Αν κάποιος σκηνοθέτης με έχει κάνει να αγαπήσω τον κινηματογράφο αυτός είναι χωρίς δεύτερη σκέψη ο ανεπανάληπτος Τζιμ Τζάρμους. Πάντα θεωρούσα πως δεν είναι μόνο ο σκηνοθέτης, φυσικά, που κάνει μια ταινία ξεχωριστή, ωστόσο ο συγκεκριμένος έχει καταφέρει να δώσει άποψη και στην πιο φαινομενικά απλή ιστορία κ.Και, με αφορμή τα περασμένα γενέθλιά του αποφάσισα να αποτίσω το δικό μου φόρο τιμής σε αυτό το μεγάλο καλλιτέχνη με.
Ας κάνουμε, όμως πρώτα μια μικρή εισαγωγή για όσους από εσάς δεν τον γνωρίζετε. Ο Τζιμ Τζάρμους είναι ένας σκηνοθέτης με βάση του την Αμερική. Θεωρείται εκπρόσωπος του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου και μέσα από τις ταινίες του εκφράζονται και ορισμένες από τις αριστερές πολιτικές του πεποιθήσεις. Το 1984 με την ταινία του Πέρα από τον Παράδεισο κέρδισε την Χρυσή Κάμερα πρωτοεμφανιζόμενου δημιουργού στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, το 2003 τον Χρυσό Φοίνικα μικρού μήκους για το Καφές και Τσιγάρα, ενώ το 2005 στο ίδιο Φεστιβάλ τιμήθηκε με το Μέγα Βραβείο για την ταινία του Τσακισμένα λουλούδια (Broken Flowers). Το 2013 κυκλοφόρησε η ταινία του Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανο η οποία και παρουσιάστηκε στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια, κυκλοφόρησαν οι ταινίες Paterson (2016) και Οι Νεκροί δεν Πεθαίνουν (2019). Θεωρείται ίσως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ανεξάρτητου σινεμά. Ας αρχίσουμε λοιπόν με τις top 5 αγαπημένες μου ταινίες του Τζιμ Τζάρμους…
5) Ο Νεκρός(Dead Man):
Ταινία του μακρινού πλέον 1995 με πρωταγωνιστή τον ανεπανάληπτο Τζόνι Ντεπ, που κατά τη γνώμη μου στην ταινία μας προσφέρει την καλύτερή του ερμηνεία. Εν συντομία η υπόθεση είναι η εξής: Ο Γουίλιαμ Μπλέικ, λογιστής από το Κλίβελαντ, φτάνοντας στην πόλη Μηχανή, βρίσκει κατειλημμένη τη θέση του στο μεταλλουργείο. Περνά τη νύχτα με μια πόρνη και σε μια συμπλοκή με τον εραστή της βρίσκεται πυροβολημένος. Ένας περιφερόμενος Ινδιάνος, ονόματι Κανένας, αναλαμβάνει να τον περιθάλψει. Στη συνέχεια, όμως συνειδητοποιούμε ότι ο πρωταγωνιστής έχει μετεμψυχωθεί σε ποιητή( χωρίς βέβαια να το γνωρίζει. Με αυτόν τον τρόπο ο Τζάρμους συνδυάζει την αμερικάνικη και την ευρωπαϊκή κουλτούρα σε μια μεταμοντέρνα οπτική απέναντι στο θάνατο, δηλαδή ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να πεθάνει ως οντότητα εφόσον όλοι ζούμε ως «αντίτυπα» κάποιου άλλου. Η ταινία εκτός από πλούσια νοήματα έχει και εξαιρετική αισθητική και είναι γυρισμένη σε ασπρόμαυρο φιλμ.
4) Πάτερσον (Paterson) 2016:
Ο Πάτερσον, είναι ένας νέος άντρας που εργάζεται ως οδηγός λεωφορείου στη μικρή πόλη Πάτερσον στο Νιου Τζέρσεϊ. Κάθε του μέρα επαναλαμβάνεται σχεδόν απαράλλαχτη με την άλλη: κάνει την καθημερινή του διαδρομή μέχρι το αμαξοστάσιο, κάθεται στη θέση οδηγού του λεωφορείου Νο 23 και ξεκινά τα δρομολόγια από το κέντρο της πόλης στους μικρούς καταρράκτες στην άκρη της. Για αυτόν η καθημερινότητα είναι μια ποίηση, την οποία καταγράφει σε ένα τετράδιο με τη μορφή ενός ατελείωτου ποιήματος. Στο τέλος της μέρας γυρίζει πίσω στο σπίτι και τη γυναίκα του, η οποία μοιράζεται μαζί του τις καλλιτεχνικές της ανησυχίες κάθε φορά. Ένα πανέμορφο έργο που μας διδάσκει με απλό τρόπο πως η απλή καθημερινότητα και τις λεπτομέρειές της είναι στην πραγματικότητα ένα όμορφο ποίημα.
3) Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί (Only lovers left alive) 2013:
Ο Αδάμ και η Εύα είναι δύο ακόμα ερωτευμένα μεταξύ τους βαμπίρ. Συμπορεύονται εδώ και αιώνες, αλλά μπορούν να ζουν και χωριστά – εκείνος έχει καταφύγει στο μισοπεθαμένο βιομηχανικό Ντιτρόιτ όπου συνθέτει την μουσική του εμπνευσμένος από το vibe της τοπικής σκηνής, εκείνη στην μυστικιστική Ταγγέρη όπου συζητά για τέχνη με τον γέροντα βρικόλακα Κρίστοφερ Μάρλοου, τον ανώνυμο που έγραψε στην πραγματικότητα τα έργα του Σαίξπηρ. Οταν η κατάθλιψη του Αδάμ (έχει παραγγείλει μία ξύλινη σφαίρα για να βάλει τέλος στην αέναη ύπαρξή του) γίνει αντιληπτή από την Εύα, κάνει το υπερατλαντικό ταξίδι για να τον βρει. Ωστόσο,τους περιμένει μία έκπληξη: η μικρή της αδελφή, που εδώ και αιώνες αναστατώνει τις ζωές τους θα εμφανιστεί στο κατώφλι τους για να το κάνει άλλη μία φορά. Ό τι πρέπει για τους λάτρεις του μεταφυσικού.
2) Τσακισμένα λουλούδια (Broken Flowers) 2005:
Ο Ντον, τον οποίο υποδύεται στην ταινία σε μια αρκετά κυνική και ταυτόχρονα μοναδική ερμηνεία ο Bill Murray. Ο Ντον είναι ένας συνταξιούχος άντρας με μεγάλη επιτυχία στις γυναίκες κάποτε. Μια ημέρα θα λάβει την επιστολή που –επιτέλους –θα τον κλονίσει: ένας παλιός του έρωτας, αγνώστου ταυτότητας, του γνωστοποιεί ότι πριν από 19 χρόνια απέκτησε μαζί του έναν γιο.Επόμενοι σταθμοί, μερικά ασύνδετα σημεία της αμερικάνικης ηπείρου, όπου ο Ντον θα επισκεφθεί τις παλιές του αγάπες, μετά από παρότρυνση του οικογενειάρχη επιστήθιου φίλου του. Στο χέρι του πάντα μια ανθοδέσμη από ροζ λουλούδια, που συμβολιζουν όλες τις σχέσεις του που έχουν πλέον μαραθεί (εξού και ο τίτλος της ταινίας).
1) Καφές και Τσιγάρα (Coffee and Cigarettes) 2003:
Η πιο αγαπημένη μου ταινία του Τζιμ Τζάρμους μέχρι τώρα. Πρόκειται για αυτοσχέδιους διαλόγους με τη συνοδεία καφέ και τσιγάρου. Είναι μια ταινία πραγματικά απλή και αυθόρμητα ευχάριστη, καθώς βάζει λαμπερούς αστέρες του Χόλλυγουντ, της μουσικής σκηνής (Iggy Pop, Tom Waits, Cate Blanchet,The White Stripes, Bill Murray κ.α) δίπλα σε απλούς καθημερινούς ανθρώπους και καθημερινές καταστάσεις. Απολαύστε την και θα με θυμηθείτε!
Πηγές:
wikipedia
flix.gr
αθηνόραμα
cine.gr
cinedogs.gr
