).
Συγκεκριμένα, ο Peyre και οι συνεργάτες του (2017) συμπεριέλαβαν ένα μεγάλο πληθυσμιακό δείγμα παιδιών στη Γαλλία για να εξετάσουν εάν οι πρώιμες (από τους 4 μήνες έως τα δύο πρώτα έτη της ζωής) κινητικές, γλωσσικές και επικοινωνιακές δεξιότητες καθώς και το εκφραστικό λεξιλόγιο των παιδιών στην ηλικία των 2 ετών μπορούν να προβλέψουν τα παιδιά που θα έχουν έναν χαμηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ < 70) στο τέλος της προσχολικής τους ηλικίας (5-6 έτη της ζωής) καθώς και τα χαρισματικά παιδιά, δηλαδή τα παιδιά που θα έχουν έναν υψηλό (IQ > 130), πάνω από τον μέσο όρο, δείκτη νοημοσύνης στα 5-6 έτη της ζωής τους.
Ποια αναπτυξιακά ορόσημα προβλέπουν καλύτερα τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών στο τέλος της προσχολικής τους ηλικίας; Είναι οι πρώιμες κινητικές δεξιότητες, οι πρώιμες γλωσσικές δεξιότητες, οι πρώιμες δεξιότητες κοινωνικοποίησης/επικοινωνίας ή το εκφραστικό λεξιλόγιο στους 24 μήνες της ζωής που προβλέπουν καλύτερα τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών ηλικίας 5-6 ετών;
Ερευνητικός σκοπός
Σκοπός της μεγάλης κλίμακας έρευνας του Peyre και των συνεργατών του (2017) ήταν να εξετάσει τα ακόλουθα ερευνητικά ερωτήματα:
- Μπορούν τα αναπτυξιακά ορόσημα στους 4, 8, 12 και 24 μήνες της ζωής ενός παιδιού να προβλέψουν τον δείκτη νοημοσύνης του στο τέλος της προσχολικής περιόδου (5-6 έτη);
- Ποιοι γνωστικοί τομείς (αδρή και λεπτή κινητικότητα, γλωσσικές δεξιότητες, δεξιότητες κοινωνικοποίησης/επικοινωνίας) κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων χρόνων προβλέπουν καλύτερα τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών στα 5-6 έτη;
- Στη βάση ποιων αναπτυξιακών ορόσημων των 4, 8, 12 και 24 μηνών της ζωής μπορούσαν να διαφοροποιηθούν τα παιδιά με τυπικό δείκτη νοημοσύνης (IQ = 70-130) στην ηλικία των 5-6 ετών από τα παιδιά με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ < 70) και από τα χαρισματικά παιδιά (IQ > 130);
Ερωτηματολόγια αυτο-αναφοράς
Για να διερευνηθούν τα ανωτέρω ερευνητικά ερωτήματα, οι γονείς των παιδιών κλήθηκαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια για την ανάπτυξη των παιδιών τους στους 4, 8, 12 και 24 μήνες της ζωής. Οι ερευνητές αξιολόγησαν τους ακόλουθους γνωστικούς τομείς:
- Aδρές και λεπτές κινητικές δεξιότητες
- Γλωσσικές δεξιότητες &
- Δεξιότητες κοινωνικοποίησης.
Συγκεκριμένα, στους 4 μήνες της ζωής, οι απαντήσεις των γονέων ομαδοποιήθηκαν στους ακόλουθους δύο γνωστικούς τομείς:
- κινητικές δεξιότητες &
- κοινωνικοποίηση/επικοινωνία
Στους 8, 12 και 24 μήνες της ζωής, οι απαντήσεις των γονέων ομαδοποιήθηκαν στους ακόλουθους τέσσερις γνωστικούς τομείς:
- αδρές κινητικές δεξιότητες
- λεπτές κινητικές δεξιότητες
- γλωσσικές δεξιότητες &
- κοινωνικοποίηση.
Στους 24 μήνες, οι γονείς κλήθηκαν επίσης να υποδείξουν από μία λίστα 100 λέξεων ποιες λέξεις θα μπορούσε να πει το παιδί τους αυθόρμητα, δηλαδή να προσδιορίσουν το εκφραστικό λεξιλόγιο του παιδιού τους.
Πηγή εικόνας: Εμπλουτισμός λεξιλογίου
Αξιολόγηση του δείκτη νοημοσύνης
Στην ηλικία των 5-6 ετών (η μέση ηλικία των παιδιών που έλαβαν μέρος στην έρευνα ήταν 67,9 μήνες), οι ερευνητές αξιολόγησαν τον δείκτη νοημοσύνης 1,100 παιδιών. Τα παιδιά με δείκτη νοημοσύνης άνω του 130, ορίστηκαν ως χαρισματικά. Τα παιδιά με δείκτη νοημοσύνης κάτω του 70, ορίστηκαν ως παιδιά με ειδικές ανάγκες. Τα παιδιά με δείκτη νοημοσύνης μικρότερο του 130 και μεγαλύτερο του 70, ορίστηκαν ως παιδιά με τυπικό δείκτη νοημοσύνης.
Ερευνητικά ευρήματα
- Τα παιδιά με τυπικό δείκτη νοημοσύνης σε σχέση με τα παιδιά με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης μπορούσαν να διαφοροποιηθούν στη βάση των ακόλουθων τομέων της γνωστικής τους ανάπτυξης:
- Στους 8 μήνες της ζωής, ιδιαίτερα στις γλωσσικές δεξιότητες και ασθενέστερα στις λεπτές κινητικές δεξιότητες
- Στους 12 μήνες της ζωής, ιδιαίτερα στις αδρές κινητικές δεξιότητες και στις γλωσσικές δεξιότητες, αλλά και (ασθενέστερα) στις δεξιότητες κοινωνικοποίησης
- Στους 24 μήνες της ζωής, ιδιαίτερα στις αδρές και λεπτές κινητικές δεξιότητες, στις γλωσσικές δεξιότητες και στο εκφραστικό λεξιλόγιο, αλλά και (ασθενέστερα) στις δεξιότητες κοινωνικοποίησης.
- Τα παιδιά με τυπικό δείκτη νοημοσύνης σε σχέση με τα χαρισματικά παιδιά μπορούσαν να διαφοροποιηθούν στη βάση των ακόλουθων τομέων της γνωστικής τους ανάπτυξης:
- Στους 12 μήνες της ζωής, στις γλωσσικές δεξιότητες
- Στους 24 μήνες της ζωής, ιδιαίτερα στις δεξιότητες κοινωνικοποίησης και στο εκφραστικό λεξιλόγιο και (ασθενέστερα) στις γλωσσικές δεξιότητες.
Επομένως:
- Τα αναπτυξιακά ορόσημα των 24 μηνών προβλέπουν ένα σημαντικό ποσοστό, συγκεκριμένα, το 20%, του δείκτη νοημοσύνης των παιδιών στο τέλος της προσχολικής τους ηλικίας (5-6 έτη).
- Οι πρώιμες γλωσσικές δεξιότητες προβλέπουν καλύτερα τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών στα 5-6 έτη της ζωής σε σχέση με τις πρώιμες αδρές και λεπτές κινητικές δεξιότητες και τις δεξιότητες κοινωνικοποίησης.
- Διάφοροι γνωστικοί τομείς, αλλά ιδιαίτερα οι γλωσσικές δεξιότητες των παιδιών, προβλέπουν από την ηλικία των 8 μηνών, τα παιδιά με ειδικές ανάγκες (IQ < 70) στην ηλικία των 5-6 ετών καθώς και τα χαρισματικά παιδιά (IQ > 130) από ηλικία των 12 μηνών.
Συμπεράσματα
- Η αξιολόγηση της πρώιμης γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη μεταγενέστερη γνωστική τους ανάπτυξη.
- Ο Peyre και οι συνεργάτες του (2017) χρησιμοποίησαν την Κλίμακα Ψυχοκινητικής Ανάπτυξης Brunet-Lezine για να εξετάσουν ποιοι πρώιμοι γνωστικοί τομείς μπορούν να προβλέψουν τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών στο τέλος της προσχολικής τους ηλικίας (5-6 έτη).
- Οι ερευνητές βρήκαν ότι η Κλίμακα Ψυχοκινητικής Ανάπτυξης Brunet-Lezine προέβλεψε από τα 2 έτη της ζωής, σε μέτριο βαθμό, το μεταγενέστερο IQ των παιδιών στην ηλικία των 5-6 ετών.
- Τα αναπτυξιακά ορόσημα πριν την ηλικία των 2 ετών ήταν πολύ λιγότερο σημαντικά.
- Τα αναπτυξιακά ορόσημα στον τομέα της γλώσσας προέβλεψαν καλύτερα τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών σε σχέση με τα αναπτυξιακά ορόσημα στους άλλους τομείς που εξετάστηκαν (κινητικές δεξιότητες και δεξιότητες κοινωνικοποίησης/επικοινωνίας).
