Το πληγωμένο παιδί μέσα μας ή εσωτερικό παιδί, αντικατοπτρίζει ένα ενδότερο κομμάτι του εαυτού μας. Μία ύπαρξη που οι περισσότεροι από εμάς αγνοούμε. Η ενήλικη ζωή που ζούμε σήμερα είναι ένα αποτέλεσμα εμπειριών, συναισθημάτων, αναγκών, φόβων και αναμνήσεων που δημιουργήθηκαν στα πρώτα βήματα της παιδικής μας ηλικίας. Αυτές τις εμπειρίες όσο και αν προσπαθήσαμε να την απωθήσουμε από τη μνήμη μας και να τις θάψουμε κάπου σκοτεινά, έχουν δημιουργήσει γέφυρες διαφυγής και εμφανίζονται άτσαλα και απροειδοποίητα στο τώρα.
Όλοι ήμασταν κάποτε παιδιά και αυτή η μορφή ζει ακόμα μέσα μας. Για τους περισσότερους από εμάς η ύπαρξη της είναι βουβή στα αφτιά μας. Όμως, αυτό το εσωτερικό πληγωμένο παιδί καθορίζει το πώς αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματά μας, καθώς και τις σκέψεις μας ως ενήλικες. Κατά συνέπεια, η παιδική ηλικία του καθενός δεν είναι ένα κομμάτι που άφησε πίσω του μεγαλώνοντας. Είναι ένα κομμάτι που κουβαλά ασταμάτητα μαζί του σε όποια ηλικία και αν βρίσκεται. Ένα κομμάτι που «κοιμάται» στο ασυνείδητο, αλλά δε σταματά να ορίζει άθελα μας το συνειδητό.
Η θεωρία του πληγωμένου παιδιού:
Κατά τον John Bradshaw και τη θεωρία του πληγωμένου παιδιού, ως ενήλικες κουβαλάμε πόνους, τους οποίους δεν καταφέραμε να εκφράσουμε στην παιδική ηλικία. Τραύματα, για τα οποία δε μιλήσαμε ποτέ. Φόβους, που δεν είχαμε καν το θάρρος να αντικρίσουμε. Βαθιά και επώδυνα συναισθήματα από γονείς, που στα μάτια μας έμοιαζαν πιο επικριτικοί ή και απόμακροι. Ανασφάλειες που μας δημιουργήθηκαν και η πεποίθηση ότι δεν είμαστε άξιοι αγάπης, προσοχής και αποδοχής. Η ποιότητα της παιδικής μας ηλικίας γίνεται ορόσημο για το τι συναισθήματα και ανάγκες κουβαλάμε στη μετέπειτα ζωή μας. Το πληγωμένο παιδί μέσα μας κρατά φυλακισμένα όλα τα παιδικά τραύματα, τους θυμούς και τους φόβους που βιώσαμε τότε.
Με άλλα λόγια, αυτό το παιδί που κουβαλάμε μέσα μας είναι ένα σύνολο βιωμάτων από την παιδική μας ηλικία. Τα περισσότερα από αυτά τα βιώματα, δεν είναι «ορατά» σε συνειδητό επίπεδο. Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι καταγεγραμμένα στο ασυνείδητό μας. Κατά συνέπεια, αυτό το εσωτερικό μας παιδί αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα του ασυνειδήτου μας. Όλων εκείνων των φόβων, των ανησυχιών και των στερήσεων που βιώσαμε ως παιδιά. Αυτό το εσωτερικό παιδί παλεύει καθημερινά ώστε να μην αναγκαστεί να ξαναβιώσει ό,τι το πλήγωσε ή το τραυμάτισε στα παιδικά του χρόνια. Συνάμα όμως, παλεύει να βρει το καταφύγιο της ασφάλειας και της αναγνώρισης που στερήθηκε στο τότε.
Μεγαλώνοντας με το πληγωμένο παιδί μέσα μας:
Η κοινωνία μας ωθεί να μεγαλώσουμε και να αποβάλουμε οτιδήποτε παιδικό κουβαλάμε μέσα μας. Το ασυνείδητο όμως είναι εκεί και κρατά καλά όλους τους φόβους και τους θυμούς μας. Ενώ είμαστε πεπεισμένοι πως έχουμε αφήσει πίσω μας οτιδήποτε μας πονάει από το παρελθόν, η πραγματικότητα είναι άλλη. Το ασυνείδητο εσωτερικό παιδί ελέγχει και επηρεάζει -κατά ένα μεγάλο βαθμό- τις αντιδράσεις και τις αποφάσεις μας. Για πολλά άτομα, δεν είναι ο ενήλικος εαυτός εκείνος που κατευθύνει τις ζωές τους. Τις περισσότερες στιγμές, αυτό που τους καθοδηγεί είναι το πληγωμένο παιδί που ζει μέσα τους. Έναν εαυτό, που το αμυντικό σύστημα του κάθε ατόμου επέλεξε να φυλακίσει κάπου σκοτεινά. Πιστεύοντας πως έτσι, θα μπορέσει να προστατεύσει την ευαίσθητη πλευρά του.
Η ανάγκη για αποδοχή από τους γονείς χάθηκε από το προσκήνιο. Κρύφτηκε πίσω από ευπαρουσίαστες προσωπικότητες και επιφανειακά επιτυχημένες. Που όμως είναι παροδικές και μη αυθεντικές. Θωρακίσαμε τους εαυτούς μας με μάσκες, παρουσιάζοντας έναν εξωτερικό εαυτό που απείχε χιλιόμετρα από τον εσωτερικό μας κόσμο. Στον βωμό της κοινωνικής αποδοχής, θυσιάσαμε το εσωτερικό παιδί που κρύβαμε μέσα μας. Παρόλα αυτά όμως, η εξωτερική επιτυχία που προσφέρει το «φαίνεσθαι» δε μας χαρίζει απαραίτητα και εσωτερική πληρότητα στο «είναι» μας.
Τα τραύματα του παρελθόντος έγιναν εμπειρίες-κλειδιά που με την παραμικρή αφορμή ξυπνάνε. Ένα αρνητικό σχόλιο από τον εργοδότη, ένα βράδυ που νιώθεις αόρατος σε μια παρέα φίλων, η εγκατάλειψη ή απόρριψη που βιώνεις επειδή ο/η σύντροφος σου δεν επικοινώνησε μαζί σου μπορεί να γίνουν ερεθίσματα για να βιώσεις ξανά και ξανά τα συναισθήματα του παρελθόντος. Συναισθήματα που βγαίνουν στην επιφάνεια από μια τόσο δα μικρή χαραμάδα. Και χωρίς να το καταλάβουμε μας δημιουργούν συναισθηματικές μεταπτώσεις και αντιδράσεις που δε συνάδουν με το παρόν. Υπερβολικές και παρορμητικές αντιδράσεις βγαίνουν ασυνείδητα από τον εσωτερικό πληγωμένο μας εαυτό. Συμπεριφορές -που βιώναμε ως παιδιά για να προστατευτούμε-εμφανίζονται στο προσκήνιο με κάθε αφορμή. Οτιδήποτε δε μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς μεταφράζεται από το πληγωμένο παιδί, που ζει μέσα μας, σαν εκείνη την απόρριψη που εισέπραττε από την πατρική φιγούρα στα παιδικά του χρόνια.
Η σύνδεση με το πληγωμένο παιδί μέσα μας:
Το δύσκολο κομμάτι που έχουμε να αντιμετωπίσουμε αρχικά με τον εσωτερικό μας εαυτό είναι η άγνοια της ύπαρξης του. Αυτό το πληγωμένο παιδί μπορεί να θεωρηθεί «υπεύθυνο» για πολλές συμπεριφορές και συναισθηματικές δυσκολίες. Παρόλα αυτά, η έλλειψη συνειδητής σύνδεσης μαζί του είναι η αρχή του προβλήματος. Με αυτή μας βέβαια την συμπεριφορά είναι σαν το συνειδητό και ενήλικο κομμάτι μας να παραγκωνίζει και να παραμελεί αυτό το πληγωμένο παιδί που κουβαλάμε. Του φερόμαστε, με άλλα λόγια, όπως μάθαμε να του φέρονται οι γονείς μας. Άθελα μας, δεν του δίνουμε φωνή, σημασία και το αγνοούμε. Με αυτόν τον τρόπο, αυτό το παιδί αντί να ησυχάσει διαμαρτύρεται πλέον για δύο λόγους. Από τη μία για τη φυλάκιση που βίωνε όλα αυτά τα χρόνια και από την άλλη, για την παραμέληση του σήμερα από τον ίδιο του τον εαυτό.
Πολλοί από εμάς βιώνοντας αυτά τα έντονα και δύσκολα διαχειρίσιμα συναισθήματα, ρίχνουμε το βάρος της ευθύνης στους άλλους. Είναι σαν να κουβαλάμε ένα ραγισμένο βάζο μέσα μας και να απαιτούμε από τους γύρω μας να καταφέρουν να μας το γεμίσουν. Πώς όμως μπορεί κάποιος να γεμίσει κάτι που δε ράγισε εκείνος και κατά συνέπεια, δεν ξέρει καν την ύπαρξη αυτής της ρωγμής; Οποιοδήποτε εξωτερικό στήριγμα, είτε αυτό είναι η προσκόλληση στον σύντροφό μας, στην εργασία μας, η κατάχρηση ουσιών ή ακόμα και η απόκτηση υλικών αγαθών, μοιάζει μάταιο.
Τοποθετώντας την εσωτερική σου ασφάλεια και γαλήνη εκτός του ίδιου σου του εαυτού μπορεί να σε φέρει αντιμέτωπο με την παγίδα της εξάρτησης ή για ακόμα μία φορά της απογοήτευσης. Κανείς άλλος δεν ξέρει καλύτερα πώς νιώθεις, τι έχεις ανάγκη, τι βιώνεις. Όπως και κανείς άλλος δεν μπορεί να σου δώσει καλύτερα ό,τι σου λείπει από τον ίδιο σου τον εαυτό.
Ένωση των δύο κομματιών:
Αναγνωρίζοντας το πληγωμένο παιδί που κουβαλάμε μέσα μας, δεν πρέπει να έχουμε ως στόχο για ακόμα μια φορά την παραμέληση του. Ή ακόμα και την επίρριψη ευθυνών, γι’ αυτό που βιώνουμε στους άλλους. Στόχος πρέπει να είναι, το ενήλικο και συνειδητό κομμάτι μας να συσχετιστεί μαζί του σαν ένας καλός γονιός, που μπορεί να μη γνώρισε ποτέ. Να του προσφέρει μία ασφαλή βάση, ένα καταφύγιο στήριξης, αποδοχής και αγάπης. Όπως μας δίδαξε και το παραμύθι του Πίτερ Παν, το να είμαστε ενήλικες και ώριμοι δε σημαίνει πως δεν μπορούμε να είμαστε ταυτόχρονα δημιουργικοί, αυθόρμητοι, ενθουσιώδεις και μοναδικοί. Το περπάτημα στο δάσος του ασυνειδήτου μας μπορεί να είναι επώδυνο, αλλά μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με την ισορροπία ανάμεσα στα δύο αυτά κομμάτια του εαυτού μας. Όσο πιο κοντά φέρουμε το «είναι» μας με το «φαίνεσθαι» τόσο πιο ελεύθεροι μπορεί να νιώσουμε μέσα στους ίδιους μας τους εαυτούς.
Πηγές:
Εναλλακτική Δράση. (2017). Το παιδί μέσα μας: Γιατί είναι τόσο σημαντική η αποκατάσταση της επικοινωνίας μας μαζί του; Ανακτήθηκε από https://enallaktikidrasi.com/2017/05/paidi-mesa-mas-epikoinonia/ (τελευταία πρόσβαση 15.04.2020)
Μαριακάκη, Γ. (2020). Το «εσωτερικό παιδί». Ανακτήθηκε από https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/prosopikotita/aftognosia/8423-to-esoteriko-paidi.html (τελευταία πρόσβαση 15.04.2020)
Συντυχάκη, Ε. (2018). Το πληγωμένο παιδί μέσα μας κι η ενήλικη ζωή μας. Ανακτήθηκε από https://www.pillowfights.gr/love-it-strange/to-pligomeno-paidi-mesa-mas-ki-i-eniliki-zoi-mas/ (τελευταία πρόσβαση 15.04.2020)
Kiriakim (2017). Το πληγωμένο παιδί μέσα μας – Χ.Μπουκάι Ανακτήθηκε από http://sxeseis-kai-sunaisthimata.com/2017/10/29/%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%B3%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%AF-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CF%87-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%AC/#.Xpopu_kzbIW (τελευταία πρόσβαση 15.04.2020)
Stahl, S. (2018). Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας.
