«Ένα θεατρικό έργο πρέπει να σου δίνει να σκεφθείς κάτι.
Όταν βλέπω ένα έργο και το καταλαβαίνω με τη πρώτη,
τότε ξέρω ότι δεν είναι και πολύ καλό.»
S. Eliot, 1888-1965, Βρετανός ποιητής, Νόμπελ 1948
Βιβλίο ή θέατρο; Θέατρο ή βιβλίο; Εσύ ποιό προτιμάς;
Αφορμή για το παρόν άρθρο αποτελεί: «Το βιβλίο της Κατερίνας» του Αύγουστο Κουρτώ, το οποίο πρόσφατα «ανέβηκε» στο θέατρο με σκηνοθέτη τον πολύ αγαπητό Γ. Νανούρη. Το κείμενο αναφέρεται στη μητέρα του συγγραφέα, τη Κατερίνα, η οποία έχει μόλις αυτοκτονήσει και αφηγείται τη ζωή της. Με αφορμή, λοιπόν, το συγκεκριμένο πρόσφατο εγχείρημα, ψάξαμε και βρήκαμε κι άλλα κλασικά ή / και σύγχρονα βιβλία Ελλήνων, αλλά και ξένων συγγραφέων που έγιναν έμπνευση για τους σκηνοθέτες, «ανέβηκαν» στο σανίδι και αγαπήθηκαν. Βιβλία που λίγο ή πολύ όλοι έχουμε διαβάσει ή… ακούσει…
- Ξανθούλης Γιάννης, Οικογένεια μπες βγες, διόπτρα 2015.
Σκηνοθεσία: Θ. Ζερίτης
Ερμηνεύουν:Ευαγγελία Καρακατσάνη, Ελένη Κουτσιούμπα, Αμαλία Νίνου,Αριστέα Σταφυλαράκη.
Μια σουρεαλιστική οικογενειακή ιστορία…
Περιεχόμενο: Η Σίσσυ, μια πεντάχρονη πλούσια κληρονόμος, με ωριμότητα μεγάλης γυναίκας, μόλις αντιλαμβάνεται ότι τα μέλη της οικογένειάς της εξολοθρεύονται το ένα μετά το άλλο, αποφασίζει να αναλάβει δράση…
Πρόκειται για μια θεατρική διασκευή, ένα απαιτητικό εγχείρημα λόγω των γλαφυρών περιγραφών του Γ. Ξανθούλη, χαρακτηριστικό αρκετά αντι- θεατρικό. Με σκηνοθέτη τον κ. Θ. Ζερίτη, σχολιάστηκε αρκετά θετικά από τους κριτικούς του θεάτρου.
- Παπαντωνίου Ζαχαρίας, Τα ψηλά βουνά, Μίνωας 2015.
Σκηνοθεσία: Β. Μαυρογεωργίου
Ερμηνεύουν: Δ. Κουρούµπαλης, Άρ. Τρουπάκης, Θ. Δόβρης.
Τα ψηλά βουνά κυκλοφόρησαν το 1918 και αποτελούσαν το πρώτο σχολικό αναγνωστικό στη δημοτική γλώσσα. Συγγραφέας του είναι ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο οποίος με την απλή του αφήγηση και τη ζωντανή του γλώσσα καθιστούν το βιβλίο αυτό ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα και αξεπέραστα έργα της ελληνικής λογοτεχνίας.
Περιεχόμενο: Μια παρέα παιδιών τελειώνουν το σχολείο και αποφασίζουν να κάνουν μια πρωτότυπη εκδρομή στα ψηλά βουνά της Ευρυτανίας. Εκεί έρχονται σε επαφή με τη ζωή του βουνού, τις ομορφιές της φύσης, δημιουργούν μια κοινότητα με ρόλους και αρμοδιότητες για τον καθένα. Μαθαίνουν να λύνουν τα προβλήματά τους και να ξεπερνούν τις δυσκολίες της ζωής, ενώ γίνονται δάσκαλοι για τον Λάμπρο, το μικρό τσοπανόπουλο που διψάει για μάθηση.
Το βιβλίο έγινε θεατρική παράσταση το 2015, κατά την διάρκεια της οποίας ψηφιακές προβολές κινούμενων σχεδίων συγχρονίζονται και αλληλεπιδρούν µε την κίνηση των ηθοποιών, συνθέτοντας ένα υπέροχο ειδυλλιακό περιβάλλον, µε δάσος, άστρα και ουρανό. Τα σκηνικά της παράστασης εμπλουτίζονται µε ψηφιακές προβολές υψηλής ανάλυσης από κινούµενα σχέδια (3D Animation), που βασίζονται στις αυθεντικές εικόνες του βιβλίου, όπως ακριβώς τις σχεδίασε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου.
- Μίχαν Τόμας, Annie, Ψυχογιός, 2014.
Σκηνοθεσία: Θ. Μαρσέλλου
Ερμηνεύουν: Μ. Χατζηγιάννης, Άν. Παναγιωτοπούλου, Μ. Παπακωνσταντίνου, Κ. Παπουτσάκη, Αργ. Αγγέλου, Ιωάν. Πηλιχού (Α’ Σεζον).
Π. Χαϊκάλης, Β. Καγιά, Άν. Παναγιωτοπούλου, Γ. Σαββιδάκης (Β’ Σεζόν)
Κωμικό μιούζικαλ…
Περιεχόμενο: Νέα Υόρκη, 1933. Το κείμενο αναφέρεται στη διαχρονική ιστορία ενός ορφανού κοριτσιού, της εντεκάχρονης Άννι, η οποία περιμένει τους γονείς της να την πάρουν από το ορφανοτροφείο. Αυτό όμως καθυστερεί, έτσι κάποια στιγμή αποφασίζει να το σκάει από το ορφανοτροφείο, για να πάει να τους βρει. Στο δρόμο σώζει ένα αξιαγάπητο σκυλάκι και τελικά συναντά τον εκατομμυριούχο Όλιβερ Γουάρμπακς. Ένα σωρό απίθανες και συναρπαστικές περιπέτειες περιμένουν την Άννι. Θα καταφέρει, άραγε, να βρει τον τρόπο να ξεφύγει από τη δύσκολη ζωή της; Είναι ένα πολυαγαπημένο βιβλίο για εκατομμύρια ανθρώπους. Έγινε κινηματογραφική ταινία και μιούζικαλ στο εξωτερικό και στην Ελλάδα το 2014.
Η θεατρική παράσταση σχολιάστηκε θετικά τόσο για τα εντυπωσιακά σκηνικά της, όσο και για τα κουστούμια. Εντυπωσίασε,επίσης ευχαριστα, η συμμετέχει μιας 15μελής ορχήστρα. Γενικότερα, θεωρήθηκε μια καλοδουλεμένη παράσταση.
- Βιζυηνός Γεώργιος, Το αμάρτημα της μητρός μου, Πατάκη, 2008.
Σκηνοθεσία: Λογοθέτης Ηλίας
Ερμηνεύουν: Λογοθέτης Ηλίας, Ζαχαρή Μαρία, Βελέντζας Κώστας, Οικονόμου Εύα, Ισιδώρα Δωροπούλου, Χατζηδημητρίου Ορφέας, Ιωακείμ Πανάγος
Ένα ιδιαίτερα γνωστό αυτοβιογραφικό κείμενο…
Περιεχόμενο: Ο Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896) μεταφέρει τις εμπειρίες των παιδικών του χρόνων, εμπλουτισμένες με τους λαϊκούς θρύλους και τις αφελείς δεισιδαιμονίες του θρακιώτικου χωριού του. Χρησιμοποιώντας πότε το όνειρο, πότε τις παραισθήσεις και καταφεύγοντας συχνά στο απρόοπτο, εισδύει σε βάθος στα ψυχικά κίνητρα των πρωταγωνιστών. Το “Αμάρτημα της μητρός μου” είναι το πρώτο διήγημα του Βιζυηνού – και το πρώτο καθαυτό νεοελληνικό διήγημα.
Το ιδιαίτερο της παράστασης είναι ότι έχει διατηρηθεί η καθαρεύουσα του πρωτότυπου κειμένου. Αυτό, από την μια, θεωρήθηκε εντυπωσιακό, αλλά και υπερβολικό. Κατά την παράσταση ευχάριστη εντύπωση προκάλεσε ο σκηνοθέτης της ταινίας και συγχρόνως πρωταγωνιστής της κ. Ηλίας Λογοθέτης, καθώς και η εξαιρετική ερμηνεία της μητέρας.
- Ζέη Άλκη, Το καπλάνι της Βιτρίνας, Μεταίχμιο, 2011.
Σκηνοθεσία:Ανδρομάχη Χρυσομάλη
Ερμηνεύουν: Γ. Καρατζογιάννης, Χρ. Θεοδωροπούλου, Δ. Μαύρος, Β. Μαραγκάκη.
Λατρεμένο, αυτοβιογραφικό βιβλίο…
Περιεχόμενο: ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; είναι η συνθηματική ερώτηση που ανταλλάσσουν μεταξύ τους η Μέλια και η Μυρτώ λίγο πριν κοιμηθούν. Δυο μικρές αδερφές που ζουν σ’ ένα νησί του Αιγαίου το 1936 ακούνε τον παππού τους να τους μιλάει ώρες ατέλειωτες για τους “αρχαίους” του, ανυπομονούν να ανταμώσουν με τους φίλους και τις φίλες τους από τα τσαρδάκια σαν έρχεται το καλοκαίρι, μα πάνω απ’ όλα τρελαίνονται με τις μαγικές ιστορίες του καπλανιού που τους διηγείται ο ξάδερφός τους ο Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα. Το καπλάνι -όπως το λένε στο νησί-, ένας βαλσαμωμένος τίγρης, που βρίσκεται κλειδωμένο μέσα στη βιτρίνα της μεγάλης σάλας του σπιτιού, πότε κοιτάει με το γαλάζιο και πότε με το μαύρο του μάτι, ανάλογα με τη διάθεσή του. Τι συμβαίνει μια ζεστή μέρα του Αυγούστου που αναστατώνει τη ζωή των κοριτσιών και των δικών τους; Ποιος θέλει να βλάψει το καπλάνι;
Το βιβλίο έγινε θεατρική παράσταση και ανέβηκε το 2015 από την κ. Ανδρομάχη Χρυσομάλη. Είναι από τα αγαπημένα της βιβλία, όπως η ίδια δήλωσε σε συνέντευξή της. Η παράσταση είναι μια σύγχρονη προσέγγιση ενός έργου σταθμού για την ελληνική παιδική –και όχι μόνο- λογοτεχνία.