Ο Viktor Frankl (1905-1997) ήταν Αυστριακός ψυχίατρος και νευρολόγος. Συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των επιστημών. Ο ίδιος υπήρξε πρωτοπόρος, αφού εισηγήθηκε για πρώτη φορά την λογο-θεραπεία ως έναν τρόπο που οι άνθρωποι είναι ικανοί να επιλύσουν προβλήματά τους. Ακόμη, βοήθησε καθοριστικά στη διερεύνηση της υπαρξιακής θεραπευτικής προσέγγισης. Κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας καριέρας του, δημοσίευσε πληθώρα συγγραμμάτων, του απονεμήθηκαν πολλές τιμητικές διακρίσεις, παραχώρησε διαλέξεις σε όλο τον κόσμο και διετέλεσε επισκέπτης-καθηγητής σε σπουδαία πανεπιστήμια όπως το Harvard και το Duquesne.
Από την Βιέννη στα στρατόπεδα συγκέντρωσης :
Ο Viktor γεννιέται στις 26 Μαρτίου του 1905 στη Βιέννη από Εβραίους γονείς. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στον τομέα της ψυχιατρικής και της νευρολογίας στο πανεπιστήμιο της Βιέννης. Ειδικότερα, επικεντρώθηκε στη μελέτη του φαινομένου της αυτοκτονίας και της κατάθλιψης. Το 1942, ο ίδιος και η οικογένειά του συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Τα επόμενα χρόνια ο Victor είχε αλλάξει συνολικά τέσσερα στρατόπεδα, ενώ είχε χάσει τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς του. Το 1947 παντρεύεται ξανά και αποκτά μια κόρη, η οποία αργότερα θα ασχοληθεί με τον κλάδο της παιδοψυχολογίας. Έναν χρόνο αργότερα, ο Viktor ολοκληρώνει το δικτατορικό του στον κλάδο της φιλοσοφίας. Πεθαίνει σε ηλικία 92 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια.
Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του παρατήρησε πως διακρίνονται δύο κατηγορίες ανθρώπων που βρίσκονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, εκείνοι που έχουν εντιμότητα και εκείνοι που δεν έχουν. Συνειδητοποίησε, επιπρόσθετα, ότι οι συγκεκριμένοι τύποι εντοπίζονται σε όλα τα ευρύτερα κοινωνικά σύνολα ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη, την εθνικότητα ή άλλα πολιτισμικά στοιχεία που διαφοροποιούν τους ανθρώπους.
Η πορεία του στον τομέα της ψυχολογίας:
Ήδη ως φοιτητής ιατρικής στα τέλη του 1920 κατάφερε να σημειώσει μεγάλη επιτυχία στον τομέα της αποτροπής των αυτοκτονιών. Οι ανώτεροί του εκτιμώντας την προσπάθεια που είχε καταβάλλει, του πρότειναν τη διευθυντική θέση του αντίστοιχου τμήματος, που διέθετε το γενικό νοσοκομείο της Βιέννης. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια που ακολούθησαν ο Viktor κατάφερε να θεραπεύσει χιλιάδες ασθενείς. Αργότερα, ανέλαβε τη διεύθυνση του νευρολογικού τμήματος στο νοσοκομείο Rothschild.
Μεταβαίνοντας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, είχε τη δυνατότητα να ασκήσει το επάγγελμά του προκειμένου να κατευνάσει τους απελπισμένους συγκρατούμενούς του. Προσπαθώντας να αποτρέψει τις απόπειρες αυτοκτονίας ανθρώπων που βίωναν σοβαρή κατάθλιψη, τους ενθάρρυνε να ανακαλούν από τη μνήμη τους θετικές στιγμές. Τα βιώματα που αποκόμισε από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης αποτέλεσαν το ερέθισμα για να αναπτύξει τη θεωρία του για τη λογοθεραπεία. Ο ίδιος ήταν πεπεισμένος πως ακόμα και στις πιο απάνθρωπες συνθήκες, η ζωή του ανθρώπου δε χάνει το ουσιαστικό της νόημα. Αναπτύσσοντας αυτή του την άποψη, κατέληξε στο συμπέρασμα πως το άτομο που βρίσκεται σε μια ακραία κατάσταση αποκτά ισχυρό πνευματικό κόσμο. Έχοντας ως όχημα τον στέρεα θεμελιωμένο ψυχισμό του μπορεί και επιβιώνει. Για αυτό υποστήριζε πως ακόμη και ο πόνος που βίωναν οι κρατούμενοι εξαιτίας της βίας (σε ψυχολογικό, σωματικό ή λεκτικό επίπεδο) που τους ασκούνταν, είχε τον δικό του σκοπό.
Το συγγραφικό του έργο:
Στο διάσημο βιβλίο του με τίτλο «Man’s Search for Meaning» καταγράφει ενδελεχώς τις εμπειρίες του ως κρατούμενος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο Viktor περιγράφει την υπαρξιακή ψυχοθεραπευτική μέθοδο. Ως πυλώνα αυτής αναφέρει τη διαρκή αναζήτηση του ατόμου για το νόημα της ζωής του. Σύμφωνα με τον Frankl, μια είναι η ερώτηση που πλανάται σε όλη την έκταση του συγγράμματος του.
Πώς η καθημερινή ζωή ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης αντανακλάται στο μυαλό του μέσου κρατούμενου;
Ο Viktor Frankl υποστηρίζει ότι ο εντοπισμός του νοήματος ακόμη και στις απλές καθημερινές στιγμές μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για την επιβίωση του ατόμου. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου καταγράφονται οι εμπειρίες του συγγραφέα από το στρατόπεδο συγκέντρωσης, ενώ στο δεύτερο επιχειρεί να εντάξει τον αναγνώστη στην κεντρική του ιδέα.
Το ”νόημα της ζωής’‘ κατά τον συγγραφέα μπορεί να κρύβεται σε οτιδήποτε βιώνουμε. Μέσα από το βιβλίο του, τα άτομα που βιώνουν ακραίες και τραυματικές εμπειρίες βρίσκουν ένα στήριγμα. Χάρη στην αλληλεπίδραση των ασθενών με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, έστω και σε πνευματικό επίπεδο, επιτυγχάνεται ο σκοπός του Viktor. Και αυτός δεν είναι άλλος από το να βρει ο κάθε αναγνώστης όλα όσα νοηματοδοτούν τη ζωή του. Γι’ αυτό, άλλωστε, τo συγκεκριμένο βιβλίο θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά και πιο επιδραστικά βιβλία του προηγούμενου αιώνα.
Πηγές:
https://web.archive.org/
https://www.psychology.gr/
https://el.wikipedia.org/
