Ο επιπολασμός – η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου
Ο καρκίνος είναι μια από τις πιο πολύπλοκες νόσους σήμερα. Τόσο οι μηχανισμοί πρόκλησης του αλλά και οι μηχανισμοί με τους οποίους επιδρά στον οργανισμό δεν είναι πάντοτε πλήρως κατανοητοί. Αυτό καθιστά επομένως δύσκολή τόσο την διάγνωση όσο και την θεραπεία. Από τα όσα ξέρουμε για την βιολογία του καρκίνου, μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται συνολικά για μια σπάνια κατάσταση. Ο λόγος τη σπανιότητάς του βρίσκεται στο τρόπο με τον οποίο ένα φυσιολογικό κύτταρο του οργανισμού μεταλλάσσεται και γίνεται καρκινικό. Από όλες τις περιπτώσεις καρκίνου που διαγιγνώσκονται, το μεγαλύτερο ποσοστό αφορούν σε καρκίνο του μαστού, του προστάτου και του εντέρου. Μόνο αυτοί οι τρεις τύποι δηλαδή αποτελούν τα περισσότερα περιστατικά. Στο παρόν άρθρο θα αναφέρουμε μερικές από τις πιο σπάνιες μορφές καρκίνου που έχουν σημειωθεί.
Α. Καρκίνοι της κεφαλής και του τραχήλου
Αυτοί οι καρκίνοι είναι σπάνιοι γενικά, παρόλο που υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που να τους ενισχύουν. Οι καρκίνοι αυτοί εντοπίζονται στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα και λέγονται ότι ανήκουν στην κατηγορία των καρκινωμάτων. Με τον όρο καρκίνωμα αναφερόμαστε σε έναν κακοήθη όγκο που προέρχεται από κύτταρα επιθηλιακού τύπου, όπως αυτά που επενδύουν το εσωτερικό του λάρυγγα, του φάρυγγα, της μύτης, του στόματος. Οι συγκεκριμένοι ιστοί φυσιολογικά έχουν την δυνατότητα να αναγεννιούνται αρκετά γρήγορα και να επιδιορθώνονται. Αυτό συμβαίνει γιατί έρχονται σε σχεδόν άμεση έκθεση σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Για αυτό το λόγο τοπικές βλάβες που μπορεί να προκληθούν π.χ. από μια τοξική ουσία απομακρύνονται πριν ξεφύγουν ανεξέλεγκτα. Για να προκληθεί μια τέτοια μορφή καρκίνου θα πρέπει να συμβεί το φαινόμενο της μετάπλασης και τη δυσπλασίας. Με άλλα λόγια θα πρέπει το φυσιολογικό αναπνευστικό επιθήλιο να μετατραπεί σε πλακώδες επιθήλιο και από εκεί να αρχίσει να αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα.
Β. Σαρκώματα
Τα σαρκώματα είναι καρκίνοι που εμφανίζονται σε μαλακά μόρια και σε συνδετικό ιστό του οργανισμού. Μπορούν να εμφανιστούν σε ιστούς όπως για παράδειγμα ο λιπώδης ιστός, ή οι βαθύτερες στιβάδες του δέρματος. Μπορούν όμως και να εμφανιστούν πάνω σε οστά καταστρέφοντάς τα ολοσχερώς. Τα σαρκώματα είναι πολύ σπάνια διότι γενετικά απαιτείται ένα πολύ μεγάλος αριθμός μεταλλάξεων που είναι σχεδόν αδύνατον να εμφανιστεί ξαφνικά σε ένα φυσιολογικό κύτταρο του οργανισμού. Αν ένας από αυτούς τους καρκίνους είναι ελάχιστα πιο συνηθισμένος από τους άλλους είναι το λιποσάρκωμα για τους ενήλικες και το ραβδομυοσάρκωμα για τα παιδιά. Ο μεν πρώτος εμφανίζεται στον λιπώδη ιστό, ο δεύτερος στους σκελετικούς μύες.
Γ. Νευροενδοκρινείς όγκοι
Σε αυτούς τους όγκους ανήκουν αυτοί που μπορούν να εμφανιστούν στην υπόφυση, στην επίφυση, στα επινεφρίδια και σε άλλους ενδοκρινείς αδένες. Είναι πιθανό ένας νευροενδοκρινής όγκος να εμφανιστεί και στους πνεύμονες ή κάπου διάσπαρτα μέσα στον γαστρεντερικό σωλήνα. Από τους ήδη πολύ σπάνιους νευροενδοκρινής όγκος, αν μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε κάποιον που να εμφανίζεται ελάχιστα πιο συχνά αυτός θα ήταν το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα. Εφόσον τα νευροενδοκρινικά κύτταρα εκκρίνουν ορμόνες απαραίτητες για την σωστή λειτουργία του οργανισμού, έτσι τα κύτταρα αυτά υπόκεινται σε πολύ αυστηρούς ελέγχους ώστε να περιορίζονται τα λάθη και προλαμβάνονται ενδεχόμενες δυσλειτουργίες άρα και το ενδεχόμενο καρκίνου.
Δ. Παιδικοί καρκίνοι
Οι παιδικοί καρκίνοι είναι τελικά οι πιο σπάνιοι καρκίνοι. Οι καρκινογόνοι παράγοντες για ενήλικες ανθρώπους είναι πολλές φορές εντελώς διαφορετικοί από αυτούς για τα παιδιά. Οι καρκίνοι που εμφανίζονται σε παιδιά συνήθως σχετίζονται με μεταλλαγμένα γονίδια που υπάρχουν ήδη στο παιδί από την γέννησή του (κληρονομικότητα), για αυτό και είναι πολύ δύσκολο να προληφθούν. Από αυτούς τους καρκίνους, εκείνοι που εμφανίζονται πιο συχνά είναι οι λευχαιμίες, ορισμένα λεμφώματα και σε λιγότερο βαθμό οι καρκίνοι του εγκεφάλου. Τα πρώτα δύο είναι συνήθως πάντα ιάσιμα, αν διαγνωσθούν έγκαιρα. Ένας χαρακτηριστικός αλλά σπανιότατος βρεφικός καρκίνος είναι το ρετινοβλάστωμα, ή καρκίνος του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Είναι πολύ δύσκολος στην διάγνωσή του και χρειάζεται συμβουλή εξειδικευμένου γιατρού για την εξακρίβωση αυτού του καρκίνου.
Οι γενετικοί διακόπτες του καρκίνου
Καρκίνος του μαστού : Πώς μπορώ να τον προλάβω;
Καρκίνος του προστάτη: ο συχνότερος στον άνδρα
