Αυτή την εβδομάδα στο Maxmag έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε την συγγραφέα και εκπαιδευτικό Άννα Φωτίου. Αφορμή για τη συνομιλία μας, η κυκλοφορία του δεύτερου βιβλίου της «Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη» από τις εκδόσεις Έξη. Πρόκειται για μία συναρπαστική ιστορία που πλέκει αριστοτεχνικά το παρόν με το παρελθόν, το μύθο με την ιστορία και κρατά ολοζώντανο το αναγνωστικό ενδιαφέρον μέχρι την τελευταία σελίδα.
Κυρία Φωτίου σας καλωσορίζουμε στο Maxmag. Μετά τη συγγραφή του πρώτου σας βιβλίου που έχει ως τόπο δράσης τη Θεσσαλονίκη, την πόλη που γεννηθήκατε και μεγαλώσατε, αυτή τη φορά τα συγγραφικά σας βήματα, σάς οδήγησαν στην Κρήτη. Ποια ήταν η αφορμή και η έμπνευση για να επιλέξετε το όμορφο νησί;
Καταρχάς σας ευχαριστώ για την τιμή που μου κάνετε να μιλήσω στο περιοδικό σας για το βιβλίο μου. Ένα βιβλίο που θέλω να πιστεύω κατάφερε να αποδώσει ρεαλιστικά τους αγώνες των Κρητών εναντίον των Γερμανών, έτσι όπως με μελανά χρώματα τους μετέφερε στον πίνακά του ο Πέτρος Βλαχάκης, με τον Κρητικό που αμύνεται με πέτρα έναντι ενός Γερμανού αλεξιπτωτιστή, τονίζοντας την αδιάρρηκτη ανάγκη των ανθρώπων για ελευθερία και ζωή.
Αφορμή στάθηκε η έρευνα που είχα κάνει για το πρώτο μου βιβλίο, για την ιστορία των Εβραίων. Τότε με ενδιέφερε η ιστορία τους στη Θεσσαλονίκη. Όταν όμως ερευνάς ένα ιστορικό θέμα δεν μπορείς να μην χαθείς στους ιστορικούς δαιδάλους της χώρας μας. Η μοίρα των Εβραίων της Κρήτης, κοινή σε όλες τις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου το ’40, με συγκίνησε ακόμη περισσότερο. Παράλληλα η αγάπη που νιώθω για τη λεβεντομάνα Κρήτη πάντα με ωθούσε να γράψω κάτι, ως ελάχιστο φόρο τιμής στην ιστορία της, τους αγώνες της, στους ήρωές της.
Στο μυθιστόρημα σας «Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη» διακρίνουμε έντονα τους ισχυρούς δεσμούς της οικογένειας, τη δύναμη της αγάπης που μπορεί να υπομένει αλλά και να αλλάξει ακόμα και τον χαρακτήρα ενός δύστροπου ανθρώπου. Αρκεί τελικά μόνο η αγάπη για να παραμείνεις άνθρωπος;
Η αγάπη είναι το υπέρτατο όπλο εναντίον όλων των δεινών μας. Όπως είπε και ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή του προς Κορινθίους, «Η αγάπη πάντα στέγει, πιστεύει, ελπίζει, υπομένει…». Με την αγάπη αντέχουμε και ‘πολεμάμε’ τα πάντα.
Η μυθοπλασία χτίζεται μέσα από τις παράλληλες ζωές των ηρώων που ερωτεύθηκαν, που πάλεψαν για τα ιδανικά και την πατρίδα τους, ενός χάλκινου μενταγιόν που σαν άλλος μίτος της Αριάδνης μας οδηγεί στα μονοπάτια του Λαβύρινθου της πλοκής και όλα αυτά συνδυάζονται αριστοτεχνικά με πραγματικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας μας. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι αυτό για έναν συγγραφέα, πόση δουλειά και έρευνα απαιτείται για να το καταφέρει; Σας ελκύει περισσότερο αυτός ο συνδυασμός μύθου και ιστορίας;
Λατρεύω την ιστορία. Το γεγονός ότι υπάρχουν κρυμμένα μυστικά, που δεν έρχονται στο φως για διάφορους λόγους, ότι υπάρχουν διαφορετικές οπτικές και ερμηνείες αλλά και βιώματα που περιμένουν να βγουν από τον αχό της μνήμης για να τα μάθουμε, να τα εκτιμήσουμε και αναλόγως με τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας να τα δώσουμε μια διαφορετική οπτική και να τα καταθέσουμε με «κόλλα» τη μυθοπλασία, είναι ένα δελεαστικό στοίχημα που με προκαλεί πάρα πολύ. Αποτελεί την κινητήριο δύναμή μου για συγγραφή.
Η αλήθεια είναι πως είναι δύσκολη διαδικασία. Υπάρχει κίνδυνος να μετατραπεί η πλοκή σε απλή παράθεση ιστορικών γεγονότων ή να αλλοιωθούν αυτά, μέσα από τη μυθοπλασία. Η διαχωριστική γραμμή είναι πολύ λεπτή.
Διακρίνουμε στο μυθιστόρημα σας έντονους, οξύθυμους χαρακτήρες όπως ο Νικόλας, υπομονετικές γυναίκες που κρύβουν μία ήρεμη δύναμη όπως η Ειρήνη, ντόμπρους όπως ο Μίνως, πονηρούς και ωφελιμιστές όπως ο Σαμπροβαλάκης και πολλούς άλλους ο καθένας με τα δικά του ελαττώματα και προτερήματα. Πώς δημιουργείτε τους ήρωες και τους αντιήρωες σε μία ιστορία;
Παρατηρώντας και κατ’ επέκταση μελετώντας ανθρώπους της διπλανής πόρτας. Καθημερινούς ήρωες που ο καθένας με τον χαρακτήρα του αγωνίζεται με τον τρόπο του να ανταπεξέλθει στην καθημερινότητά του.
Επίσης μου αρέσει πολύ να διαβάζω διάφορα άρθρα ψυχολογίας, να μαθαίνω μέσα από αυτά διάφορες πτυχές χαρακτήρων και συμπεριφορών, για να κατανοώ καλύτερα τους συνανθρώπους μου και κατ’ επέκταση να είμαι σε θέση να τους αποτυπώνω όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται και στο χαρτί.
Το μυθιστόρημα σας χαρακτηρίζεται από συνεχόμενη δράση και πλοκή, που κρατάνε αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Ποια είναι τα μυστικά επιτυχίας ενός μυθιστορήματος; H πλοκή, οι χαρακτήρες, ο τρόπος γραφής του συγγραφέα;
Πιστεύω όλα αυτά μαζί και το καθένα χώρια. Πολλές φορές έχουμε διαβάσει βιβλία με υπέροχη ιστορία όμως ο τρόπος που μας παρατέθηκε δεν μας άρεσε ή ακόμη και το αντίστροφο. Οπότε όλα μαζί αποτελούν τα συστατικά ενός πετυχημένου βιβλίου.
Ποια είναι η διαδικασία συγγραφής που ακολουθείτε; Υπήρξαν δύσκολες στιγμές κατά τη συγγραφή του βιβλίου σας “Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη” και πώς τις ξεπεράσατε;
Ένα ιστορικό βιβλίο απαιτεί ενδελεχή έρευνα. Όταν έχουν καλυφθεί όλες οι ιστορικές πτυχές, έπειτα έρχεται το σχεδιάγραμμα. Πάνω του τοποθετούνται οι ήρωες, οι χαρακτήρες τους, οι ιστορίες και οι ανατροπές τους. Ακολούθως έρχονται και «κουμπώνουν» ουσιαστικά τα ιστορικά δεδομένα.
Πολλές φορές βρέθηκα σε αδιέξοδο λόγω ημερομηνιών. Αναγκάστηκα να αλλάξω δράσεις και πάθη ηρώων για να μην βρεθώ αναληθής. Όμως και αυτό αποτελεί άλλο ένα στοιχείο που με δελεάζει, να βρω το κατάλληλο κομμάτι του παζλ, που θα ολοκληρώσει τη συνολική εικόνα.
Με την ιδιότητα της εκπαιδευτικού δημιουργήσατε τον Όμιλο Δημιουργικής Γραφής για τους μαθητές Δημοτικού στο σχολείο που εργάζεσθαι. Ποιες είναι οι εμπειρίες σας από αυτή τη διαδρομή; Στην εποχή της τεχνολογικής επανάστασης που διανύουμε, η γραφή και η ανάγνωση μπορούν να αποτελέσουν πηγή έκφρασης για τους νέους ανθρώπους;
Ο Όμιλος είναι άλλο ένα παιδί μου. Το Υπουργείο μπορεί φέτος να αποφάσισε τη συγκρότηση και τη λειτουργία τους, όμως στο σχολείο μου λειτουργούν από το 1974. Ο Όμιλος Δημιουργικής Γραφής έκλεισε φέτος τα 8 χρόνια. 8 πολύ όμορφα χρόνια, δημιουργικά και κυρίως παραγωγικά. Έντυπο προϊόν αλλά και ψηφιακό συνυπάρχουν όπου υπάρχει η φαντασία και η δημιουργικότητα ενώ οι επιτυχίες των μικρών συγγραφέων μου, σε διάφορους διαγωνισμούς, αποτελούν μια ηθική ικανοποίηση για μένα, κίνητρο για τους ίδιους για περισσότερη ανάγνωση βιβλίων και περισσότερο συγγραφικό παιχνίδι.
Τα παιδιά είναι ένα σφουγγάρι που ρουφάνε με απόλυτο ενδιαφέρον τα πάντα. Αρκεί να βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος να τους δώσει το κατάλληλο ερέθισμα. Ο Όμιλος από μόνος του έχει ως κύριο συστατικό του τη δημιουργικότητα. Οπότε δεν υπάρχει στιγμή που να μην ενεργοποιηθεί η φαντασία τους. Με καράβι το βιβλίο ταξιδεύουμε παντού. Και αυτό είναι το ωραίο.
Η τεχνολογική επανάσταση δεν μας φοβίζει, αντιθέτως. Αποτελεί αρωγό στην εφευρετικότητα και δημιουργικότητα των παιδιών. Στο χέρι μας είναι να κάνουμε την τεχνολογία σύμμαχό μας, να την χρησιμοποιούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να είναι φίλος και όχι εχθρός του βιβλίου, της δημιουργικότητας, της συγγραφής.
Ποια είναι τα όνειρα σας για το μέλλον; Σχεδιάζετε ήδη την επόμενη ιστορία σας;
Ένα τέλος είναι πάντα η αρχή. Γι’ αυτό μου αρέσει ο κύκλος, δεν υπάρχουν όρια. Ιστορίες πολλές. Άλλωστε όλοι οι άνθρωποι έχουν να πουν τουλάχιστον μια ιστορία. Το θέμα είναι ποιος θα καθίσει να την γράψει.
*Το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε στο eshop των εκδόσεων Έξη ή σε οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο με παραγγελία ekdoseiseksi.gr/shop
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Κρήτη, 1937. Ένας από τους μεγαλύτερους κτηματίες του Κρατερού, στην προσπάθειά του να αποτρέψει μια αιματηρή βεντέτα, αποφασίζει να παντρέψει τον γιο του Νικόλα με την κόρη του εχθρού. Μετά από μια καλά οργανωμένη πλεκτάνη, ο γάμος αποδεικνύεται ακόμα μεγαλύτερη προσβολή. Όταν όμως ο έρωτας θα πάρει τα ηνία στα χέρια του, όλα ανατρέπονται. Όμως, δυστυχώς, ο πόλεμος έχει άλλα σχέδια… Η Κρήτη φλέγεται, οι μάχες μαίνονται και ο Νικόλας θα πρωτοστατήσει για την απελευθέρωση της πατρίδας του. Μαζί με τον αδελφό του, Μίνω, θα αγωνιστούν για να προστατέψουν ό,τι αγαπούν περισσότερο. Θα παλέψουν ενάντια στον κατακτητή, θα αντισταθούν και θα αγκαλιάσουν τον έρωτα για να μείνουν ζωντανοί. Οι ήρωες θα δοκιμαστούν μέσα στις φλόγες του έρωτα και του πολέμου. Η Κρήτη θα δώσει τη δική της μάχη ενάντια στον εχθρό και εκείνοι θα κρατηθούν από την αγάπη τους για να μην ξεχάσουν και να μην ξεχαστούν, αδιαφορώντας για το τίμημα που θα πληρώσουν. 80 χρόνια μετά, ένα χάλκινο μενταγιόν με τη φωτογραφία ενός ζευγαριού, θα γίνει συνένοχο στα όσα θέλησαν να κρύψουν οι πρωταγωνιστές ενός δράματος που φαίνεται να μην έχει τέλος και θα φέρει αντιμέτωπους δύο νέους με ένα παρελθόν που αγνοούσαν και ένα μέλλον που ποτέ δεν μπορούσαν να φανταστούν. Ο έρωτας είναι σαν την πυρκαγιά, αρκεί μια σπίθα για να σπείρει την καταστροφή.
Βιογραφικό
Η Άννα Φωτίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει με την οικογένειά της. Από μικρή περνούσε τις ώρες της διαβάζοντας και έγραφε τις δικές της ιστορίες. Η δυνατότητα που έχουν οι δάσκαλοι να διαμορφώνουν και να σμιλεύουν ψυχές και συμπεριφορές στάθηκε καθοριστικό κίνητρο για την επιλογή τής επαγγελματικής της πορείας, καθώς σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή της Φλώρινας και στη συνέχεια στο Μεταπτυχιακό της τμήμα. Εδώ και πολλά χρόνια είναι δασκάλα σε ιδιωτικό σχολείο της Θεσσαλονίκης. Συμμετέχει σε παιδαγωγικά συνέδρια αναφορικά με τα ελληνικά και τα μαθηματικά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε παιδαγωγικά περιοδικά. Επίσης, είναι υπεύθυνη του Ομίλου Δημιουργικής Γραφής στο σχολείο της. Διηγήματά της είναι δημοσιευμένα σε συλλογικά έργα.
