Ρομαντικός, αισθησιακός, μελαγχολικός αλλά και τρυφερός… Ο διακεκριμένος πιανίστας Άρης Γραικούσης μας αποκαλύπτεται λίγο πριν τον απολαύσουμε στο ρεσιτάλ που πρόκειται να δώσει την Πέμπτη 11 Μαΐου στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη με τίτλο “Πολωνικές Νύχτες”. Εκεί θα μας “μυήσει” στις Πολωνέζες, συνθέσεις του σπουδαίου Πολωνού συνθέτη Frédéric Chopin επηρεασμένες από παραδοσιακούς χορούς της πατρίδας του, και στα Νυχτερινά που μοιάζουν με τραγούδια δίχως λόγια. Διαβάστε τη συνέντευξη που μας παραχώρησε και φίλοι Αθηναίοι σπεύσατε να τον ακροαστείτε, να συγκινηθείτε, να αισθανθείτε…
- Ποιον όρο θα δίνατε στη λέξη «μουσική», κύριε Γραικούση; Θυμάστε την αφορμή που σας ώθησε να ασχοληθείτε με αυτή την τέχνη;
Η μουσική είναι η γλώσσα των ήχων, ίσως η μοναδική κατανοητή κοινή γλώσσα παγκοσμίως. Ένα μέσο έκφρασης αλλά και επικοινωνίας με όλο τον κόσμο. Όσο για μένα, το γεγονός και μόνο ότι από πολύ μικρός είχα ακούσματα (η μητέρα μου είναι καθηγήτρια πιάνου) ήταν μία αφορμή για να ξεκινήσω. Πολύ σύντομα όμως γύρω στα 13 μου, αποφάσισα ότι αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου, γιατί με συνεπήρε αυτή η αδιαφιλονίκητη και μαγική γλώσσα επικοινωνίας.
- Εκτός από σολίστ του πιάνου είστε και αξιόλογος ερμηνευτής, καθώς διαθέτετε πολύ ωραία φωνή. Εκτός των άλλων σπουδών σας, έχετε λάβει και μαθήματα φωνητικής; Πότε νιώθετε την ανάγκη να εκφραστείτε και με λόγια εκτός από μουσική;
Η ανθρώπινη φωνή, το τραγούδι έχει αμεσότητα με το κοινό. Δεν θα χαρακτήριζα με τίποτα τον εαυτό μου ερμηνευτή στο τραγούδι, σε αντίθεση με το πιάνο, αλλά μου αρέσουν κάποια τραγούδια που μου ταιριάζουν στη φωνή να τα συμπεριλάβω σε ένα πρόγραμμα όπως τους «Μουσικούς Συσχετισμούς» που παρουσιάζω πάνω από ένα χρόνο με κλασικά κομμάτια, soundracks και επιλεγμένα τραγούδια. Έχω πάρει μαθήματα κλασικού τραγουδιού για δύο χρόνια στη Γερμανία και άλλα τέσσερα στην Ελλάδα. Αγαπώ το τραγούδι και συνεργάζομαι με ευχαρίστηση τόσο με λυρικούς όσο και σύγχρονους τραγουδιστές.
- Μέσα από τα ταξίδια σας και τα ρεσιτάλ που έχετε δώσει στην Ελλάδα αλλά και σε αρκετές πόλεις του εξωτερικού, θεωρείτε ότι η εξοικείωση του εγχώριου κοινού με το είδος μουσικής που εκπροσωπείτε διαφέρει σε σχέση με αυτή του κοινού στις άλλες χώρες;
Σίγουρα η Ελλάδα, δεν έχει την ίδια παράδοση στην κλασική μουσική, όπως η Αυστρία, η Γερμανία, η Ρωσία, η Γαλλία και άλλες χώρες. Υπάρχει μεγαλύτερο κοινό και πολλές φορές πιο καταρτισμένο στο εξωτερικό, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι δεν υπάρχει και στην Ελλάδα. Πολλοί είναι οι λάτρεις της μουσικής εδώ, που ακούνε με βαθιά συγκέντρωση μία συναυλία. Στις μέρες μας πάντως, ειδικά οι νέοι άνθρωποι δεν αρέσκονται ν’ ακούν κλασική μουσική. Αυτό είναι παγκόσμιο φαινόμενο, το συζητάω με φίλους συναδέλφους μου στο εξωτερικό. Καθήκον όλων είναι να εκπαιδεύσουμε τους νέους ώστε να αγαπήσουν ακούσματα υψηλής ποιότητας.
- Θεωρείτε ότι η χώρα μας διαθέτει έμψυχο δυναμικό με ευαισθησίες, οράματα, δυνατότητες και γενναιότητα;
Θεωρώ ότι η χώρα μας έχει τεράστια πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά, είναι μία χώρα γεμάτη φως στο πέρασμα των αιώνων που διαθέτει υψηλή ποιότητα. Δεν θα μιλήσω για την κρίση, το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό, είναι ότι χάνουμε αξίες, ο πολιτισμός φθείρεται και η γλώσσα μας φτωχαίνει. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα, με όραμα, ευαισθησίες, αξίες, γνώσεις και κοινωνική αγωγή. Έχουμε τεράστιο θησαυρό στα χέρια μας. Δεν μπορεί, θα προχωρήσουμε…
- Πόσο εύκολο είναι σήμερα, με τις υπάρχουσες δυσκολίες, ένα νέο παιδί να καλλιεργήσει το ταλέντο του στην Ελλάδα; Του παρέχονται τα εφόδια εκείνα που απαιτούνται προκειμένου να ασχοληθεί με τη μουσική και να διαπρέψει σε αυτή;
Το ταλέντο όταν υπάρχει, καλλιεργείται παντού. Σίγουρα περνάμε δύσκολη περίοδο και πολιτιστικά και κοινωνικά. Υπάρχουν ακόμα δάσκαλοι και ιδρύματα, που μπορεί να σπουδάσει κάποιο παιδί και να αναπτύξει το ταλέντο του. Το κυριότερο είναι η προσωπική δουλειά και μελέτη, πάντα φυσικά με την σωστή καθοδήγηση. Είναι δύσκολο σήμερα πιο πολύ να επιβιώνει κανείς επαγγελματικά με την μουσική, το κοινό είναι περιορισμένο και οι ευκαιρίες λιγότερες. Πάντα υπάρχουν όμως δρόμοι.
- Εσείς αντιμετωπίσατε δυσκολίες στην μέχρι τώρα πορεία σας;
Ποιος δεν αντιμετώπισε δυσκολίες… Θα έλεγα ψέματα αν έλεγα όχι. Ακόμα τις συναντώ. Κάθε φορά διαφέρουν και πάντα είναι πρόκληση για μένα. Όλα είναι θέμα εμπειρίας. Τολμώ πάντως να πω και χαίρομαι γι’ αυτό, ότι έχω καταφέρει αρκετά στη ζωή μου. Ξεπέρασα πολλές δυσκολίες κι αυτό είναι κάτι που μου δίνει χαρά, αλλά και δύναμη να συνεχίζω το έργο μου.
- Σε μια ροκ συναυλία το κοινό εκδηλώνεται και εκτονώνεται με διάφορους εξωστρεφείς τρόπους. Εσείς πώς αντιλαμβάνεστε την ενέργεια όταν το κοινό σας είναι καθιστό και σιωπηλό; Ο όρος «καλό κοινό» ισχύει και πώς εσείς το ξεχωρίζετε;
Το κοινό. Χωρίς αυτό δεν θα είχαμε λόγο να ερμηνεύσουμε τα έργα, (εκτός φυσικά από προσωπική ευχαρίστηση κι ανάταση). Οι συνθέτες έγραψαν, εμείς εκτελούμε και το κοινό ακούει. Είναι υποχρέωση κι ευθύνη μας, να εκπαιδεύουμε το κοινό. Δεν υπάρχει καλό ή κακό κοινό. Εμείς οι καλλιτέχνες αν είμαστε ειλικρινείς με το έργο μας και δείχνουμε την αγάπη μας του μεταφέρουμε την ενέργειά μας και τότε αυτό ανταποδίδει. Και το νιώθουμε, στις παύσεις, όταν το κοινό αναπνέει μαζί μας. Έτσι απλά…
- Αποτελεί κοινή ομολογία πως καταφέρνετε να ξεκλειδώνετε συναισθήματα στο συναυλιακό κοινό σας και είναι αλήθεια πως έχετε λάβει εξαιρετικές κριτικές. Ποιο ήταν το σχόλιο που ακούσατε από κάποιον ακροατή σας και αξίζει να μοιραστείτε μαζί μας;
Μετά από ένα ρεσιτάλ είμαι συνήθως φορτισμένος συναισθηματικά και γεμάτος ένταση, που πολλές φορές με χαιρετούν και δεν έχω καταλάβει τι γίνεται… Δεν μπορώ να θυμηθώ συγκεκριμένο σχόλιο. Εισπράττω όμως, πολλές φορές όμορφα και ειλικρινή βλέμματα και μπορώ να πω αγάπη. Δεν είναι τα χειροκροτήματα, ο σιωπηλός θαυμασμός που εισπράττω έχει μεγαλύτερη αξία. Αυτό μου φτάνει.
- Εσείς έχετε κάποιον συνθέτη που σας «ξεκλειδώνει», κάποιον που να θαυμάζετε το έργο του και να σας συνεπαίρνουν οι μουσικές του;
Θαυμάζω πάρα πολλούς συνθέτες, όλων των εποχών. Είναι πολλοί για να τους ονομάσω. Πάντα με προσέλκυε η ρομαντική περίοδος, Chopin, Brahms, Schumann, Scriabin, Rachmaninoff, και πολλοί ακόμα, που μου αρέσουν και πιστεύω είναι πιο κοντά στην δική μου ερμηνεία. Ακούω όμως πολύ Bach, πιο σύγχρονους συνθέτες, και πολύ όπερα.
- Μια μελωδία που σας μεταμορφώνει όταν την ακούτε;
Απίστευτα πολλές μελωδίες στριφογυρίζουν στο μυαλό μου. Μία μουσική φράση, από ένα μόνο έργο, ανάλογα με την διάθεση ή την εκτέλεση που ακούω μπορεί να με μεταμορφώσει διαφορετικά κάθε φορά. Πολύ δύσκολο να εξηγήσω αλλά και ν’ απαντήσω.
- Ποια τα συναισθήματα που σας διακατέχουν κάθε φορά που κάθεστε στο πιάνο ενώ προετοιμάζεστε να παρουσιάσετε ένα κονσέρτο;
Πολλά τα συναισθήματα, η φόρτιση. Να αποδώσω με σεβασμό και αγάπη τα έργα που μελετάω όλο αυτό το διάστημα πριν από ένα κοντσέρτο. Να ερμηνεύσω τα έργα όπως εγώ τα νιώθω και τα βιώνω, αλλά να μην ξεφεύγω από το ύφος των συνθετών και της κάθε εποχής της μουσικής. Φυσικά, στόχος μου είναι να μπορώ να επικοινωνήσω με το κοινό, να συνυπάρχουμε κατά την διάρκεια του κοντσέρτου και να αισθάνομαι τη συγκέντρωση και τη συμμετοχή τους.
- Η συναυλία σας στο Ίδρυμα Θεοχαράκη πλησιάζει και θα θέλαμε να μας δώσετε μια μικρή περιγραφή σχετικά με το τι θα παρουσιάσετε εκείνη τη βραδιά…
Frederic Chopin… Ο αγαπημένος και κατ ‘εξοχήν συνθέτης του πιάνου και ίσως από τους πιο αρεστούς στο ευρύτερο κοινό. Καθόλου εύκολο να ερμηνεύσει κανείς αυτόν τον μοναδικό συνθέτη, όταν έχουν υπάρξει κολοσσιαίοι πιανίστες που έχουν ερμηνεύσει τα έργα του. Ο καθένας όμως, κι αυτό είναι μοναδικό στην τέχνη, έχει την δική του άποψη στην ερμηνεία και την προσωπική ανάγνωση των έργων. Έτσι λοιπόν την Πέμπτη 11 Μαΐου θα ακούσετε Νυχτερινά και Πολωνέζες του Chopin.
- Τι άλλο να περιμένουμε από εσάς στο κοντινό μέλλον;
Ελπίζω ότι περιμένετε ακόμα πολλά…Έχω πολλούς στόχους. Είναι πολλά τα έργα που θέλω ακόμα να ερμηνεύσω. Οι συνεργασίες με συναδέλφους που θέλω να πραγματοποιήσω και φυσικά οι καινούριες ιδέες και τα σχέδια.
- Η τέχνη απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση! Είναι οι καλλιτέχνες άνθρωποι που αφοσιώνονται τόσο στην τέχνη τους ώστε να παραμελούν άλλους τομείς της ζωής τους;
Είναι αλήθεια ότι o δρόμος της τέχνης είναι όμορφος αλλά επίπονος. Οι ατελείωτες ώρες μελέτης, οι συνεχείς πρόβες, οι ώρες εκτός μελέτης που το μυαλό είναι διαρκώς απασχολημένο με τα έργα που πρέπει να αποδώσω, δεν αφήνουν και πολύ ελεύθερο χρόνο για πολλά πράγματα. Φυσικά έχω και ζωή και φίλους και τους μαθητές μου, η προτεραιότητά μου όμως είναι η μελέτη. Απαιτείται συγκέντρωση, τα έργα της κλασικής μουσικής έχουν φως και γοητεία, που χάνεται κανείς μέσα τους.
- Θα θέλαμε να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη με το όνειρο ζωής σας που δεν έχετε πραγματοποιήσει ακόμα…
Τα όνειρα δεν σταματούν ποτέ, γι αυτό πιστεύω ότι δεν μου φτάνει μία ζωή για να πραγματοποιήσω όλα αυτά που ονειρεύομαι. Περνάμε μία ομολογουμένως δύσκολη περίοδο παγκοσμίως. Αυτό που ονειρεύομαι και θα ήθελα να πραγματοποιηθεί, είναι να μπορώ να ζω σε έναν κόσμο όπου θα υπάρχει αγάπη, όλοι οι άνθρωποι θα χαμογελούν, και θα δίνουν μαζί τα χέρια. Αυτό που ονειρεύομαι είναι να συμβάλλω σαν άνθρωπος και σαν καλλιτέχνης για μία καλύτερη ποιότητα ζωής.
[punica-divider]
