Οι αναγνώστες βιβλίων έχουν την χαρά «να γεύονται τους καρπούς» της προσπάθειας μερικών ανθρώπων που συντέλεσαν με κόπο και μεράκι για να δημιουργήσουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Το βιβλίο που παίρνουμε στα χέρια μας είναι το αποτέλεσμα εργασίας αρκετών ανθρώπων. Ποια επαγγέλματα σχετίζονται με το βιβλίο;
Άραγε πόσα επαγγέλματα μπορείς να σκεφτείς εσύ; Ο συγγραφέας, ο μεταφραστής, ο εικονογράφος, ο επιμελητής;
Η έκδοση ενός βιβλίου προσφέρει την τέρψη στο αναγνωστικό κοινό αλλά προσφέρει και δουλειά σε πολλούς ανθρώπους. Πιθανότατα να μην γνωρίζουμε όλα τα πιθανά επαγγέλματα που σχετίζονται με το βιβλίο. Εμείς είμαστε πάντα στην πιο ευχάριστη θέση καθώς διαβάζουμε έτοιμο το σύγγραμμα και απολαμβάνουμε τα φανταστικά ταξίδια μας. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που κόπιασαν για να λάβουμε εμείς και να απολαύσουμε το βιβλίο που κρατάμε.
Με μια γρήγορη ματιά, στις πρώτες σελίδες κάθε βιβλίου μπορούμε να βρούμε τα ονόματα του μεταφραστή, επιμελητή, διορθωτή και του ανθρώπου που σχεδίασε το εξώφυλλο.
Ποια είναι τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την έκδοση ενός βιβλίου;
Συγγραφέας
Ο συγγραφέας είναι ο εμπνευστής και δημιουργός. Είναι ο άνθρωπος που καλείται να καταθέσει τις σκέψεις στο χαρτί και να τις ενώσει δημιουργώντας μια ιστορία με ροή. Ο όρος συγγραφέας αναφέρεται κυρίως στον πεζό λόγο ( διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα). Υπάρχει δε και ο ποιητής. Για να γίνει κάποιος συγγραφέας δεν προϋποθέτει να έχει αποφοιτήσει από κάποια σχολή συγγραφέων, αρκεί η συγγραφική πένα και η καλή γνώση της γλώσσας. Φυσικά υπάρχουν σεμινάρια δημιουργικής γραφής που μπορούν να προετοιμάσουν καλύτερα κάποιον ή κάποια στο συγγραφικό του εγχείρημα. Ο συγγραφέας δέχεται όλες τις τιμές, το όνομά του στέκει πάντα αγέρωχο στο εξώφυλλο του βιβλίου και μνημονεύεται εις αεί.
Εκδότης
O εκδότης μπορεί να είναι κάποιο φυσικό πρόσωπο ή κάποιος εκδοτικός οίκος. Ο εκδότης ή ο εκδοτικό οίκος αναλαμβάνουν την παραγωγή του βιβλίου, από την τύπωση μέχρι την προώθηση στην αγορά. Το αντίστοιχο λήμμα του Edu Mentoring του Ε.Κ.Π.Α αναφέρει για την σχετική θέση του εκδότη το εξής: Ο Εκδότης βιβλίων έχει ως αντικείμενο της εργασίας του την οργάνωση, την χρηματοδότηση, έκδοση, προβολή διάθεση βιβλίων και περιοδικών ποικίλου περιεχομένου. Πιο συγκεκριμένα, ο εκδότης βιβλίων, σε συνεργασία με άλλους ειδικούς (τυπογράφους, φωτοστοιχειοθέτες, φωτολιθογράφους, εκτυπωτές, γραφίστες κ.ά.) επιμελείται και συναποφασίζει για το σχήμα των υπό έκδοση βιβλίων, το μέγεθος των τυπογραφικών στοιχείων, τους τίτλους των κεφαλαίων και υποκεφαλαίων, την αισθητική επιμέλεια, τη διόρθωση των κειμένων, το σχεδιασμό του εξώφυλλου κ.ά. Επίσης, είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό της πολιτικής προώθησης και προβολής του υπό έκδοση βιβλίου. Τέλος, ο εκδότης βιβλίων οργανώνει και συμμετέχει σε διάφορες εκθέσεις βιβλίων και παίρνει μέρος σε ημερίδες, διαλέξεις κ.λπ., προκειμένου να προβάλλει τις εκδόσεις του.
Μεταφραστής
Ο μεταφραστής καλείται να αποδώσει το κείμενο από μια γλώσσα σε μια άλλη. Ο μεταφραστής πρέπει να είναι εξοικειωμένος με την γλώσσα που καλείται να μεταφράσει και να μπορεί να αποδώσει εκτός από τις λέξεις και το ύφος του κειμένου. Η δουλειά του μεταφραστή δεν είναι εύκολη καθώς χρειάζεται να «μπει στα παπούτσια του συγγραφέα» και να αποδώσει το κείμενο με τις κατάλληλες λέξεις που ταιριάζουν στο ύφος και το νόημα της λέξης. Ασ μην ξεχνάμε πως μερικές γλώσσες έχουν πληθώρα λέξεις για να εκφράσουν ένα μόνο νόημα. Η ελληνική επίσης έχει μεγάλο λεξιλογικό πλούτο και λέξεις που ταιριάζουν κατάλληλα ανάλογα το είδος του κειμένου. Ανάλογα με το είδος του βιβλίου οφείλει να γνωρίζει και το αντίστοιχο λεξιλόγιο (π.χ. ιατρική ορολογία). Συνοπτικά, ο μεταφραστής χρειάζεται να διαθέτει : υπομονή, επιμονή, άριστη γνώση της γλώσσας, γνώσεις συντακτικού και γραμματικής, οξύτητα στην σκέψη, πλούσιο λεξιλόγιο. Φυσικά για να γίνει κάποιος μεταφραστής βιβλίων πρέπει να έχει αποφοιτήσει από το αντίστοιχο τμήμα πανεπιστημίου.
Επιμελητής ή Διορθωτής
Τα βιβλία δεν εκδίδονται όπως τα παραδίδει ο συγγραφέας ή όπως τα μεταφράζει ο μεταφραστής. Πριν την έκδοσή τους τα κείμενα ελέγχονται από τον επιμελητή κειμένων ή αλλιώς διορθωτή. Για την επιμέλεια του κειμένου ο διορθωτής μπορεί να χρειαστεί να παρέμβει και στο κείμενο κάνοντας αλλαγές στο νόημα ή την έκφραση του συγγραφέα. Το σημαντικότερο έργο του είναι να εξασφαλίσει την συνοχή του κειμένου και τα γραμματικά λάθη. Για παράδειγμα ελέγχει για τυχόν διπλά κενά ανάμεσα στις λέξεις ή για ξεχασμένα τελικά «ν» στις λέξεις. Συνήθως ως διορθωτές επιλέγονται φιλόλογοι. Η δουλειά του είναι λεπτομερής και απαιτεί συγκέντρωση και εξάσκηση στον εντοπισμό των λαθών.
Εικονογράφος/ Γραφίστας
Ο εικονογράφος σχεδιάζει τις κατάλληλες εικόνες που θα γίνουν μέρος του βιβλίου. Συνήθως ταυτίζουμε τους εικονογράφους με το παιδικό βιβλίο. Δεν είναι σπάνιο όμως να βρούμε εικόνες ή σκίτσα σε διάφορων ειδών λογοτεχνικά βιβλία. Ο εικονογράφος καλείται να αποτυπώσει το κείμενο σε εικόνα/σκίτσο. Η δουλειά του εικονογράφου είναι πολλή δημιουργική και απαιτεί γνώσεις ζωγραφικής (καλών τεχνών).
Τα τελευταία χρόνια η δουλειά του εικονογράφου γίνεται με χρήση τεχνολογικών εργαλείων. Οι γραφίστες λοιπόν αναλαμβάνουν και την μακετοποιήση του βιβλίου αλλά και το εξώφυλλο. Αποτυπώνουν με εικόνα το συνολικό νόημα του βιβλίου. Το εξώφυλλο πρέπει να είναι θελκτικό και σχετικό με το βιβλίο, ικανό να ξεχωρίσει ανάμεσα στα άλλα βιβλία του βιβλιοπωλείου.
Τυπογράφος
Ο Tυπογράφος ασχολείται με τη στοιχειοθέτηση και την εκτύπωση. Ο Tυπογράφος παραλαμβάνει κείμενα και φροντίζει να γίνουν οι στοιχειοθεσίες, δηλαδή η σύνθεση των λέξεων και των στίχων του κειμένου που θα εκτυπωθεί με την τοποθέτηση των κατάλληλων τυπογραφικών στοιχείων, και στη συνέχεια προχωρεί στην εκτύπωσή τους.
Βιβλιοδέτης
Ο Βιβλιοδέτης εργάζεται σε βιβλιοδετικά τμήματα λιθογραφείων ή σε αυτόνομα βιβλιοδετεία. Προετοιμάζει τις εργασίες για τη μετεκτυπωτική μονάδα. Χειρίζεται κοπτικές, διπλωτικές, συρματοραφικές και κολλητικές μηχανές ανάλογα με τα έντυπα και επιμελείται τη συντήρησή τους. Επιμελείται το «δέσιμο» βιβλίων, φυλλαδίων, ημερολογίων, σημειωματάριων, περιοδικών και κάθε άλλου έντυπου υλικού.
Ο παραδοσιακός βιβλιοδέτης διπλώνει τα τυπωμένα φύλλα που πρόκειται να δεθούν σε βιβλίο και τα τακτοποιεί με τέτοιο τρόπο, ώστε οι σελίδες να ακολουθούν την προβλεπόμενη σειρά. Μετά ράβει τα διπλωμένα φύλλα και τα σφίγγει σε μία πρέσα. Κολλάει στη ράχη του βιβλίου λωρίδες από ύφασμα ή χαρτόνι, κόβει και στρογγυλεύει τα άκρα. Ύστερα κολλάει το εξώφυλλο του βιβλίου, το πιέζει στην πρέσα και φροντίζει για την τελική αισθητική εμφάνισή του.
![«Η δεσμοφύλακας», [φωτο: Ρίτα Μπαούση]](https://maxmag.gr/wp-content/uploads/2025/06/1751013895701-1.jpg)
Η δουλειά του βιβλιοδέτη έπεται της εκτύπωσης και την κοπής των σελίδων. Η δουλειά του είναι σημαντική για το σωστό δέσιμο των σελίδων που δεν θα ξεκολλήσουν με το πρώτο άνοιγμα του βιβλίου από τον αναγνώστη.
Υπεύθυνος διανομής
Ο υπεύθυνος διανομής αναλαμβάνει την προώθηση του βιβλίου. Αναλαμβάνει δηλαδή την ανεύρεση και την επικοινωνία με τους κατάλληλους ανθρώπους και την τοποθέτηση του βιβλίου σε χώρους και βιβλιοπωλεία. Ο υπεύθυνος διανομής πρέπει να είναι υπεύθυνος και οργανωτικός. Οφείλει να γνωρίζει όλη την διαδικασία εκτύπωσης του βιβλίου για να μπορεί να εξυπηρετήσει έγκαιρα τους αγοραστές στα προβλεπόμενα και συμφωνημένα χρονικά όρια.
Βιβλιοπώλης
Από όλη αυτή την γραμμή παραγωγής ενός βιβλίου, ο αγοραστής – αναγνώστης έρχεται σε επαφή με τον εκάστοτε βιβλιοπώλη ή υπάλληλο βιβλιοπωλείου. Οι άνθρωποι που δουλεύουν μέσα σε ένα βιβλιοπωλείο αγαπούν το βιβλίο, έχουν κριτική σκέψη και γνώσεις. Είναι πρόθυμοι να σε βοηθήσουν και να σε ενημερώσουν για όλα τα βιβλία που έχουν στο κατάστημα.
Έτσι, με το πέρας αρκετού χρόνου, ελέγχου και δουλειάς ένα βιβλίο καταφέρνει να φτάσει στα χέρια μας άρτιο και έτοιμο να το διαβάσουμε.
Εκτός από τους ανθρώπους που βοηθούν στην έκδοση και κυκλοφορία του βιβλίου υπάρχουν μερικά ακόμα επαγγέλματα που γυρίζουν γύρω από το βιβλίο.
Ποια είναι τα επαγγέλματα που ασχολούνται με το βιβλίο;
Βιβλιοθηκονόμος /Αρχειοθέτης
Η οργάνωση και η συντήρηση του έντυπου και μη έντυπου υλικού μιας βιβλιοθήκης με συστηματικό τρόπο είναι το αντικείμενο της εργασίας του Βιβλιοθηκονόμου. Επιλέγει και αγοράζει το υλικό μιας βιβλιοθήκης, το καταγράφει με σαφήνεια και ταξινομεί τα εισερχόμενα έντυπα σύμφωνα με τους κανόνες καταλογογράφησης και με σύστημα ταξινόμησης παγκοσμίως αποδεκτό. Ετοιμάζει καταλόγους και καρτέλες βιβλίων και εξυπηρετεί τους αναγνώστες δίνοντάς τους τις πληροφορίες που ζητούν. Εκδίδει τις κάρτες για το δανεισμό των βιβλίων, ενημερώνει το κοινό για τα νέα βιβλία και ενθαρρύνει τον αναγνώστη στη χρήση της βιβλιοθήκης με διαλέξεις, διαφημίσεις κ.ά.
Πηγές:
- http://edujob.gr
- https://vivliothiki7gymioa.wordpress.com/2013/12/11/επαγγέλματα-σχετικά-με-το-βιβλίο/
