Πολλά παιδιά βιώνουν έντονο θυμό και πολλοί γονείς απευθύνονται σε ειδικούς ψυχικής υγείας, νιώθοντας ανήμποροι να το διαχειριστούν. Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα το οποίο εντάσσεται στην κατηγορία των αρνητικών συναισθημάτων. Τα αρνητικά συναισθήματα είναι συνήθως μη αποδεκτά. Δημιουργείται, λοιπόν, η εντύπωση ότι δεν είναι σωστό να βιώνουμε κάποιο αρνητικό συναίσθημα. Ως ποιότητα, κανένα συναίσθημα όμως δεν πρέπει να ενοχοποιείται. Το πρόβλημα στον παιδικό θυμό παρατηρείται όταν τα παιδιά δεν τον εκφράζουν κατάλληλα.
Ο ρόλος του ψυχολόγου
Οι γονείς απευθύνονται σε ειδικούς ψυχικής υγείας, καθώς βρίσκονται σε αδιέξοδο. Ο ψυχολόγος καλείται να εκτελέσει διττό ρόλο. Αρχικά, βοηθάει το παιδί να κατανοήσει τον θυμό του και να τον εκφράσει κατάλληλα. Το παιδί μαθαίνει ότι ο θυμός είναι ένα συναίσθημα το οποίο έχει διαβαθμίσεις. Ξεκινάει από ένα πιο ήπιο επίπεδο και μπορεί να κορυφωθεί. Ο ψυχολόγος βοηθάει το παιδί να σκεφτεί τις συνέπειες της έκρηξής του στους άλλους, πριν δράσει παρορμητικά. Από την άλλη, συνεργάζεται με τους γονείς, ώστε να κατανοήσουν τη φύση του θυμού και να διαχειριστούν την εκδήλωσή του καλύτερα.
Αιτίες του θυμού
Το παιδί και οι γονείς κατανοούν πως ο θυμός είναι ένα συναίσθημα το οποίο αναδύεται σε περιπτώσεις που το παιδί ματαιώνεται. Ο θυμός μπορεί να έχει ως δέκτη και το ίδιο το παιδί (αυτοκαταστροφή) πέρα από τους άλλους. Τα παιδιά διαχειρίζονται πολλές φορές τον θυμό τους με τρόπους οι οποίοι είναι δυσλειτουργικοί. Αρχικά, ο θυμός μπορεί να είναι ανέκφραστος. Το παιδί τον ενοχοποιεί, επομένως τον καταπιέζει και δεν τον εκφράζει. Στο αντίθετο άκρο, μπορεί να τον εκφράσει με ακατάλληλο και απρεπή τρόπο. Επομένως, η δυσκολία δεν εντοπίζεται στο συναίσθημα, αλλά στον τρόπο διαχείρισης.
Ψυχολόγος και παιδί
Ο ψυχολόγος κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, πριν εφαρμόσει τεχνικές, προσπαθεί να δημιουργήσει τα θεμέλια μιας καλής θεραπευτικής σχέσης. Είναι σημαντικό το παιδί να νιώσει τον ψυχολόγο ως σύμμαχο και όχι ως αντίπαλο ή κάποιον που το κρίνει για τον θυμό του. Ο ψυχολόγος χρειάζεται να έχει ενσυναίσθηση. Μόλις το παιδί κατανοήσει από πού προέρχεται ο θυμός, τίθενται οι στόχοι. Χαρακτηριστική τεχνική για την κατανόηση της φύσης του θυμού είναι το θερμόμετρο. Ο ψυχολόγος το χρησιμοποιεί ως παράδειγμα, ώστε να γίνει κατανοητό ότι δεν πρόκειται για δύο άκρα, αλλά υπάρχουν διαβαθμίσεις. Όσο ανεβαίνει το θερμόμετρο, τόσο το χρώμα γίνεται κόκκινο. Ταυτόχρονα, δίνει στο παιδί εικόνες με θυμωμένα πρόσωπα, τα οποία συνήθως εμφανίζονται με κόκκινο χρώμα. Άλλη τεχνική αποτελούν τα σενάρια, μέσα από τα οποία το παιδί μπαίνει στη θέση του άλλου με σκοπό την αναδόμηση της συμπεριφοράς του.
Ψυχολόγος και γονείς
Η συνεργασία του ψυχολόγου με τους γονείς κρίνεται απαραίτητη. Ο τρόπος έκφρασης του θυμού αποτελεί συχνά αντανάκλαση του τρόπου εκδήλωσης του συναισθήματος αυτού από τους γονείς. Αν ο γονιός εκδηλώνει τον θυμό του σπάζοντας πράγματα και βρίζοντας, πιθανότατα το παιδί να μιμηθεί τη συμπεριφορά του. Αν ο θυμός του παιδιού οφείλεται σε ασταθές οικογενειακό περιβάλλον, οι γονείς χρειάζεται να κινητοποιηθούν. Η συμβολή των γονέων είναι απαραίτητη και ιδιαιτέρως κρίσιμη για την κατάλληλη διαχείριση του θυμού του παιδιού τους.
