Για να βρεθεί το αντίδοτο, πολλές φορές είναι ζωτικής σημασίας στοιχείο η ίδια η ασθένεια. Γνωρίζοντας τη δομή, την πλεύση και την ισχύ του ιού, οι ειδήμονες παραμένουν σε εγρήγορση και επιτυγχάνουν τη θεραπεία του ασθενούς με το κατάλληλο φάρμακο, λυτρώνοντάς τον με αυτόν το τρόπο από τα ποικίλης μορφής βάσανά του. Αν και η πλειονότητα των ασθενειών είναι αρκετά γνωστές στο ευρύ επιστημονικό πλαίσιο, και ως άμεσο επακόλουθο και η θεραπεία, ορισμένες παραμένουν ανεξήγητες στο χρόνο, προκαλώντας διαφορετικές ερμηνείες και απόψεις. Σύνδρομα και προσωρινές κρίσεις πανικού, όπως η χορεομανία, έχουν αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους στην ανθρώπινη ιστορία, προκαλώντας συνεχή ερωτήματα και επεξεργασίες των αρχικών θεωριών στον κλάδο της ιατρικής.
Η απαρχή της ιστορίας λαμβάνει χώρα στη γειτονική Σικελία, το 303 μ.Χ, όταν ο νεαρός Βίτων, μαζί με άλλους χριστιανούς της περιοχής, δολοφονείται από τις στρατιές των Ρωμαίων που κυριαρχούν στη χώρα, εξαιτίας των χριστιανικών του πεποιθήσεων. Λόγω του νεαρού της ηλικίας του, ο Βίτων, ένας από τους πρώτους νεομάρτυρες της επόμενης γενιάς του χριστιανισμού, θεωρείται ως άγιος από την καθολική εκκλησία, και το όνομά του γιορτάζεται στις 15 Ιουνίου. Κατά τον Μεσαίωνα, κάτοικοι καθολικών χωρών, όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Λετονία, ξεκίνησαν να τον τιμούν… χορεύοντας γύρω από την προτομή του, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να του αποδοθεί ο τίτλος «Προστάτης των χορευτών», μεταξύ άλλων. Ένας τίτλος, ωστόσο, που κατά την διάρκεια της επόμενης χιλιετίας θα αποκτούσε μια θανατηφόρα και σκοτεινή χροιά.
Η «χορεομανία», λοιπόν, ή πιο εμπεριστατωμένα, Sydenham chorea, πρωτοεμφανίστηκε στην παροικία της Γερμανίας και συγκεκριμένα στην κωμόπολη Μπένμπουργκ, τη δεκαετία του 1020. Κατά τη διάρκεια των εορτασμών της παραμονής των Χριστουγέννων, 18 άτομα ξεκίνησαν, χωρίς αφορμή και αιτία, να τραγουδούν χορεύοντας, διαταράσσοντας την κοινή γνώμη και διαλύοντας τη γιορτή. Δύο αιώνες αργότερα, το 1237, σημειώνεται ένα αρκετά παράξενο περιστατικό, όπου μια ομάδα παιδιών από το Έρφουρτ, διένυσε μια απόσταση της τάξης των 20 χιλιομέτρων μέχρι και το Άρνσταντ, χορεύοντας! Η πρώτη θανατηφόρα επαφή της ψύχωσης αυτής με τα μέλλοντα θύματα εκτυλίχθηκε το 1278, όταν ο μαζικός χορός 200 ανθρώπων είχε ως συνέπεια την πτώση της γέφυρας, πάνω από τον ποταμό του Μεύση και τον σοβαρό τραυματισμό των περισσότερων. Η σωτηρία και η αποκατάστασή τους, βέβαια, χρεώθηκε στον προστάτη τους, τον Άγιο Βίτονα… Μετά και τα περιστατικά που σημειώθηκαν σε Γερμανία, Ολλανδία και Λουξεμβούργο στις αρχές του επόμενου αιώνα, οι λόγιοι της εποχής αποφάνθηκαν επί του ζητήματος. Η εξήγηση ήταν καθ’ όλα απλή. Τρέλα. Μια ψυχοσωματική, δηλαδή, διαταραχή, μια πάθηση του οργανισμού, μια κρούση υστερίας. Τρέλα. Γιατροί και νοήμονες απέδωσαν την αιτία στις δύσκολες στιγμές που βιώνονταν τον Μεσαίωνα, ενώ συγγραφείς και μελετητές ενισχύουν ακόμα πιο πολύ την «θεωρία περί τρελών χορευτών», αναφέροντας πως κυκλοφορούσαν γυμνοί ή ντυμένοι με παράξενα ρούχα κρατώντας ραβδιά, συμπεριφέρονταν σαν ζώα στη φύση και μεταφέρονταν τακτικά από μέρος σε μέρος, ελκύοντας συνεχώς και άλλους στο χορό τους. Η εξήγηση φάνταζε λογική, οι γλαφυρές περιγραφές των χορευτών αξιομνημόνευτες και όλα βάδιζαν καλώς. Ή μήπως όχι;
Το πιο δημοφιλές περιστατικό της εν λόγω ασθένειας παρατηρήθηκε το 1518, δηλαδή, σχεδόν 200 χρόνια από το προηγούμενο καταγεγραμμένο αντίστοιχο συμβάν. Όλα κυλούσαν ομαλά στην φιλήσυχη πόλη του Στρασβούργου της Γαλλίας, όταν μια γυναίκα ονόματι Frau Troffea, ξεπήδησε στον κεντρικό δρόμο και άρχισε, τι άλλο, να χορεύει. Στην αρχή, μετά την φυσιολογική σιγή που επικράτησε, οι παρευρισκόμενοι κορόιδευαν και γελούσαν εις βάρος της γυναίκας, μην δίνοντας ιδιαίτερη σημασία. Η συνέχεια τους τάραξε όλους… 6 ολόκληρες μέρες μετά, η Frau εξακολουθούσε να χορεύει ασταμάτητα, μέρα και νύχτα. Το κοινό αποσβολωμένο, οι αρχές εν αγνοία. Με το πέρας μιας εβδομάδας, οι χορευτές είχαν αυξηθεί σε 34, μετά από ένα μήνα σε 400 και ο αριθμός των χορευτών πλήθαινε ολοένα και περισσότερο, με ολέθρια, όπως αποδείχθηκε, έκβαση. Η συνεχής καταπόνηση του σώματος, φυσικά, προκαλεί σταδιακή κόπωση και φθορά. Ακόμα και θάνατο… Σύμφωνα με στατικές απογραφές της πόλης, 15 άτομα έχαναν τη ζωή τους σε καθημερινή βάση, εξαιτίας καρδιολογικών προβλημάτων και εξάντλησης, ενώ παράλληλα κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει πως ο θάνατος προήλθε μέσω του χορού, επικαλούμενοι «υπερφυσική παρέμβαση»…
Κάποιοι επιστήμονες θεώρησαν πως η συνεχόμενη κίνηση του σώματος επηρεάζει την ανανέωση του αίματος στον οργανισμό, κάνοντας το θάνατο λογική έκβαση, ωστόσο το δημοτικό συμβούλιο του Στρασβούργου είχε άλλη άποψη και διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης. Και άλλος χορός! Απαίτησαν, λοιπόν, τη δημιουργία μιας μεγάλης σκηνής, όπου μουσικοί θα κρατούσαν σε εγρήγορση τους ασθενείς, πιστεύοντας ακράδαντα ότι ο μόνος τρόπος ανάρρωσης θα προέλθει μόνο μέσω της πάθησης, δηλαδή του χορού. Οι νεκροί αυξάνονταν καθημερινά…
Το λογικό πλαίσιο της εποχής, βέβαια, ήταν πολύ στενότερο του σημερινού. Την ίδια στιγμή που η κοινωνία της γαλλικής πόλης έψαχνε απεγνωσμένα λύση στην αστρολογία και το σύμπαν, οι σύγχρονοι επιστήμονες σκέφτονται πιο ορθολογικά. O γομφόμορφος, με επιστημονική ονομασία τον όρο claviceps, ο πρόγονος του LSD λόγω της μεγάλης ποσότητας λυσεργικού οξέος που περιέχει, άκμαζε στα περίχωρα και τους αγρούς του Στρασβούργου. Ο γομφόμορφος, λοιπόν, καταλαμβάνει διάφορα είδη σιτηρών, όπως το ψωμί και τα δημητριακά, αλλά και το γρασίδι, κάνοντας κάπως έτσι σχετικά εύκολη την επαφή του με το ανθρώπινο στοιχείo, προκαλώντας παραισθήσεις, απότομα επιθετικές συμπεριφορές, σωματική εξασθένηση, αναισθησία και θάνατο. Θεωρητικά, όντας μέλη κοινωνιών που στηρίζονταν αποκλειστικά σε αγροτικά προϊόντα, οι κάτοικοι της περιοχής σίγουρα είχαν προσβληθεί από τα αλκαλοειδή του συγκεκριμένου είδους μυκήτων. Τέλος, ο συγκεκριμένος τρόπος εξήγησης των τεκταινόμενων είχε υιοθετηθεί και στο Σάλεμ, με τις μάγισσες τότε στη θέση των χορευτών, προκειμένου να εξηγηθεί η παράξενη συμπεριφορά τους.
Σε κάθε περίπτωση, κανένας τρόπος επαφής της λογικής με τα τότε γεγονότα δεν δύναται να επαληθευτεί. Αν και η επιστημονική θεωρία σχετικά με τον μύκητα claviceps συγκεντρώνει μαζική αποδοχή, δεν μπορεί να αποδειχθεί πλήρως, κατατάσσοντας την «χορεομανία» του Μεσαίωνα στα άλυτα ψυχολογικά φαινόμενα της ιστορίας.
