Ένα βιβλίο που διάβασα όταν ήμουν ακόμα παιδί (όχι ότι τώρα δεν είμαι νέα ακόμα δηλαδή…είπαμε!) και ίσως στην αρχή για να είμαι ειλικρινής, να μην πολυκατάλαβα τα νοήματά του ακριβώς, είναι το Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα. Επιστρέφοντας όμως σε αυτό το βιβλίο – και σε οποιοδήποτε βιβλίο αν ξαναδιαβαστεί – μετά από χρόνια, βλέπει κανείς τα πάντα καθαρά και την συγκίνηση να είναι ακόμα εκεί… γιατί λογοτεχνία που δεν συγκινεί συναισθηματικά, δεν θεωρείται λογοτεχνία, δεν είναι λογοτεχνία (κατά την γνώμη μου τουλάχιστον). Κι όταν λέμε συγκίνηση, μιλάμε για κάτι διαφορετικό σε κάθε άνθρωπο, όχι απαραίτητα να σε κάνει να δακρύσεις…φτάνει να σε γεμίσει. Με το βιβλίο αυτό όμως, την συγκίνηση με την μορφή δακρύων, δεεεν την γλυτώνεις και είναι κάτι απόλυτα λογικό. Γιατί αυτό ακριβώς καταφέρνει ο Λουντέμης με την γραφή του, από την φύση του και χωρίς προσπάθεια : να συγκινήσει.
Το Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα μας μιλάει για ένα αγόρι, τον Μέλιο, που είναι ορφανός και μόνος στον κόσμο. Μεγαλώνει στο χωριό ως παραγιός και παρόλο που είναι φτωχός, λατρεύει τα γράμματα. Σε δύσκολους καιρούς και σε μια κοινωνία αδιάφορη για τις κοινωνικές ανισότητες, την φτώχεια και την αδικία, ο Μέλιος με το πείσμα που έχει μέσα του, θα καταφέρει να φύγει απ’το χωριό και να πάει στην πόλη για να κυνηγήσει το όνειρό του για την μάθηση. Μεγαλώνοντας θα γνωρίσει καλούς και κακούς ανθρώπους, όπου όλοι θα τον κάνουν τον άνθρωπο που μέλλεται να γίνει. Και κάποιοι από αυτούς τους χαρακτήρες, είναι αδύνατον να μην σου μείνουν στο μυαλό, όπως ο Μπίθρος ο τσιγγάνος ή ο μπαρμπα-Ανέστης που θα του ανοίξει το σπίτι του και την καρδιά του, ο καθηγητής του ο Σκαμβούρας ή ο γερο-Θόδος ο επιστάτης του σχολειού. Ο Μενέλαος Λουντέμης στο Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα περιγράφει τόσο λιτά μα και σύνθετα συνάμα χαρακτήρες και τόπους, που όποιος έχει διαβάσει το βιβλίο θα συμφωνήσει πως δεν είναι καθόλου μα καθόλου βαρετό, αλλά ευχάριστο και πάντα επίκαιρο. Η ζωή του μικρού Μέλιου ώσπου να μεγαλώσει και να γίνει σωστός άνθρωπος και με διόλου μίσος στην καρδιά του για τίποτα, ξεδιπλώνεται με τόση αλήθεια και απλότητα που δεν γίνεται να μην νιώσουμε γεμάτοι από την ιστορία του.
Για μένα, κάθε παιδί θα’πρεπε να διαβάσει αυτό το βιβλίο μεγαλώνοντας… δεν είναι τυχαίο άλλωστε που θεωρείται ένα από τα κλασικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας.
Κι αν ακόμα έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε που γράφτηκε (πρώτη έκδοση το 1956), οι δύσκολοι καιροί που περιγράφει ο Λουντέμης στο Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα, φαντάζουν σήμερα πιο επίκαιροι από ποτέ…
Κι ένα από τα ωραιότερα σημεία του βιβλίου :
«Άμα πεινάς το ξέρεις. Φωνάζουνε τα σπλάχνα σου. Άμα κρυώνεις, το ίδιο. Άμα αγαπάς, πώς να το καταλάβεις; Γιατί: τι είναι η αγάπη; Κάποιος πήγε να πει κάτι και δεν είπε τίποτα. Είπε πως είναι κάτι σαν φωτιά. Μα είναι; Άλλος είπε πάλι, πως είναι δροσούλα, άλλος σαν δοξαριά. Τι είναι τέλος πάντων… Κι αν, πάλι, αγάπη είναι κάτι που το λένε “αγάπη”, είναι αυτό η αγάπη;
Βάλε μια δύση κι ένα βαρκάκι να λιώνει μέσα. Ομορφιά! Μα αν δεν υπάρχει μάτι να το δει, είναι ομορφιά;
Ένα πουλάκι κελαηδά ολομόναχο σ’ ένα έρημο δάσος… Αν δεν τ’ ακούσει κανείς.. είναι κελάηδηγμα; Κι είναι μπορετό να κελαηδήσει γλυκά ένα ολομόναχο πουλάκι, αν δεν υπάρχει πίσω από κάποιο φύλλο το αυτάκι ενός άλλου πουλιού;
Advertising
Πήγαν κι οι σοφοί να πούνε κάτι πάνω σ’ αυτό και τα κάνανε θάλασσα. Αυτοί, γι’ αγάπη!… Τα μωρά ξέρουν περσσότερα.
Ένα λουλούδι είπε: “Αγάπη; Είμαι εγώ”. Τρελαίνεσαι με τέτοια καμώματα. Ένας “Πέρσης” θα πει αυτό είναι “τρίχα”. Ένας βαρκάρης θ’ αφήσει τα κουπιά και θα σκουπίσει το κούτελο του. Δε θα ξέρει να πει τίποτα. Μπορεί αυτό να είναι αγάπη. Μα είναι; Ποιος να του το πει;
Όσο έχεις κάτι μέσα σου και δε χρειάζεται να το πεις, το έχεις και ησυχάζεις.
Σε καίει… Σε λιώνει… Εσύ το βλέπεις. Κι αντί να βάλεις τα κλάμματα, το ρίχνεις στο τραγούδι. Είσαι μεθυσμένος και δεν έχεις πιει ούτε στάλα!
Advertising
Αυτό το “πράμα” πρέπει να σκάβεις μέσα σου μια λακούβα να το θάβεις, κι ό, τι βρέξει. Μην το λες πουθενά. Άστο να σε κάψει. Θα ξέρεις ότι χάνεσαι λίγο λίγο από μια αρρώστια που δεν ξέρεις τ’ όνομά της. Θα ξέρεις όμως ότι είναι μια αρρώστια, που σε κάνει όμορφο. Ομορφαίνεις και πεθαίνεις… Κι όταν θα νομίσεις ότι πέθανες… θα ‘χει τελειώσει η αρρώστια. Θα είσαι ζωντανός, μα θα είσαι και άσκημος. Θα ‘χεις φρικτά ασκημίσει. Αλήθεια… αυτό είναι η αγάπη; Όποιος αγαπά δεν μπορεί να το πει. Κι όποιος δεν αγαπά, δεν το ξέρει.- »
