Η αγάπη και οι μορφές της, ορίζεται στη λογοτεχνία με διάφορους τρόπους: ως σχέση, ως στάση, ως εμπειρία και ως συναίσθημα. Αυτό το σύνθετο συναίσθημα αποτελείται από συναισθηματικές εμπειρίες με θετικό σθένος, για παράδειγμα χαρά, αγαλλίαση, σεξουαλική διέγερση, ικανοποίηση, απόλαυση, αίσθηση ευτυχίας.
Αν και το θετικό σθένος κυριαρχεί σε αυτή την ομάδα συναισθημάτων, τα αρνητικά στοιχεία που μπορεί να εμφανιστούν περιλαμβάνουν άγχος, φόβο, δυσαρέσκεια, ζήλια, μίσος, ντροπή ή ενοχή.
Στη βιβλιογραφία έχει τονιστεί ότι αυτό το συναίσθημα δεν είναι ομοιόμορφο ως προς τη δομή των συναισθηματικών συναισθημάτων, τον τύπο του αντικειμένου στο οποίο απευθύνεται το συναίσθημα και τη φάση της σχέσης (Karandashev, 2019). Επιπλέον, υπάρχουν πολλοί άλλοι καθοριστικοί παράγοντες που επηρεάζουν αυτό το πολύπλοκο συναίσθημα (Tobore, 2020).
Η αγάπη είναι μια πολύπλοκη και ισχυρή δύναμη, που διαδραματίζεται με διάφορους συναισθηματικούς, γνωστικούς και κοινωνικούς τρόπους. Ομοίως, το στυλ αγάπης μας μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου με βάση τις εμπειρίες και τις αλληλεπιδράσεις μας με τους συντρόφους μας.
Οι μορφές της αγάπης μέσα από τη ψυχολογία
Τις τελευταίες δεκαετίες, η ψυχολογική βιβλιογραφία έχει ορίσει και περιγράψει διαφορετικές μορφές αγάπης και από αυτές τις περιγραφές, ο ρόλος της έλξης, της προσκόλλησης-δέσμευσης και της φροντίδας, φαίνεται να είναι συνεπής σε όλες τις μορφές αγάπης (Gawda, 2019). Σε ένα βιβλίο με τίτλο Colors of Love (1973) , ο JA Lee όρισε έξι ποικιλίες σχέσης που θα μπορούσαν να ονομαστούν αγάπη. Μερικοί λοιπόν κοινωνικοί ψυχολόγοι προσπάθησαν να ορίσουν την αγάπη χρησιμοποιώντας ψυχομετρικές τεχνικές. Robert Sternberg Triangular Theory of Love και Clyde και Susan Hendrick’s Love Attitudes Scale (LAS) είναι αξιοσημείωτες προσπάθειες για την χρησιμοποίηση της ψυχομετρικής προσέγγισης (Hendrick & Hendrick, 2018).
Οι έξι μορφές της αγάπης
Αρχίζουμε με τον έρωτα, είναι ρομαντικός, παθιασμένος. Σε αυτό το είδος σχέσης, η αγάπη είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή. Η αναζήτηση της φυσικής ομορφιάς ή ενός ιδανικού τύπου χαρακτηρίζει επίσης αυτό το είδος αγάπης. Η έλξη είναι έντονη και άμεση και ο εραστής του Έρωτα αισθάνεται μια επείγουσα επιθυμία να εμβαθύνει τη σχέση συναισθηματικά και σωματικά.
Συνεχίζουμε με το συντροφικό έρωτα, είναι μια αργά αναπτυσσόμενη αγάπη που βασίζεται στη φιλία. Τα άτομα με αυτό το είδος αγάπης αρέσει να συμμετέχουν σε δραστηριότητες μαζί. Εκτιμούν τη συντροφικότητα, την ψυχολογική εγγύτητα και την εμπιστοσύνη. Αυτό το στυλ αγάπης οδηγεί τα άτομα σε μια μακροχρόνια σχέση στην οποία το σεξ μπορεί να μην είναι πολύ έντονο ή παθιασμένο.
Ακολουθεί ο παιγνιώδης έρωτας, όπου τα άτομα βλέπουν την αγάπη ως ένα παιχνίδι που παίζουν για να κερδίσουν. Αισθάνονται άνετα με την εξαπάτηση και τη χειραγώγηση στις σχέσεις τους. Τείνουν να έχουν χαμηλή δέσμευση και συχνά είναι συναισθηματικά απόμακροι.
Ύστερα είναι ο πραγματιστικός έρωτας, όπου αναφέρεται σε μια πραγματιστική, πρακτική, αμοιβαία επωφελής σχέση. Ο σύντροφος επιλέγεται με βάση μια σειρά από χαρακτηριστικά ή απαιτήσεις, ενώ το σεξ είναι πιθανό να θεωρηθεί ως ένα τεχνικό ζήτημα. Εδώ η λογική χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της συμβατότητας και των μελλοντικών προοπτικών. Κανόνες πρακτικότητας λοιπόν για αυτόν τον τύπο.
Δε θα μπορούσε να λείπει και ο κτητικός έρωτας, είναι μια εμμονική αγάπη και ακραία κάποιες φορές. Αυτά τα άτομα τείνουν να είναι συναισθηματικά εξαρτημένα και να χρειάζονται αρκετά συνεχή επιβεβαίωση σε μια σχέση. Λόγω της κτητικότητας που σχετίζεται με αυτό το στυλ, η ζήλια μπορεί να είναι ένα ζήτημα για αυτά τα άτομα.
Τέλος, είναι ο αλτρουιστικός έρωτας, που δίνει τα πάντα, δεν ασχολείται με τον εαυτό, μόνο με τον σύντροφο ή με ανθρώπους που χρειάζονται συμπόνια. Λέγεται ότι είναι σχετικά σπάνιο. Τα άτομα εδώ δίνουν, νοιάζονται και επικεντρώνονται στις ανάγκες του συντρόφου τους. είναι επίσης ιδιαίτερα ευγνώμονες για τις πράξεις φροντίδας και καλοσύνης που λαμβάνουν πίσω από τον σύντροφό τους. Αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό μια ανιδιοτελής και άνευ όρων αγάπη.
Αυτό που έχει σημασία…
Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να κάνουν την αγάπη λιγότερο περίπλοκη καθιστώντας την κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί ή να γαλουχηθεί, να ρυθμιστεί και να διατηρηθεί.
Το σίγουρο είναι πως βοηθάει στο να αντιληφθούμε πως η αγάπη κι αντίστοιχα ο έρωτας δεν έχουν ένα πρόσωπο, μια μορφή, αλλά μπορούν να εκφραστούν με διαφορετικούς τρόπους.
Και αυτό που έχει σημασία κι αξίζει να σημειωθεί ότι η αγάπη είναι καθολική και ισχύει για ανθρώπους όλων των πολιτισμών, φυλών, εθνοτήτων, θρησκειών και σεξουαλικών προσανατολισμών.
«Αρκεί ένα λεπτό για να ερωτευθείς, μια ώρα για να συμπαθήσεις και μια μέρα για ν’αγαπήσεις. Όμως μια ολόκληρη ζωή δεν αρκεί για να ξεχάσεις.» ~ Oscar Wilde
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Gawda, B. (2019). The Structure of the Concepts Related to Love Spectrum: emotional verbal fluency technique application, initial psychometrics, and its validation. Journal of Psycholinguistic Research, 48(6), 1339-1361. Doi: https://doi.org/10.1007%2Fs10936-019-09661-y
Hendrick, C., & Hendrick, S. (2018). Styles of Romantic Love. In R. Sternberg & K. Sternberg (Eds.), The New Psychology of Love (pp. 223-239). Cambridge: Cambridge University Press. Doi:10.1017/9781108658225.012
Karandashev, V. (2019). Rational Love. In Cross-Cultural Perspectives on the Experience and Expression of Love (pp. 155-164). Springer, Cham. Doi: https://doi.org/10.1007/978-3-030-15020-4_9
Tobore, T. O. (2020). Towards a comprehensive theory of love: The quadruple theory. Frontiers in Psychology, 11, 862. Doi: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00862
