Μέρος 2ο
Στη Χιλή, για την έρημο που το τίποτα μοιάζει να είναι τα πάντα
Ξυπνάς στην πρώτη στάση του ταξιδιού. Μόλις έχει αρχίσει να ξημερώνει και πρέπει να κατέβεις. Έλεγχος στα σύνορα για Χιλή. Ένας ήλιος σε ψάχνει και στο πρώτο αυτό φως, η ατμόσφαιρα μοιάζει μαγική. Αισθάνεσαι ότι πλησιάζεις την έρημο, με τα πετρώματα να αντανακλούν στις αχτίνες και τη ματιά σου να χάνεται σε τοπία που μοιάζουν εξωγήινα. Κι αυτός ο κόσμος δικός μας, σκέφτεσαι.
Η άφιξη στο μικρό χωριό της βόρειας Χιλής, το San Pedro de Atacama, σε βρίσκει αναζωογονημένο και ξεκούραστο. Ο σταθμός του λεωφορείου είναι έρημος και τριγύρω σου υπάρχουν σπίτια από λάσπη, χωμάτινοι δρόμοι και η ηρεμία της ζωής κάτω απ’ τον καθαρό ήλιο. Χαμένος στην έρημο, είναι η πρώτη σου σκέψη, όπως και ο τόπος αυτός. Αρκούν λίγες βόλτες για να αντιληφθείς ότι ο μικρός παράδεισος που μόλις βρίσκεσαι έχει ζωή, ατμοσφαιρικές γωνιές, καφέ, μουσική και ανθρώπους που έρχονται εδώ για να μείνουν. Το ίδιο βράδυ σε βρίσκει να πίνεις τοπικά ποτά με αγνώστους στο patio ενός εστιατορίου, δίπλα σε μια πελώρια φωτιά που γεμίζει στάχτη τα μαλλιά όλων σας, καθώς σκιαγραφεί τα χαμόγελα της παρέας και με τις φλόγες να απλώνονται μέχρι τον νυχτερινό ουρανό. Καλώς ήλθες στην έρημο, σου φωνάζουν και σηκώνεις το κεφάλι. Για πρώτη φορά στη ζωή σου αντικρίζεις τον Σταυρό του Νότου. Κάτι ψιθυρίζεις και μια μελωδία από ποίηση σε γυρνά στα μέρη σου.
Η νύχτα φέρνει κρύο και η έρημος σιωπά. Πλησιάζεις τη φωτιά, βυθίζεις το βλέμμα σου ανάμεσα στα πυρωμένα ξύλα, παρατηρείς τις αποχρώσεις και κάποιος σε σκουντά. Τρομάζεις και γυρνάς το κεφάλι. Έχει σταθεί και σε κοιτά. «Στην έρημο υπάρχουν μόνο σκιές κι εσύ. Στην έρημο είσαι εσύ και οι σκιές σου. Εδώ αντέχεις να είσαι εαυτός σου και να ακολουθείς τη σκιά». Σε ακουμπά στον ώμο. «Στην έρημο υπάρχουν φωτιές μεγάλες, πελώριες και δυνατές, με ανθρώπους να γίνονται σκιές ανάμεσα στις φλόγες κι εσύ να πλησιάζεις. Κι εσύ να ξέρεις ότι μόνο όταν περάσεις μέσα απ’ την φωτιά θα μπορείς να γίνεις ένα με την έρημο και θα βρεις μια θέση στις σκιές της». Έχει εκείνο το βλέμμα με την ηρεμία μέσα του. «Στην έρημο, αμίγκο… ή είσαι εδώ ή δεν ήρθες ποτέ». Κάποιος πέταξε λίγα ξύλα στη φωτιά δίπλα σου. Σπίθες πάνω σου. Τινάζεσαι, δυο βήματα πίσω. Μέχρι να σηκώσεις το βλέμμα, δεν υπάρχει κανείς. Κοιτάς τη φωτιά που σηκώνεται και πάλι. Ακούς τον φλοιό απ’ τα ξερά κούτσουρα και μια μυρωδιά στάχτης. Τρίβεις τις παλάμες σου και λυγίζεις στα γόνατα. Ανάμεσα απ’ τις φλόγες τον βλέπεις. Σκιά πλέον στην απέναντι πλευρά.
“Salud, Jorge!” σου φωνάζει η παρέα με τα ποτήρια ψηλά. Χαμογελάς και οι πρώτες σκιές απ’ τις φλόγες σκιαγραφούνται στις ρυτίδες απ’ το χαμόγελό σου.
Ξυπνάς στο πιο έρημο μέρος του κόσμου, εκεί που το νερό μοιάζει να υπάρχει μόνο στην απουσία του και ο ουρανός δεν στάζει ποτέ. Η έρημος της Atacama δεν κρύβει τίποτα, παρά μόνο σε υποδέχεται για το απόλυτο «είναι» της. Οι επόμενες μέρες γεμίζουν με βόλτες στη Valle de la Luna, στη Duna Mayor, στις Las tres Marias, στο Amfiteatro και στο Mirador de Kari. Είναι ατελείωτα τα μέρη εδώ, σκέφτεσαι και προς στιγμή μοιάζεις έτοιμος να μείνεις για μήνες. Λίγες μέρες δεν αρκούν για τόση ηρεμία. Η πόλη του San Pedro, γεμάτη χώμα και σκόνη, είναι τόσο φιλόξενη όσο και η απλότητά των ανθρώπων της. Η Χιλή βρίσκει τον τρόπο να σε κρατήσει μέσα της κι ας μοιάζει να είσαι στο απόλυτο τίποτα του κόσμου.
Ρηχές αλμυρές λίμνες γεμάτες ροζ φλαμίνγκο, ηφαίστεια που ξυπνούν στα υψίπεδα των Άνδεων, η απόλυτη αίσθηση της απεραντοσύνης, οι διαδρομές πάνω από τα 5000 μέτρα υψόμετρο και οι εναλλαγές αυτού του τόπου σε κάνουν να πιστεύεις ότι τελικά η έρημος Atacama έχει τον τρόπο της για να μη φύγεις εύκολα. Περιήγηση στο Parque Laguna Chaxa, στη Laguna Puilar και Laguna Tuyasto, για να δεις τη θέα από το Mirador de Aguas Calientes (Laguna Salar de Talar) και να αφεθείς στην ενέργεια του Sentiero Inca.
Η επιστροφή προς το San Pedro de Atacama έχει μία ακόμα –σημαντική για κάποιους, προφανώς και για εσένα– στάση. Κάπου στο απόλυτο τίποτα, εκεί που ο δρόμος απλώνεται σαν ήρεμο φίδι στο άνυδρο τοπίο και τα χρώματα μοιάζουν αλλοτινά, σταματάς για μια και μόνο φωτογραφία στον Τροπικό του Αιγόκερω (Tropico den Capricornio). Αισθάνεσαι τη γη να αλλάζει κάτω απ’ τα πόδια σου και γίνεσαι πάλι παιδί μπροστά στους χάρτες και στα πρώτα μαθήματα του σχολείου. Λες και πάλι σέρνεις το δάχτυλο πάνω στον χάρτη και ονειρεύεσαι ταξίδια δίχως σταματημό.
Το βράδυ δροσίζει τις σκέψεις σου και γεμάτος εικόνες χάνεσαι στα γραφικά Λατινοαμερικάνικα δρομάκια του χωριού, τριγύρω απ’ την εκκλησία του Αγίου Πέτρου και τον κόσμο που χορεύει στα πάρκα, παίζει μουσική και ζει με το χαμόγελο στο βλέμμα του. Η τοπική υπαίθρια αγορά έχει στηθεί και οι γωνιές μυρίζουν γεύσεις και ανάσες με ποτό. Λίγο πριν πας για ύπνο, ξέρεις ότι από το μέρος αυτό θα φύγεις μόνο και μόνο για να έχεις την απόλαυση της επιστροφής. Κάποια στιγμή, όμως.
(to be continued)
