Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει εντελώς η δομή της οικογένειας. Έγινε πυρηνική και τα μέλη της έχουν αστικοποιηθεί. Οι ηλικιωμένοι μένουν πλέον ξεχωριστά από τα παιδιά τους είτε στην ίδια πόλη είτε στην επαρχία. Ο διαχωρισμός αυτός οδηγεί πολλούς ηλικιωμένους στο αίσθημα της μοναξιάς. Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί ποτέ πως θα είστε όταν μπείτε και εσείς στην τρίτη ηλικία; Ποιες θα είναι οι ανάγκες και οι επιθυμίες σας ;
Μας τρομάζει η γήρανση τόσο για την εμφανισιακή όσο και για την πνευματική μας έκπτωση. Οι γυναίκες τρέχουν να προλάβουν τις πρώτες ρυτίδες στο πρόσωπο και το λαιμό ανακαλύπτοντας τις πιο ακριβές και εξειδικευμένες κρέμες. Πείθονται ότι θα παραμείνουν νεότατες και στην ηλικία που θέλουν να διατηρηθούν. Με διάφορους τρόπους πετυχαίνουμε την εξωτερική εμφάνιση και όντως μπορούμε να κρύψουμε δέκα με είκοσι χρόνια απ’ την πραγματική μας ηλικία. Τι συμβαίνει όμως με το εσωτερικό κομμάτι του εαυτού μας;
Δυστυχώς ή ευτυχώς αυτή είναι η φυσική εξέλιξη του ανθρώπου και κάποια στιγμή όλοι φτάνουμε στα 70, 80 ακόμη και στα 100. Μάλιστα, η Ελλάδα, είναι μια χώρα, όπου ο αριθμός των αιωνόβιων αυξάνεται με σταθερά ανοδικούς ρυθμούς. Ας δούμε όμως κάποια σημάδια που μας δείχνουν πως όντως αρχίζουμε να μπαίνουμε στην τρίτη ηλικία.
Συνταξιοδότηση
Η πρώτη ένδειξη ότι κάποιος έχει μεγαλώσει είναι η συνταξιοδότηση. Σε κάποιους φαίνεται να έχει θετικό αντίκτυπο. Έρευνες, όμως έχουν αποδείξει ότι η συνταξιοδότηση εκδηλώνεται αρνητικά στον άνθρωπο. Παρουσιάζονται αρκετές αλλαγές στην καθημερινότητα. Ο άνθρωπος παύει πια να συναναστρέφεται με τους συναδέλφους του, να έχει το βασικό ωράριο εργασίας του, τις αρμοδιότητες που απαιτούνται να γίνονται πιστά απ’ τον ίδιο επί αρκετά συνεχόμενα έτη. Ξαφνικά, αλλάζει η ρουτίνα του , με συνέπεια ο άνθρωπος να γίνεται πιο μίζερος, γκρινιάρης και καταθλιπτικός. Νιώθει, με λίγα λόγια, σαν να έχασε το νόημα της ζωής του.
Απώλεια αγαπημένων προσώπων
Μια άλλη ένδειξη ότι ο άνθρωπος μεταβαίνει στην τρίτη ηλικία, είναι η απώλεια αγαπημένων προσώπων. Σίγουρα ο θάνατος ενός συζύγου, μιας αδερφής ή ενός φίλου αποτελεί σημαντική ανατροπή στη ζωή ενός ανθρώπου που δυστυχώς εντείνει το αίσθημα της μοναξιάς και της θλίψης. Ακόμη, δημιουργείται το αίσθημα του φόβου. Ο φόβος για το δικό του θάνατο. Εξάλλου, η “δίψα” για λίγη ακόμη ζωή είναι βαθιά ριζωμένη μέσα μας.
Προβλήματα υγείας και Άνοια
Τρίτος και σημαντικός παράγοντας που αποδεικνύει πως έχουμε μεγαλώσει είναι τα προβλήματα υγείας. Προβλήματα όπως η μειωμένη ακοή, η ακράτεια μπορεί να δημιουργήσουν σε κάποιον το αίσθημα αμηχανίας και έτσι να καταφεύγει στην απομόνωση. Το κυριότερο, όμως είναι όταν ο άνθρωπος έχει προβλήματα μνήμης. Η παρουσία της άνοιας προκαλεί σημαντικές νοητικές και συμπεριφορικές δυσλειτουργίες στο άτομο που νοσεί. Ωστόσο, η άνοια προκαλεί συναισθηματική, κοινωνική και οικονομική επιβάρυνση στο άτομο που φροντίζει το άτομο που νοσεί. Μάλιστα, η νόσος Alzheimer είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας των ηλικιωμένων. Είναι μια μη αναστρέψιμη, προοδευτικά εξελισσόμενη, νευροεκφυλιστική νόσος. Σύμφωνα με την Εταιρεία Alzheimer, περίπου 200.000 άνθρωποι πάσχουν σήμερα από άνοια στην Ελλάδα. Μελέτες απέδειξαν πως το ετήσιο κόστος της άνοιας υπολογίζεται σε 3 δισ. ευρώ .
Μοναξιά
Οι παραπάνω παράγοντες ,λοιπόν, οδηγούν έναν ηλικιωμένο στη μοναξιά. Η παρατεταμένη μοναξιά μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη ή τη μείωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό σημαίνει, πως το ηλικιωμένο άτομο γίνεται ευάλωτο σε λοιμώξεις και υπάρχει το ενδεχόμενο της πρόκλησης των καρδιακών επεισοδίων. Τόσο η διάρκεια όσο και η ποιότητα της ζωής επιβαρύνεται σημαντικά.
Ποιες είναι οι ανάγκες της τρίτης ηλικίας;
Το σημαντικό για αυτούς τους ανθρώπους είναι να νιώθουν χρήσιμοι. Να νιώθουν πως τους χρειαζόμαστε κ τους έχουμε ανάγκη. Απλά παραδείγματα , είναι η φύλαξη ενός εγγονιού ή το μαγείρεμα ενός φαγητού. Ενθαρρύνετέ τους να μοιραστούνε μαζί σας την αγαπημένη τους συνταγή. Προμηθεύστε τους με τα απαραίτητα υλικά και δώστε τους τη χαρά να φτιάξετε μαζί ένα φαγητό ή γλυκό με τον δικό τους τρόπο! Αυτό θα έχει διπλό όφελος, καθώς οι νεότεροι μαθαίνουν τα μυστικά της “παλιάς” ενώ οι ηλικιωμένοι θα νιώσουν ότι είναι ακόμη χρήσιμοι και έχουν να δώσουν στην επόμενη γενιά.
Αρκετά ενθαρρυντική, φαίνεται να είναι η συμμετοχή τους σε εθελοντικές δράσεις, λαμβάνοντας μέρος σε διάφορους συλλόγους. Το αίσθημα αγάπης και προσφοράς αποτελεί σημαντικό αγαθό τόσο για τον δότη όσο και για τον λήπτη.
Εξίσου, σημαντική είναι η εμπλοκή τους σε δραστηριότητες που τους βοηθούν μυϊκά και νοητικά, όπως είναι η εκμάθηση ενός χορού ή μιας ξένης γλώσσας. Αυτό μπορεί να τους βοηθήσει στην κοινωνικοποίηση αποφεύγοντας έτσι την αδράνεια και την απομόνωση.
Μπορούν, ακόμη, να εφοδιαστούν με ασκήσεις μνήμης από ειδικούς ψυχικής υγείας, με βιβλία ζωγραφικής, παζλ και σταυρόλεξα. Τέτοιου είδους ασχολίες κινητοποιούν και ενισχύουν την αυτονομία αλλά και την αυτοεκτίμηση του ατόμου. Βελτιώνουν την ψυχολογική κατάσταση, καταπολεμώντας την απόσυρση ενώ παράλληλα βοηθάνε στην ενδυνάμωση των νοητικών λειτουργιών .
Τελειώνοντας…
Ο κάθε ηλικιωμένος έχει την δική του ιστορία, προσωπικότητα και υπερηφάνεια. Μπορεί να παρεκτρέπεται ορισμένες φορές με τη συμπεριφορά του, είτε λόγω κάποιας ασθένειας είτε λόγω της μοναξιάς που νιώθει. Ωστόσο, διατηρεί τα συναισθήματα του, γι’ αυτό οφείλουμε πάντα να προστατεύουμε την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό του. Να ξέρετε πως τα «κλειδιά» μιας ποιοτικής και ζεστής σχέσης είναι η ειλικρίνεια και η ευθύτητα. Αυτές είναι δυο προσεγγίσεις που επιβεβαιώνουν πάντα τον σεβασμό και την κατανόηση στον άνθρωπο μας. Aς μην ξεχνάμε τον παππού, τη γιαγιά, τον μπαμπά ή τη μαμά μας. Τους έχουμε ανάγκη και εκείνοι μας έχουν ακόμη περισσότερη ιδίως τώρα στην εποχή της πανδημίας.
Φροντίστε αυτούς… που κάποτε φρόντιζαν για εσάς!
Πηγές:
- alzheimerathens.gr
- www.gernaoallios.gr
- www.expressiveartworkshops.com
- www.wordpress.com
